U sapraŭdnasi knihi niama sumnievaŭ.
Tytulny list z abaviazkovaj dla tych časoŭ alehoryjaj: sučaśniki, pakidaŭšy miačy dy piki, zachaplajucca mahčymaściami artyleryi.
Inicyjały aŭtara - "CS".
Pieršaja staronka traktata.
Siemianovič raspracoŭvaŭ nie tolki bomby i hranaty, ale i takija vykštałconyja fiejervierki.
Kraślunak šmatstupienčataj rakiety - pravobrazu kaśmičnaj - ułasnaručna zrobleny Siemianovičam.
Asoba Kazimira Siemianoviča niedaacenienaja i amal zabytaja na radzimie. Jon, žyŭ u časy, kali na palach bitvy panavała końnica. I z svajho stahodździa šablaŭ i pikaŭ Siemianovič zdoleŭ pabačyć kaśmičnuju eru. Pa padručniku «Vialikaje mastactva artyleryi», napisanym hetym vajarom i inžynieram, vučylisia amal trysta hadoŭ.
Ciapier u biełarusaŭ źjaviŭsia šaniec atrymać aryhinał słavutaha traktata. Mahiloŭski histaryčny muziej, jaki ŭžo viarnuŭ Biełarusi Statut VKŁ, inicyjavaŭ zbor srodkaŭ na vykup knihi Siemianoviča «Vialikaje mastactva artyleryi». Vydańnie pradajecca na
Na dadzieny momant sabrana ŭsiaho trochi bolš za try miljony rubloŭ.Ciapierašni ŭłaśnik hatovy pačakać da kanca leta, pakul źbiarucca hrošy.
Što ž heta za kniha? Siemianovič pačaŭ zachaplacca artyleryjaj z rańnich hadoŭ. Paźniej jon udzielničaŭ u šmatlikich vajennych pachodach, (u tym liku ŭ Tryccacihadovaj vajnie, bitvie vojskaŭ Rečy Paspalitaj z tatarami pad Achmatavam). Jon razumieŭ rolu i siłu artyleryi i chacieŭ zacikavić joj suajčyńnikaŭ. Šlachta ž ličyła spravu artylerysta nižej svajoj rycarskaj hodnaści, ad čaho pakutavała vojska i dziaržava ŭ cełym. «Vialikaje majsterstva artyleryi» — sproba navukova razhladzieć vajskovuju spravu, dać vajaram tearetyčnyja viedy, jakija dapamahli b pieramahać.
Siemianovič u svajoj knizie pisaŭ, što «zaachvociła i schiliła jaho da napisańnia „Artyleryi“, žadańnie pasłužyć Ajčynie i surodzičam…»Francuzskamoŭnaje vydańnie «Vialikaha mastactva…», jakoje trapiła na prodaž — apošniaje, što vyjšła pry žyćci aŭtara, u 1651 hodzie ŭ Amsterdamie, u drukarni Jana Jansena.
Nieŭzabavie Siemianovič zahinuŭ pry zahadkavych abstavinach — historyki dapuskajuć, što navukoviec byŭ zabityza toje, što ŭ svajoj knizie raskryŭ sakrety artyleryi.
Pa słovach ekśpierta Źmitra Jackieviča, što pravioŭ papiarednija daśledavańni, kniha znachodzicca ŭ vydatnym stanie, i jaje sapraŭdnaść nie vyklikaje sumnievaŭ —
całkam zachavalisia dva dziasiatki hraviuraŭ ruki samaho Siemianoviča,jakimi azdoblenaje vydańnie.
Mała chto viedaje, adnak mienavita ŭ «Vialikim mastactvie artyleryi» ŭpieršyniu źjaviłasia apisańnie šmatstupienčataj rakiety — pieršaha pravobraza sučasnych kaśmičnych rakiet.Heta kniha zajmieła suśvietnuju papularnaść i trapiła ŭ najlepšyja biblijateki Jeŭropy. Darečy,
pa śviedčańniach bijohrafaŭ rasiejskaha vučonaha Cyjałkoŭskaha, jaho znajomstva z rakietnaj spravaj pačynałasia z pracaŭ Siemianoviča.Heta značyć, jany byli aktualnyja navat u kancy XIX st., praz 250 hadoŭ paśla vydańnia!
Sumnievaŭ u tym, što asobnik «Vialikaha mastactva» musić być u Biełarusi niama. Zastajecca adviečnaja prablema — hrošy. Vajskovyja viedamstvy, da jakich źviarnulisia inicyjatary, nie zmahli dapamahčy vykupić knihu: spasłalisia na toje, što ich biudžety byli raźmierkavanyja raniej. Takim čynam, usie spadziavańni na entuzijastaŭ i ludziej, nieabyjakavych da svajoj historyi.
Hrošy na nabyćcio knihi možna pieraličvać na adras abo na rachunak «Muzieja historyi Mahilova»:
UK «Muziej historyi Mahilova»
212030 h. Mahiloŭ, vuł. Leninskaja, 1, A, teł.
UNP 790203960
Filijał 700 MAU AAT «ASB Biełarusbank» MFA 153801536
h. Mahiloŭ, vuł. Pieršamajskaja, 71
Dyrektar Baciukoŭ Alaksiej Mikałajevič
U paznačeńni płaciaža ukazvać «Na raźvićcio muziejnaj spravy i achovu
Sačyć za kolkaściu pieraličanych hrošaj možna tut.
