Byłyja rabotniki dziaržSMI / kałaž Jeŭraradyjo
Siońnia ŭžo ciažka padličyć, kolki prafiesijanałaŭ zvolniłasia ź biełaruskich dziaržaŭnych ŚMI paśla prezidenckich vybaraŭ. Adny hučna brazhali dźviaryma i publikavali ŭ sacsietkach fota z pracoŭnymi knižkami, druhija cicha sychodzili pa pahadnieńni bakoŭ. Jeŭraradyjo pahutaryła z rabotnikami haziet i telebačańnia, jakija paśla vybaraŭ pakinuli svaje redakcyi. Niekatoryja ŭžo znajšli pracu, a inšyja da hetaha času ŭ składanym pošuku.
Dźmitryj Arciuch: pierajšoŭ u režym ekanomii
Ja pracavaŭ u haziecie «Minskaja praŭda» i na sajcie Mlyn.by adnym z redaktaraŭ. Zvolniŭsia 18 žniŭnia. Mnie nie chaciełasia svaimi rukami vypuskać u internet materyjały, ź jakimi ja nie zhodny. Čytaŭ — i ŭva mnie ŭsio ŭnutry kipieła, pratestavała. Chaciełasia praŭdy i havaryć praŭdu.
Dźmitryj Arciuch / «UKantakcie»
Mianie na žurfaku vučyli: treba abjektyŭna adlustroŭvać rečaisnaść. Nie pierabolšvajučy i nie stanoviačysia na čyjści bok. Kali jość pierabolšańnie i padman, ja nie chaču z hetym mirycca. Naprykład, možna nie 80, a 60 adsotkaŭ napisać. Heta, napeŭna, taksama budzie padman, ale kali idzie hipierfalš — nie chaču ŭ hetym udzielničać.
Pajšoŭ. Ciažkavata, viadoma. Pierajšoŭ u režym ekanomii. To ŭ baćkoŭ pabudu, to ŭ siastry, kab mienš tracić. Pačaŭ šukać pracu, napisaŭ u hrupy padtrymki, jakija abiacali dapamohu tym, chto zvolnicca ź dziaržaŭnych ŚMI. Atrymaŭ niekalki vodhukaŭ. Prapanavali pracavać u kruiznym biźniesie. Zrabiŭ testavaje zadańnie ŭ adnoj IT-kampanii. Pakul mnie nie adkazali.
Kali ja sychodziŭ z pracy, mnie kazali, što ŭsie dehradujuć i apuskajucca, kali sychodziać ź dziaržaŭnych ŚMI. Ja nie zhodny. Naadvarot — heta novy rost, novaja prystupka, novyja mahčymaści dla siabie. Tamu ja paśmiajaŭsia z hetaha i ciapier raźvivajusia. Uładkavaŭsia kapirajtaram na rasijski sajt «Sdiełano. Miedia», budu pracavać pazaštatna. Praciahvaju šukać pracu ŭ Biełarusi. Chočacca być karysnym tut, ale pakul heta prablematyčna.
Fiestyvali i tvorčyja viečary ŭ novym žyćcia Dźmitryja Arciucha
Zatoje vyzvaliŭsia čas dla tvorčaści. Ja dva hady pracavaŭ nad adnym filmam. Darabiŭ jaho i adpraviŭ na mižnarodnyja konkursy. Ciapier žyvu hetym. Mahčyma, atrymajecca źniać jašče adzin. U minułym ja zdymaŭ roznyja pieradačy dla carkoŭnaha sajta, źviazanyja z novapakutnikami, 37-m hodam, represijami, Kurapatami. Ja b chacieŭ praciahvać hetuju temu i dalej. Raskopvać historyi ludziej, jakija byli niavinna zabityja za svaje pohlady, pazicyju i vieru.
Anton Turčanka: budu kapirajcić u Mark Formelle
Ja pracavaŭ u haziecie «Enierhietika Biełarusi». Paśla vybaraŭ, kali my ŭsie daviedalisia pra razhon pratestaŭ, prafsajuz enierhietykaŭ adkryta asudziŭ žorstkaść, zaklikaŭ pravieści rasśledavańnie. Potym heta paviedamleńnie było vydalenaje.
Anton Turčanka / «Fejsbuk»
Pałova maich tem była źviazana z prafsajuzam. Ja zrazumieŭ, što bolš nie zmahu narmalna hladzieć u vočy hetym ludziam i pisać pra toje, jak prafsajuz arhanizavaŭ spartakijadu abo zbor hryboŭ. Heta stała punktam nieviartańnia, kali ja zrazumieŭ, što ŭsio. Viadoma, my nie pisali ŭ haziecie pra palityku. Ale prafsajuznaja heta historyja mianie dakanała.
Zajava na zvalnieńnie / «Fejsbuk»
Ja adpraŭlaŭ reziume ŭ niejkija niedziaržaŭnyja vydańni, ale ich praihnaravali. Asabistych suviaziaŭ u mianie niama. U vyniku prajšoŭ sumoŭje i zrabiŭ testavaje zadańnie ŭ kampanii Mark Formelle. Prajšło try tydni — i mianie paklikali na pracu. Budu kapirajcić u ich u adździele markietynhu: rekłama, apisańnie tavaraŭ, post-relizy. Tam dobraja kamanda, spadziajusia, što ŭsio atrymajecca.
Sadaf Vaładźko: zvolniłasia, kali ŭbačyła, što paciarpieła dzicia
Ja pracavała redaktaram sajta ont.by. U internet-dyrekcyi, była najlepšym supracoŭnikam. Paralelna vučyłasia, chaciełasia pracavać u kadry, pavinna była być karespandentam u pieradačy «Dobraj ranicy, Biełaruś». Ale praz palityčnyja pierakanańni i toje, što adbyvajecca ŭ krainie, vyrašyła syści.
Sadaf Vaładźko / «Fejsbuk»
Punktam nieviartańnia stała fatahrafija dziaŭčynki z akryvaŭlenym tvaram, jakuju ja ŭbačyła ŭ svoj dzień naradžeńnia. Ja nie chacieła być choć niejkim čynam datyčnaj da biaźmiežža, jakoje adbyvajecca.
Syšła 13 žniŭnia, mety znajści pracu ŭ ofisie nie było. Zaŭsiody maryła raźvivacca ŭ błohinhu, ale nie mahła znajści na heta čas. Ciapier viadu błoh pra pryhažość i modu, heta pierśpiektyŭnaja śfiera. Spadziajusia, što ŭ budučyni dabjusia niejkich vynikaŭ.
Praca mary — trapić u «Kasmapolitan» i pracavać tam fešn-redaktaram. Apošnim časam na ANT u mianie była takaja ž śpiecyjalizacyja. Ja supakojvała siabie tym, što maja praca nie datyčyłasia palityki. Ale, kali padumać, ja ŭsio ž padtrymlivała ciapierašni režym, pakolki pracavała i prynosiła karyść dziaržkanału, jaki niepasredna źviazany ź ciapierašniaj uładaj. Vychodzić, ja ŭsio roŭna hetaha tyčyłasia. A mnie nie chaciełasia. Mnie było soramna hladzieć u vočy svaim svajakam i siabram.
Valeryja Čarnych: paśla «Puškinskaj» zmahacca z sumleńniem stała niemahčyma
Ja viała sacyjalnyja sietki ŭ Ahienctvie telenavin Biełteleradyjokampanii. Zvolniłasia 21 žniŭnia. Zajavu napisała za tydzień da hetaha. Išła ŭ nikudy.
Valeryja Čarnych / «Fejsbuk»
Ja vydatna pamiataju, što stała punktam nieviartańnia. Žyvu pobač sa stancyjaj mietro «Puškinskaja», dzie 10 žniŭnia byŭ pratest. Ja vychodziła i bačyła, što tam adbyvałasia. I jak hazam trucili, i jak padryvali… Bačyła i starałasia dapamahać ludziam, čym mahła: skidvała vadu, vynosiła ručniki, kab choć niejak mahli dychać. I paśla hetaj nočy ja vyjšła na pracu ŭ ranišniuju źmienu. Raptam čuju, jak pa navinach kažuć: Alaksandr Tarajkoŭski [demanstrant, zabity na Puškinskaj viečaram 10 žniŭnia. — Jeŭraradyjo] ŭvieś taki kryminalnik, maŭlaŭ, moža, heta i pravilna, kali jon sam siabie padarvaŭ.
Paśla hetaha ničoha było niemahčyma rabić u hetaj ustanovie, ja prosta napisała zajavu i pryjšła da svajho kiraŭnictva. Rastłumačyła pryčynu. Pa-pieršaje, pryviała ŭ prykład hety vypusk navin, pa-druhoje, skazała, što maje palityčnyja pohlady ŭžo daŭno nie adpaviadajuć pazicyi Biełteleradyjokampanii. Kali raniej možna było tryvać, to ciapier baraćba z sumleńniem nikudy nie vartaja.
Mianie vielmi adhavorvali. Kazali, što im patrebnyja takija supracoŭniki, jak ja. Ja adkazała: navošta vam takija niadobranadziejnyja? Pa fakcie ja ničoha dobraha rabić nie budu. Zaŭsiody budu iści suprać i pajdu, chaj navat pa artykule. Mnie kazali, što ŭ ŚMI ja bolš nie viarnusia, daroha zakrytaja. Heta ja razumieła i bieź ich słoŭ. Viartacca, ułasna, i nie źbirałasia. Mianie adpuścili pa pahadnieńni bakoŭ, za što im dziakuj.
Pieršy čas nie mahła ničoha znajści. Tady nadumała pasprabavać taki varyjant: zapościła ŭ svoj instahram-akaŭnt fatahrafiju i infarmacyju pra toje, što ja šukaju pracu i što ŭmieju. Starhietavała rekłamu na hety dopis. Mianie znajšli ejčary kramy «Bihz» i paprasili pryjści na sumoŭje. Ciapier viadu ŭ ich sacyjalnyja sietki.
Dośvied u handli dla mianie absalutna novy. Ja b skazała, što tut bolš mahčymaściaŭ. Možna raźvivacca ŭ mnohich śfierach. U ŚMI takoha nie było. U asnoŭnym usiu infarmacyju tabie dasyłali ludzi, a ty siadziš i pišaš. Tut usio ŭ kompleksie: i fatahrafija, i tarhietynh, i teksty, i viadzieńnie sacsietak. Tut bolš prastoru dla tvorčaści. Heta dobry start dla taho, kab potym užo raźvivacca ŭ kłasičnym SMM.
Darja Vajtovič: ciapier prychodziš dadomu, kładziešsia — i adrazu zasynaješ
Ja pracavała asistentam hukarežysiora na Biełteleradyjokampanii. Pajšła tudy praź vialikuju luboŭ da biełaruskaha futboła. Spartyŭnaja hukarežysura — reč cikavaja, ale BT — heta nie toje, što adpaviadaje maim pohladam na žyćcio.
Darja Vajtovič / fota z archiva
Pierad vybarami śpiecyjalna ŭziała adpačynak, kab panazirać, z zapasam na 15 sutak, kali zatrymajuć. Nazirała na ŭčastku, dzie hałasavała Śviatłana Aleksijevič. Niekatoryja chłopcy i dziaŭčaty prynosili knihi, jana ich padpisvała. Dyrektar pastajanna vyhaniała nas z terytoryi škoły, ale biez žeści, jak było na niekatorych inšych učastkach. My nazirali z vulicy, ličyli pa biełych branzaletach ludziej, jakija hałasavali za Cichanoŭskuju.
U pratakołach vyniki byli niepraŭdzivyja. Jaŭka była ŭ dva z pałovaj razy zavyšanaja na daterminovym hałasavańni i ŭ dva z pałovaj razy zanižanaja ŭ asnoŭny dzień vybaraŭ.
Paśla vybaraŭ ja pajšła dadomu, žyvu ŭ centry. Potym zrazumieła, što nie mahu siadzieć i prosta słuchać streły… Nie mahu nie znachodzicca tam, dzie niešta adbyvajecca. Pajšła na mitynh razam ź siabram. Da steły nie padychodzili, užo ciažka było padyści. Pačalisia žorstkija razhony. U rajonie Kisialova busik spyniŭsia — ludziej zatrymlivali. My ŭciakli. Ja zapomniła niejki padvał, u jakim chavałasia, prosta paŭhadziny siadzieła śpinaj da ścienki. Kali ŭsio ścichła, viarnułasia dadomu.
Ja vyrašyła, što treba niešta nadzivačyć na BT, uziała BČB-ściah, paviesiła na 16-m paviersie budynka. Jašče ŭ pieradačy «Vriemiečko» pieryjadyčna hučyć huk naboru telefona. Jaho zapuskaje hukarežysior u žyvym efiry. Ja chacieła zamianić hety fajł na pieśniu «Pieramien», ale nie atrymałasia.
U toj dzień u studyi zdymali «Kłub redaktaraŭ», siadzieŭ Ejsmant i inšyja chłopcy. Ja zajšła tudy sa stosam ulotak z zaklikam da zabastoŭki. My tak adno na adnaho pahladzieli, ja pakinuła ŭlotki i pajšła. Potym sa mnoj razmaŭlaŭ načalnik słužby biaśpieki, jaki patelefanavaŭ i paprasiŭ prynieści jamu paru ŭlotak. Jon usio razumieŭ, ale propusk usio roŭna zabłakavaŭ.
Na pracu ja chadzić biez propusku nie mahła. Prajšoŭ čas, i ja daviedałasia, što mianie zvolnili pa artykule, nibyta za prahuły.
Mnie praca vielmi patrebna: vučusia na apošnim kursie Akademii mastactvaŭ i treba kudyści raźmiarkoŭvacca. Pačała šukać. Siabar, jaki zvalniaŭsia z MDŁU, prapanavaŭ mnie ŭładkavacca na jaho miesca hukarežysioram. Sumoŭje, jakoje pravodzili inžyniery, prajšło vydatna. Ale načalnik adździeła kadraŭ pahladzieŭ u maju pracoŭnuju, datu zvalnieńnia i skazaŭ: «Usio z taboj zrazumieła, nam pratestoŭcy nie patrebnyja». Tak što pošuki praciahvajucca.
Ciapier u asnoŭnym ja zajmajusia fryłansam, zvodžu treki siabram-muzykam. Inšyja siabry ŭziali mianie na padpracoŭku ŭ kaviarniu, kab ja zusim z hoładu nie pamirała. Varu kavu, piaku chleb. Dla mianie hetaja śfiera nie zusim novaja, ja ŭžo kaliści tak padzarablała. Tut bolš znosin ź ludźmi, heta karysna: na BT ja pryvykła mieć znosiny z kampjutarami. Pracy šmat, dzień zdajecca vielmi doŭhim. Prychodziš dadomu, kładziešsia — i adrazu zasynaješ.
