Вам карту на 2100 рублёў, а з вас усяго 64. Выгадна, згодны?
У рэдакцыю звярнулася Ганна, якая расказала гэту гісторыю. Маме гераіні на днях патэлефанавалі і ўзрадавалі: яна да навагодніх свят атрымала ў падарунак пластыкавую картку з грашовымі сродкамі ў памеры 2100 рублёў. Аператар сказаў, што ёй можна аплаціць навучанне, прадукты, тавары, тэхніку і многае іншае — усё на меркаванне трымальніка. Праз тыдзень карта прыйшла.
Вось толькі ўмовы рэзка змяніліся. Выдаткаваць такую вялікую суму выявілася няпроста: купіць можна не ўсе, а толькі тыя тавары, што пазначаны ў каталогу. Ну як каталогу — тых раздрукаваных чорна-белых лістах A4, што былі ў канверце.
Тавары — кітайскі крэм з назвай «Чудо-мазь», які каштуе $1 у эквіваленце, а то і менш, «залаты» відэарэгістратар, смарт-гадзіннік, набор інструментаў і трэнажор для прэса (таксама не даражэйшы за $5).
Агулам, без даплаты ў мінімум 180 рублёў нічога атрымаць немагчыма.
Самае цікавае, што называецца ўсё гэта «курс здароўя і даўгалецця». Журналістам растлумачыць, што ўваходзіць у «курс», прадпрымальніца не змагла. Бо калі гэта адукацыйныя паслугі, то яе від дзейнасці сюды не падыходзіць, і ў падатковай з'явяцца пытанні, а калі набор тавараў, то цана здаецца залішне завышанай.
На бланку «курс» апісваецца занадта абцякальна, хоць і выглядае як набор тавараў, якія нібыта і не тавары, а падарункі, якія ідуць бонусам пры пакупцы. Сам жа «курс» нібыта здольны вырашыць праблемы са здароўем, дапамагчы ў 70 гадоў выглядаць на 15 і навучыць аднаўляць свой арганізм без лекаў.
На адной з паперак ёсць умова па дастаўцы: дастаўка кожнага асобнага тавара каштуе 19 рублёў 90 капеек.
Прадаўцы, якія тэлефанавалі, ведалі і імя, і прозвішча, і адрас пражывання будучага наведвальніка паштовага аддзялення. Крыху пазней ІП Будзько Анастасія — прадпрымальніца, якая на ўсім гэтым зарабляе, — адкажа, што, маўляў, атрымальнік сам пакінуў свае кантакты недзе там — ці то ў сацсетках, ці асабіста ёй перадаў.
Але мама гераіні далёкая ад «іпэшніцы» геаграфічна, ведаць яе не ведае, а ва ўсякіх Instagram не сядзіць. Пра гэтую краму і акцыю чуе ўпершыню. Адкуль персанальныя даныя чалавека? Шчыра так ніхто і не адказаў.
Гэтая пасылка выклікала б проста ўсмешку і адправілася ў печ, калі б не адно «але».
Каб забраць яе з пошты, маці гераіні заплаціла накладзены плацёж — 64 рублі — нібыта за дастаўку. «Занадта дорага за бескарысны кавалак пластыку і пачак папер», — лічыць дачка.
— Мама знервавалася, ледзь не плакала. Яна верыла, што зможа набыць сабе нешта за гэтыя грошы. Падкупілі тым, што на тым канцы провада назвалі яе і ейны адрас пражывання.
Па сутнасці, яна падарыла 64 рублі гэтай Будзько, якая з пашпартам прыйдзе на пошту і забярэ рэальныя грошы. Вельмі дарагія раздрукоўкі выходзяць.
На пошце мне сказалі, што мама не адзіная, каму прыйшоў такі ліст.
Я са свайго боку буду настойваць, каб мама звярнулася ў міліцыю і напісала заяву, — распавядае Ганна.
Выданне нагадвае, што накладзены плацёж не з'яўляецца спосабам аплаты перасылкі паштовага адпраўлення, у чым бы ні запэўніваў іншы бок.
«Прадпрымальнік, калі займаецца прадпрымальніцтвам, павінен жа мець нейкі прыбытак»
Ні сайта, ні крамы — толькі гэтыя лісты паперы з цэнамі. У інтэрнэце негатыўных водгукаў на «іпэшніцу» хапае. Мяркуючы па выпісцы з АДР, вядзе сваю дзейнасць яна з траўня мінулага года, зарэгістраваная ў Менскім раёне, хоць ліст і адправілі з Віцебска. Від дзейнасці — «раздробны гандаль шляхам замовы тавараў па пошце і праз сетку інтэрнэт». Спачатку яна адпраўляла пластык на меншыя сумы, а затым вырашыла раскруціць акцыю па поўнай.
У зносінах з журналістамі па тэлефоне Будзько праяўляла асцярожнасць і адмовілася ад запісу размовы. У яе сваё бачанне сітуацыі — паслухаць, так яна і зусім мецэнат. Тады журналісты перайшлі ў іншую плоскасць: адправілі ёй пытанні і атрымалі адказ.
— Колькі акцый вы праводзілі і за які перыяд часу? Знайшоў водгукі яшчэ ад жніўня 2023 года з такой жа картай, толькі на 700 рублёў. Гэта значыць, сума падарунка расце?
— Я праводзіла акцыю толькі з падарункавай картай, але з рознымі наміналамі. Акцыю з падарункавай картай праводзіла перыядычна, не на сталай аснове. Прадпрымальнік павінен рабіць — адпаведна, я і праводжу акцыі для прыцягнення спажывецкага попыту.
Водгук ад 4 жніўня
— Вы кажаце, што людзі купляюць не тавары, а курс. Што вы ўкладваеце ў гэтае паняцце і чаму тавары асобна каштуюць значна танней, чым яны ж, але ўжо ў складзе курса?
— Тым кліентам, якім я адпраўляла падарункавыя карты, я ўкладвала каталог з прапанаванымі асветніцкімі курсамі. З кожным курсам я падаю кліенту магчымасць абраць які-небудзь падарункавы тавар. Таксама вы пытаецеся аб кошце падарункавых тавараў, якія пазначаны ў каталогу.
Падарункавыя тавары ідуць у падарунак у выпадку, калі кліент набывае курс. Але гэты тавар ідзе ў падарунак, кліент за яго не плаціць і кліентам гэта прагаворваецца. Кліент набывае менавіта курс. Таму казаць аб кошце самога падарунка нелагічна, бо кліент за яго не плаціць, ён атрымлівае яго ў падарунак.
У каталогу паказана, што кліент набывае курс і да яго ідзе падарункавы тавар. Падарункавы тавар мае на ўвазе, што гэты тавар ідзе ў падарунак!
— Дайце спасылку на ваш Instagram, дзе, як вы запэўніваеце, кліенты маглі пакінуць свае персанальныя даныя?
— Аб'яву аб акцыі я размяшчала ў некаторых крыніцах і нават, да прыкладу, у сваім акаўнце Instagram.
Скрыншот з таго самага акаўнта. Адзін лайк, нуль каментароў. Дата — 21 ліпеня 2023 года
— На адным з бланкаў ёсць надпіс «Дастаўка кожнага тавару паасобку — 19,90 рубля». Ці правільна я разумею, што калі ў курсе пяць тавараў, то дастаўка будзе каштаваць 99,5 рублі? Адкуль такія цэны?
— Дастаўку курсу я ажыццяўляю бясплатна. Калі кліент выбірае іншыя тавары, якія не пазначаны ў каталогу, з кожным кліентам мы агаворваем, што ён самастойна аплачвае дастаўку. Кошт дастаўкі ў рэчаіснасці можа складаць да 19 рублёў 90 капеек (яна прыблізная) у залежнасці ад колькасці абраных тавараў, вагі і гэтак далей. Але ў асноўным я раблю бясплатную дастаўку, альбо яна ў асноўным каштуе каля 6 рублёў, бо сюды ўваходзіць яшчэ пакаванне. Сума дастаўкі вышэйшая за гэтую суму бывае вельмі рэдка, і ў асноўным па маёй дабрыні душэўнай яна бясплатная.
— За што людзі плацяць каля 65 рублёў, калі забіраюць пасылку з пошты, і чаму аплата ідзе накладзеным плацяжом менавіта вам, а не пошце, раз гэта за дастаўку?
— Гэта сума дастаўкі, усталяваная мной як прадпрымальнікам. Гэта значыць, я як ІП таксама магу аказваць паслугі па дастаўцы. І дадзеная сума дастаўкі была ўсталяваная мной для кліентаў, якія на яе згаджаюцца. Я нікога не прымушаю яе аплочваць. Я не магу працаваць бясплатна, бо ў мяне існуюць свае артыкулы выдаткаў, а таксама прадпрымальнік, калі займаецца прадпрымальніцтвам, павінен мець нейкі прыбытак, а не ўводзіць сваю дзейнасць у страты.
З кожным кліентам, які атрымлівае падарункавую карту, агаворваецца, што кошт карты — гэта сума наміналу карты. Калі, напрыклад, кліент атрымлівае падарункавую карту наміналам 2000 беларускіх рублёў, ён гэты намінал павінен аплаціць, як гэта ўсюды і трэба, але па маёй прадпрымальніцкай ініцыятыве не аплочвае. Хоць усюды, у любых крамах прадаюць падарункавыя карты менавіта па кошце паводле наміналу карты. Гэта значыць, калі намінал карты 100 рублёў, яе купляюць за 100, калі карта на 2000, то кліент павінен заплаціць 2000 рублёў. Я ж некаторым кліентам зрабіла падарунак.
І калі я ўстанавіла суму дастаўкі 64 рублі, гэта выглядае як мінімум выгадна, таму некаторыя мае кліенты і пагадзіліся яе атрымаць. У гэтым няма нічога ганебнага, бо кліент бо атрымлівае карту на 2000 рублёў, а аплачвае ўсяго толькі дастаўку за 64.
Я лічу, што гаварыць аб тым, што я не магу ўсталяваць сваю цану на курс, няправільна. Па-першае, кліент дадзеную суму не аплочвае, бо яна практычна пакрываецца падоранай картай, а можа толькі даплаціць розніцу. Мая дзейнасць не павінна быць абсалютна бясплатнай, гэта няправільна. У выканкаме мяне папярэдзілі, што дзейнасць павінна быць эканамічна мэтазгоднай.
— Чаму ў інтэрнэце столькі негатыўных водгукаў пра вас? Як вы працуеце са скаргамі, у якім выпадку гатовы вярнуць суму накладзенага плацяжу спажыўцу?
— Негатыўныя водгукі ёсць на многія фірмы і крамы, асабліва на буйныя гандлёвыя пляцоўкі. На Onlíner таксама ёсць шмат негатыўных водгукаў, і гэта не псуе твар кампаніі, а нават матывуе на нешта лепшае. Гэтак жа і ў мяне: ёсць кліенты ўдзячныя і заўсёды знойдуцца няўдзячныя. Калі кліент незадаволены, яму можа быць вернутая сума, якую ён заплаціў за дастаўку. Але сума наміналу карты не вяртаецца, бо яна была падорана.
Пытанні пра колькасць паштовых адпраўленняў, зробленых Будзько за апошні месяц, і паняцце «курс» засталіся без адказу.
Што ж рабіць атрымальнікам такіх падарункаў?
У верасні мінулага года прадпрымальніка, які працаваў па падобнай схеме, такі пакаралі. За незаконную прадпрымальніцкую дзейнасць жыхар Іванава атрымаў штраф у памеры 1,9 тыс. рублёў. Таксама ў яго канфіскавалі 38,4 тыс. рублёў незаконна атрыманага даходу. Але што ж рабіць, пакуль правасуддзе знаходзіцца ў пошуках законнай падставы для праверкі, а вас усімі праўдамі і няпраўдамі схіляюць да паходу на пошту? Напрыклад, можа прыйсці такое грознае паведамленне.
Баяцца і спяшацца на пошту не трэба, ёсць іншая стратэгія.
- Нічога забіраць з пошты вы не абавязаны.
- Была згода? Окей, няхай адпраўнік ідзе ў суд.
- Схема ў прадаўцоў настолькі правакацыйная, што ніхто не пойдзе ў суд за парай рублёў.
- Калі напішаце адмову, гэта будзе пацверджаннем згоды і правамоцнасці «каламутнай» схемы.
Чытайце таксама:
Мінчук цягам пяці месяцаў двойчы ўмудрыўся аддаць грошы махлярам
Ашуканцы знайшлі яшчэ адзін спосаб зарабіць на «Слове пацана»
шо-шо... курс даляра) на здароўе прадпрымальніцы