Aŭtar knihi «Špijony» Kołder Uołtan. Fota: CNN
«Ukraincy chočuć viedać, na jakuju zamiežnuju dapamohu jany mohuć raźličvać, bo rasijanie viedajuć pra ich varožaść da siabie i svaich idej. Ja im adkazaŭ, što nichto nie budzie pieraškadžać Rasii i što jana nikoli nie dazvolić Ukrainie całkam ad siabie adździalicca», — skazana ŭ spravazdačy adnaho z brytanskich špijonaŭ, jakaja była napisanaja jašče ŭ 1922 hodzie, za 100 hadoŭ da sučasnaha rasijskaha vajennaha ŭvarvańnia va Ukrainu.
Mienavita z padobnaj sakretnaj dakumientacyjaj śpiecsłužbaŭ Vialikabrytanii na praciahu piaci hadoŭ pracavaŭ brytanski daśledčyk Kołder Uołtan, što i vyliłasia ŭ napisańnie knihi pad nazvaj «Špijony». Karotki ahlad na jaje zrabiła vydańnie The Financial Times.
Sama kniha apisvaje supraćstajańnie śpiecsłužbaŭ Zachadu i Uschodu ŭ pieryjad ad 1917 hoda da siońnia i raspaviadaje ab rasstanoŭcy sił pa abodva baki barykad.
Tak aŭtar śćviardžaje, što Zachodnija krainy patałahična nie žadajuć bačyć ci pryznavać realnaść pahroz z boku svaich ideałahičnych praciŭnikaŭ i reahujuć na vykliki zanadta pozna, dajučy voraham mahčymaść mocna pajści napierad pa ŭzroŭniach špijanažu, upłyvu, prapahandy i dyviersij.
«Chałodnaja vajna pačałasia zadoŭha da taho, jak byŭ prydumany hety vyraz. Jašče ŭ 1920-yja hady čekisty tolki ŭ kontrvyviedcy mieli bolš za 100 tysiač ahientaŭ, u toj čas jak brytanskaja kontrvyviedka mieła tolki piaciarych supracoŭnikaŭ, u amierykanskaj było amal toje ž samaje.
Darečy, u ZŠA ŭ 1929 hodzie dziaržsakratar Hienry Stymsan uvohule raspuściŭ Departamient uzłomu kodaŭ i suviazi, bo «džentlmieny nie čytajuć čužoj pierapiski». Jak tady, tak i siońnia Zachad nie ŭśviedamlaje, što pravalna adstaje ŭ špijonskaj vajnie», — razvažaje Kołder Uołtan u svajoj knizie, abapirajučysia na archivy brytanskaj słužby MI-5.
Pišučy pra siońniašniaje adstavańnie, aŭtar maje na ŭvazie niapravilnaje raźmierkavańnie resursaŭ i rasstanoŭku pryjarytetaŭ z boku zachodnich raźviedak. Navat kali Kreml «hraje pa-chulihanski», Zachad praciahvaje rabić vyhlad, što heta byccam niesurjozna, upeŭnieny Uołtan.
«Z raspadam SSSR ruskija špijony stali bolš ahresiŭnymi. Jašče ŭ 2003-m kolkaść śpiecsłužbistaŭ siarod supracoŭnikaŭ Kramla składała 2,5%. U 2019-m hety pakazčyk dasiahnuŭ nievierahodnych 77%.
Adnačasova Kitaj u hetym płanie staŭ «Savieckim Sajuzam na steroidach». Tolki ŭ 2021 hodzie amierykanskaje FBR kožnyja 12 hadzin zavodziła kryminalnyja spravy, źviazanyja z Kitajem. Piekin i Maskva masava pierakuplajuć i kraduć zachodnija technałohii, załatać takija dzirki ŭ biaśpiecy nam budzie składana», — adznačaje brytanski daśledčyk u svajoj knizie.
Stanoŭčuju tendencyju aŭtar bačyć u mižnarodnaj reakcyi na terakty 11 vieraśnia 2001 hoda ŭ ZŠA, kali Zachodnija krainy stali masava ŭmacoŭvać kontrterarystyčnyja i raźviedvalnyja instytuty.
Adnak, pavodle infarmacyi Uołtana, rasstanoŭka pryjarytetaŭ usio jašče była słabaj. Naprykład, u 2006 hodzie tolki 4% dziejnaści brytanskaj słužby radyjoelektronnaj vyviedki GCHQ było źviazana z varožymi dziaržavami. U minułym stahodździ hety pakazčyk składaŭ 70% i byŭ pryśviečany tolki SSSR.
Asnoŭnaja dumka i pasył, jakija prasoŭvaje aŭtar, zaklučajucca ŭ tym, što niepryznańnie ci pavolnaje pryznańnie pahrozy vielmi niebiaśpiečnaje. Zachodnija krainy źjaŭlajucca častkaj chałodnaj vajny i z Rasijaj, i z Kitajem, chočuć jany taho ci nie, pieradaje The Financial Times.
Čytajcie taksama:
«Viedaju tolki toje, što vyžyŭ». Džordž Buš padzialiŭsia ŭspaminami ab Pryhožynie
