Janu Sałanoviču 21 hod, jon vučycca na inžyniera na čaćviortym kursie BDUIR. 1 listapada jaho zatrymali na niadzielnym mirnym maršy ŭ Kurapaty.
Paśla adbyłosia dziŭnaje — Jan Sałanovič pryznaŭsia, što ŭdzielničaŭ až u 15 (!!!) mitynhach. Ciapier chłopiec siadzić u CIP na Akreścina, i kožnyja niekalki dzion nad im iduć sudy.
«12 sutak jamu pryznačyli druhoha listapada, 15 sutak — piataha listapada, 15 sutak — dziasiataha listapada, 15 sutak — 18 listapada, — pieraličvaje Volha, mama junaka. — Apošni sud byŭ 27 listapada, synu dali 14 sutak».
Takim čynam, Janu «nakidali» ŭžo 71 sutki aryštu. Maci chvalujecca, što heta daloka nie kaniec.
Zhodna z zakanadaŭstvam, 90 sutak zapar — maksimum pa administracyjnych spravach. Paśla čałavieka musiać vypuścić chacia b na adzin dzień, ale zatym jaho mohuć sudzić znoŭ.
Z čym ža źviazanaja situacyja? Čamu zvyčajnaha studenta tak žorstka karajuć?
Mahčyma, heta źviazana z pracaj Jana. 1 vieraśnia chłopiec uładkavaŭsia na pracu ŭ… KDB.
«Jon minułym letam prachodziŭ tam praktyku jak inžynier. I sioleta jamu prapanavali pracu. Syn pahadziŭsia. I jaho ŭziali na pałovu staŭki ŭ Navukova-techničny centr Kamiteta dziaržaŭnaj biaśpieki, — kaža mama Jana. — Jak ni dziŭna, kanfliktu intaresaŭ u jaho nie było. Kali jon vychodziŭ na mitynh, ja pytałasia: ty razumieješ, dzie ty pracuješ i kudy ty idzieš? Jan kazaŭ: tak».
Pa słovach Volhi, syna zatrymali 1 listapada i advieźli ŭ RAUS.
«Paśla adtul advieźli ŭ KDB, dzie jon padpisaŭ papieru ab zvalnieńni i padpisaŭ pratakoł, što ŭdzielničaŭ u 15 mitynhach».
Za niekatoryja dvuchmiesiačny termin pryciahnieńnia da adkaznaści ŭžo prajšoŭ. Sudzić Jana buduć za 7 ci 8 epizodaŭ.
Pra historyju Jana Sałanoviča zhadaŭ u svaim materyjale rasijski reparcior Raman Papkoŭ. Papkoŭ, asudžany na 15 sutak, trapiŭ u adnu kamieru z chłopcam:
«Chłopiec-kampjutarnik uładkavaŭsia napiaredadni pratestaŭ na paŭstaŭki pracavać niejkim tam drobnym sisadminam ŭ KDB. Pačałasia pratesnaja chvala — pačaŭ chadzić pa zahadzie serca na roznyja akcyi. Adnojčy trapiŭsia.
U adździeł milicyi pryjechali kadebisty, skazali, što nibyta chočuć dapamahčy, ale paprasili pieraličyć usie akcyi, u jakich hety niebaraka prymaŭ udzieł. Jon tak i zrabiŭ. Kadebisty addali śpis milicyi».
27 listapada Volha ŭpieršyniu trapiła na sud nad synam.
«Jan na sudzie pryznaje, što ŭdzielničaŭ u mitynhach. Siońnia jon paŭtaryŭ, što byŭ na 15 mitynhach. Kaža, što heta jaho pryncypovaja pazicyja, kaža, što sam ahučyŭ heta bieź cisku. Ale ci pryncypova jon toje kaža, ci tamu, što tak «paprasili» — ja nie viedaju.
Na sudzie siońnia Jan pryznaŭ vinu. Atrymaŭ čarhovyja 14 sutak, — raspaviadaje Volha. —
Padčas minułych sudoŭ śviedak ź milicyi abo ich pakazańniaŭ nie było. Jak ja zrazumieła, abvinavačvańnie budujecca na tym pratakole pra 15 mitynhaŭ, jaki skłali pry zatrymańni syna i bilinhu jaho telefona. Hetyja danyja prosta pieradajuć z adnaho suda ŭ inšy.
Siońnia śviedka byŭ — milicyjant Partyzanskaha RAUS, jaki zajmaŭsia afarmleńniem Jana, jak ja zrazumieła. Śviedkam taho, što syn byŭ na Maršy, jon nie byŭ».
A voś što raspavioŭ na sudzie sam Jan.
«1 listapada mianie zatrymali na mitynhu i dastavili ŭ Partyzanski RAUS, — cytuje chłopca tut.by. — Tam spytali miesca pracy, ja nazvaŭ.
Praź niekatory čas pryjechaŭ supracoŭnik KDB, jon pakazaŭ paśviedčańnie, i jany razam z čałaviekam, jaki nie pradstaviŭsia, paviali mianie ŭ adzinočny pakoj dla dopytu. Tam mnie skazali, umoŭna: «Davaj, pryznavajsia, i my ciabie adpuścim. Ja tut nie dla taho, kab ciabie pasadzić u turmu». My pahutaryli pra padziei 1 listapada, i mianie pavieźli ŭ centralny aparat KDB. Na padstavie taho, što «ty, maŭlaŭ, dasi tłumačeńni i zaŭtra vyjdzieš», mnie dyktavali tekst zajavy na imia načalnika RAUS. […] Kali dajšło da dat, u pakoi źjaviŭsia jašče adzin supracoŭnik KDB, mnie jaho pradstavili jak čałavieka, jaki zajmajecca ideałahičnaj pracaj i adździełam kadraŭ. Jon zadaŭ pytańnie supracoŭniku, jaki mianie pryvioz, ci ciahnie [toje, što ja paviedamlaju] heta na čystasardečnaje pryznańnie. Ja spytaŭ, a čamu čystasardečnaje? Mnie adkazali, ty ž razumieješ, my pa kamierach pahladzim, niešta dy znojdziecca. Paśla hetaha ja nazvaŭ usie daty, kali ja ŭdzielničaŭ u masavych mierapryjemstvach. Zatym mnie prynieśli jašče adzin błank dla zajavy na zvalnieńnie».
Taksama 27 listapada Jan upieršyniu sustreŭsia z advakatam — raniej nie puskali praz karanavirus, kaža Volha.
«Ale syn pieradavaŭ praz advakata, što abychodziacca ź im biez hvałtu. Adzinaje, što za miesiac ni razu nie vadzili ni na špacyr, ni ŭ duš. Časam inšych vyvodziać, a Jana pakidajuć adnaho ŭ kamiery, — kaža Volha. — Nakolki ja viedaju, u karcary syn nie byŭ. Ja amal upeŭnienaja ŭ hetym, bo da mianie dachodzili viestački ad syna praź jaho byłych sukamiernikaŭ.
Dy i advakat kaža: za što jaho sadžać ŭ karcar, kali jon va ŭsim pryznajecca i kaža toje, što jany chočuć?»
