Vital Kalada.
«U Słabodcy stałych žycharoŭ amal niama, na zimu zastajecca, moža, adzin čałaviek. Na leta pryjazdžaje krychu bolš. Pa miery mahčymaściaŭ ja viosku ažyŭlaju. Spačatku rasčyściŭ kavałak staroha sadu ad pustaziella, zacikaviŭsia sadavodstvam. U adnym ź dziedavych vullaŭ pačaŭ dahladać pčoł, patrochu vučusia pčalarstvu. Taksama maju vinahradnik i nievialikuju sažałku z rybaj, a jašče aharod. Čas ad času paluju i zajmajusia rybałoŭstvam. Pakolki haspadarka vymahaje peŭnaha času, usio mienš jezdžu ŭ adpačynak za miažu, čaściej pravodžu jaho na chutary. Ja baču, što pastupova ŭ viosku viartajucca i inšyja ŭładalniki, patrochu adbudoŭvać zakinutyja dzialanki: u stalicy ci pad Minskam usie adzin na adnym siadziać, a tut — sapraŭdnaje kazackaje razdolle, tut ty — sam sabie haspadar», — dzielicca svaimi pośpiechami dy adkryćciami haspadar chutara.
Z ułasnaj praktyki Vital pavyvodziŭ niekalki prapanoŭ da dziaržavy, jakija b pazityŭna paŭpłyvali na praces viartańnia ludziej u vioski, što znachodziacca za 100 i bolš kiłamietraŭ ad stalicy, i, mabyć, natchnili b ich na zapusk novych pryvatnych spraŭ.
- Treba dazvolić ludziam mieć va ŭłasnaści nie 25 sotak, a hiektar ziamli i bolš. Kali, naprykład, adzin sad bolš za hetyja mizernyja 25 sotak, jak zajmieć jurydyčnyja harantyi i nie chvalavacca, što ich zmohuć adabrać?
- Dać ilhoty na internet i absłuhoŭvańnie sistemy videanazirańnia. Čamu ja pavinien płacić 400 rubloŭ za ŭstalavańnie biaśpieki, a potym dadavać 10 štomiesiac? Uklučycie siudy jašče internet, padtrymku licenzij na zbroju, palavańnie, rybałoŭstva i hetak dalej. Ujaŭlajecie, jakija sumy za ŭsio heta nabiahajuć kožny miesiac!
- Čamu b nie zrabić padatkovy vylik chacia b na peŭnuju kolkaść paliva? Kali za tydzień prajazdžaješ 1000—1500 kiłamietraŭ, heta vielmi bje pa kišeni. A jašče lepš, kaniečnie, źnizić padatki z sum, nakiravanych na raźvićcio chutara. Svaje zaroblenyja hrošy ja vydatkoŭvaju nie dzie-niebudź u Sicylii, a tut, u Biełarusi. Faktyčna za miesiac ja daju pracu 2—3 ludziam na siale, a jak mnie za heta adździačyła dziaržava? Nie pa paniaćciach usio heta, chłopcy.
- Dajcie lhotnyja kredyty na bureńnie śvidravin dla vady ci kampiensacyju tym, chto jaje ŭžo zrabiŭ! Šmat chto sa znajomych i ŭładalnikaŭ chutaroŭ padćvierdzić, što biez haračaj vady ciažka zavabić na chutar žonak ci siabrovak, asabliva ź liku haradskich, jakija pryzvyčaiłsia da peŭnaha ŭzroŭniu kamfortu. A treba ž niejak zaachvocić žančynu pramianiać Charvatyju na miadźviedžy kut za kalcavoj!
- Dapamažycie z rasčystkaj daroh uzimku i z abkosam letam, z rasčystkaj vadajomaŭ. Navat zvyčajnaja donnaja kasa dla ačystki bahavińnia kaštuje 70 rubloŭ. A kab raźmiaścić kantejniery dla vyvazu śmiećcia, treba spačatku ababić nie adzin hanak čynoŭnika.
- Budmateryjały taksama było b dobra atrymlivać pa lhotnych cenach. Albo chacia b mieć padatkovy vylik na heta. Havorka nie idzie pra niejkija pałacy.
- Dajcie źnižki na palaŭničyja vaŭčary ŭładalnikam chutaroŭ i haściam u ich miascovaści.
- Dazvolcie hnać samahonku! Kali maješ sad, čamu b nie zrabić ułasny napoj? Pryhadajcie tut dośvied Sierbii ci Bałharyi ź ich ślivovicaj.
- Pradastaŭcie mahčymaść aficyjna stvarać strałkovyja ciry, kab možna było stralać na miescy, a nie jechać u sumniŭny cir BTPR na druhi kraj rajona. Kaniečnie, usio heta pry ŭmovach zabieśpiačeńnia praviłaŭ biaśpieki.
- Čamu ja nie mahu pryvieźci z ZŠA narmalny «rednekaŭski» pikap pa dastupnym košcie? Kali b isnavali mytnyja lhoty na ŭvoz mašyn, heta potym zrabiła dobruju pasłuhu i nam, i dziaržavie.
Vital tłumačyć patrebu ŭ źmienach nastupnym čynam.
«Davajcie kazać ščyra — siońnia ludziej vioskaj nie pryvabiš. Haradžaninu, jaki pryzvyčaiŭsia da kamfortu, sielskaj ramantyki chopić na dzień-dva. A sielskaja praca — vielmi ciažkaja. Tamu patrebna infrastruktura, minimalnaja chacia b: haračaja vada, tualet i internet. Vybić tuju ž kałonku — kaštuje 1000—1500 dalaraŭ. Dla mnohich ludziej heta niepadjomnyja hrošy. Dziaržava moža, kaniečnie, nie davać ilhoty, ale bieź ich prahresu nie budzie. Kart-błanš pryvatniku — lepš za ŭsie dziaržprahramy. U vyniku ŭsio heta akupicca, tamu što minčanie i ludzi ź inšych bujnych haradoŭ buduć pieranosić častku hrošaj ź Minska ŭ rehijon, davać tam pracu miascovym žycharam, kuplać niešta i hetak dalej».
