Złačynca pavinien siadzieć u turmie. A jašče lepš jaho linčavać. Piša Vital Taras.
«A chto spakusić adnaho z małych hetych, vierujučych u Mianie, tamu lepiej było-b, kali paviesili-b jamu młynavy kamień na šyju i ŭtapili jaho ŭ hłybini marskoj. Hora śvietu ad spakusaŭ, bo spakusy musiać pryjści, ale hora tamu čałavieku, praź jakoha spakusa prychodzić».
Jevanhielle ad Maćvieja (18:6-7)
Historyja Drasiusa Kiadzisa, čatyrochhadovuju dačku jakoha zhvałtavali i jaki zabiŭ za heta akruhovaha sudździu ŭ Koŭnie i 30-hadovuju žančynu, uschvalavała nie tolki ŭsiu Litvu. Artykuł Siarhieja Šupy pra heta vyklikaŭ šmatlikija vodhuki ŭ biełaruskim siecivie. Natatku pra Kiadzisa, jakoha nazyvajuć ledźvie nie «narodnym msicŭcam», nadrukavała i hazieta «SB. Biełaruś siehodnia».
Miž tym, hetuju historyju nielha nazvać absalutna ŭnikalnaj. Letaś sud u Sankt-Pieciarburhu daŭ 2,5 hady strohaha režymu byłomu baksioru, jaki zabiŭ mierkavanaha hvałtaŭnika jaho vaśmihadovaha pryjomnaha syna. Pa słovach asudžanaha, jon ubačyŭ u padjeździe svajho doma nieznajomaha čałavieka, jaki sprabavaŭ zhvałcić chłopčyka, i niekalki razoŭ udaryŭ nieznajomca. Čałaviek (heta byŭ małady uźbiek) pamior na miescy.
Uvohule, tema piedafilii zajmaje ŭsio bolš miesca ŭ presie. Dniami va Ukrainie atrymała rozhałas kryminalnaja sprava ab hvałtavańni darosłym chłopčyka-siraty ŭ dziciačym łahiery «Artek» u Krymie. U paturańni złačynstvu abvinavačvajucca supracoŭniki hetaj ustanovy, u tym liku lekar.
A va Uljanaŭskaj vobłaści Rasii zaviaršyłasia rasśledavańnie kryminalnaj spravy piedafiła-carkoŭnika. Ipadyjakan i panamar pravasłaŭnaha chrama ŭ Dzimitraŭhradzie abvinavčvajecca ŭ hvałcie nad dvaccaciu dziećmi. U minułym jaho ŭžo sudzili za raspusnyja dziejańni ŭ dačynieńni da padletkaŭ z chakiejnaj kamandy, dzie jon byŭ trenieram. Ahulnaja kolkaść achviaraŭ mańjaka — kala piacidziesiaci čałaviek.
Niadaŭna ŭ ZŠA niečakana znajšłasia Džejsi Li Dahierd, skradzienaja... vasiemnaccać hadoŭ tamu. Vykradańnie adbyłosia na kurorcie Saŭt-Lejk-Tacha, kali adzinaccacihadovaja Džejsi stajała na aŭtobusnym prypynku, na vačach u ajčyma. Toj nie zmoh dahnać aŭtamabil złačyncy. Vasiemnaccać hadoŭ ajčyma padazravali ŭ tym, što jon vykraŭ i zabiŭ svaju padčarku, pakul u palicyju vypadkova nie zajšoŭ hetym letam niechta Filip Haryda. Ź im była... Džejsi. Haryda pryznaŭsia ŭ tym, što ŭvieś hety čas jon trymaŭ jaje ŭ siabie ŭdoma. I heta pry tym, što jon byŭ u minułym asudžany za vykradańnie i zhvałtavańnie maładoj žančyny i paśla ŭmoŭna-daterminovaha vyzvaleńnia zastavaŭsia pad nahladam palicyi — u Haryda byŭ admysłovy datčyk na nazie, jaki davaŭ mahčymaść pilnavać jaho dzień i noč! Džejsi Li Dahierd, jakoj chutka budzie tryccać, naradziła ad złačyncy dvuch dziaciej. Jana nikoli nie sprabavała ŭciačy ci choć by nabrać 911...
Z dyktafonam pad sutanaj
Šmat piša presa i nakont prablemy seksualnych damahańniaŭ da dziaciej z boku śviataroŭ. Letaś Papa Rymski Bieniedykt XVI padčas svajho apostalskaha vizitu ŭ ZŠA sustrakaŭsia ź siemjami achviaraŭ piedafilii i ad imia Kaścioła vykazaŭ hłybokija prabačeńni pierad amierykancami za seksualnyja skandały z udziełam vysokapastaŭlenych śviataroŭ. Paźniej, padčas vizitu ŭ Aŭstraliju, Papa Rymski kazaŭ «pra soram, jakija my ŭsie adčuvali» i zaklikaŭ pryciahnuć da adkaznaści śviataroŭ-piedafiłaŭ. Bieniedykt XVI skazaŭ, u pryvatnasic, što jon «hłyboka zasmučany bolem i pakutami, ź jakimi daviałosia sutyknucca achviaram».
Ličycca, što piedafilija raspaŭsiudžana hałoŭnym čynam siarod katalickaha kleru, dzie dziejničaje celibat — zabarona na sieksualnyja adnosiny. Ale heta nie bolej, čym adzin z raspaŭsiudžanych mifaŭ. (Pra što śviedčyć prykład ipadyjakana ź Dzimitraŭhrada.) Prosta Vatykan apošnim časam šmat uvahi nadaje hetaj prablemie, sprabuje jaje niejak vyrašać.
Ale hramadstva navat u katalickich krainach nastrojena ŭ hetych adnosinach ahresiŭna.
Mianie ŭraziła niadaŭniaje paviedamleńnie ŭ polskaj presie pra žurnalista, jaki zapisaŭ svaju spoviedź na dyktafon. Reparcior antyklerykalnaj haziety «Fakty i mify», imia jakoha nie nazyvajecca, pryjšoŭ u kaścioł u vopratcy śviatara i skazaŭ padčas svajoj «spoviedzi» kleryku, što padčas eksursii na mora nibyta zbeściŭ dziaŭčynku-padletka. Śviatar adpuściŭ jamu hrachi, ničoha nie spytaŭšy pra dziaŭčynu. Žurnalist apublikavaŭ zapisany na stužku dyjałoh. Za heta jon byŭ adłučany ad kaścioła biskupam Piatrom Libieram. «Tajamnica pakajańnia — skazaŭ jon, zasłuhoŭvaje najvialikaj pašany. — Lubaja prafanacyja hetaha śviatarnaha dziejańnia zasłuhoŭvaje surovaha pakarańnia, a vykarastańnie jaho ŭ niaščyraj, cyničnaj hulni, skiravanaj suprać kleryka, jaki prymaje spoviedź, možna paraŭnać tolki ź bluźnierstvam u dačynieńni da Śviatych Daroŭ».
Tut uźnikaje staroje, jak śviet, pytańnie pra suadnosiny złačynstva i pakarańnia. Ci možna zmahacca z hrachom amaralnymi mietadami? Ci možna pieramahčy hvałt hvałtam, navat kali jon ździajśniajecca ŭ imia «dobrych metaŭ»? U sojmie katalickaj Litvy, krainy Jeŭraźviaza, i ŭ Dumie aŭtarytarnaj Rasii amal adnačasova prymajucca da razhladu anałahičnyja zakonaprajekty — ab uviadzieńni prymusovaj kastracyi.
Skalpielem pa...
Pavodle słovaŭ kiraŭnika słužby kamunikacyi adździełu zamiežnych carkoŭnych znosin Maskoŭskaha patryjarchata Michaiła Prakapienki, carkva asudžaje kastracyju, u tym liku i dobraachvotnuju. «Z dapamohaj čaho b jana ni rabiłasia — skalpiela, raspalenaha žaleza ci jakoha-niebudź miedykamienta, heta nie zbaŭlaje čałavieka ad brudu ŭ dumkach, nie spyniaje hety brud i nie acalaje ad hrachoŭnaj paškodžanaści čałavieka, jaho schilnaści da hrachu, — skazaŭ śviatar na adnoj z pres-kanfierencyj. — Krynicaj złych pomysłaŭ i spravaŭ, u tym liku pačvarnych złačynstvaŭ suprać dziaciej, jość zaražanaje hrachom serca, to bok isnaść dušy i duchoŭnaha žyćcia čałavieka, niepaduładnaha ni skalpielu, ni dziejańniu sterylizujučaha preparata».
Sučasnamu hramadstvu niama času zadumvacca nad paniaćciem hrachu — jano choča chutkaha i adnaznačnaha vyniku dla ŭsich. Zahana pavinna być pakarana. Złačynca pavinien siadzieć u turmie. A jašče lepš jaho linčavać. Carkva bačyć korań zła ŭ zasilli erotyki ŭ rekłamie, parnahrafii ŭ siecivie, u sučasnaj litaratury i mastactvie. My ŭsie schilnyja šukać pryčyny ŭ niejkich vonkavych faktarach, u inšych ludziach. I nikoli — ŭ samich siabie.
Kali ja napisaŭ u «Našaj Nivie» pra Ramana Pałanskaha, jaki byŭ aryštavany ŭ Švejcaryi (i jaki čakaje tam u turmie departacyi ŭ ZŠA), było davoli šmat hnieŭnych vodhukaŭ. Jak možna apraŭdvać čałavieka, jaki zajmaŭsia seksam ź niepaŭnaletniaj dziaŭčynaj — chaj sabie heta było tryccać hadoŭ tamu i chaj sabie achviara daŭno daravała toje złačyncu? I choć sprava Pałanskaha adroźnivajecca ad vypadkaŭ, jakija zhadvalisia vyšej, ja jaho nie apraŭdvaju. Heta moža zrabić tolki sud, a nie natoŭp, jaki prahnie chleba i vidovičšaŭ. Mnie chaciełasia źviarnuć uvahu na trahičnaść losu mastaka, jaki ździejśniŭ pamyłku — što, jak viadoma, horš za złačynstva. I za jakuju jon moža prasić daravańnia, nasamreč, tolki pierad Boham.
Na Zachadzie prablemu prynamsi nie chavajuć, jaje abmiarkoŭvajuć. Kryminalnaja statystyka tam adkrytaja dla presy.
Hadoŭ sorak tamu ŭ Minsku dvuch supracoŭnikaŭ BT zastukali padčas seksu sa školnikami, zaprošanymi dla ŭdziełu ŭ dziciačaj pieradačy. U presie pra heta nie było ni słova. Vyhladaje, što z taho času staŭleńnie da hetaj prablemy mała źmianiłasia. Jana ŭ asnoŭnym zamoŭčvajecca. Situacyja ŭ čymści padobnaja da situacyi sa śmiarotnym pakarańniem. Tolki niadaŭna ŭ adkrytaj presie ŭ Biełarusi stali nazyvać ličbu pakaranych śmierciu. Mahčyma, praz adsutnaść aficyjnych źviestak pra kolkaść vykradzienych i zhvałtavanych u našaj krainie dziaciej nam padajecca, što situacyja ŭ nas lepšaja, čym u susiednich Litvie ci ŭ Rasii.
Letaś, jak my pamiatajem, Alaksandr Łukašenka prezidenckim ukazam pamiłavaŭ zabojcaŭ viaskovaha bamža, inšymi słovami — padonka hramadstva. To bok, złačyncaŭ, jakija ŭčynili nad im samasud, možna ličyć hierojami. Taksama, jak i «Robin Huda» z Koŭna.
P.S. U luboj jeŭrapiejskaj krainie historyja, padobnaja da historyi z Kiadzisam, pryviała b da adstaŭki, jak minimum, hienprakurora i ministra ŭnturanych spraŭ. Aŭtamatyčna. Vidać, Litoŭskaja Respublika pakul nie stała jašče takoj krainaj. Mahčyma, tamu jaje kiraŭnictvu lahčej za inšych u ES znachodzić supolnuju movu z kiraŭnikom Biełarusi.
* * *
Zahałovak ad Red. Aŭtarski zahałovak — «Novy Robin Hud»
