Historyja raskazvaje pra, na pieršy pohlad, biaskryŭdnuju hulniu. Takoje sabie maleńkaje ŭvasableńnie amierykanskaj mary, kali treba prykłaści peŭnyja namahańni i dzieści z žulnictvam, dzieści z fartam stać pavažanaj častkaj hramadstva. Hodnaje miesca zabiaśpiečvajecca, viadoma, sacyjalnymi dabrotami, usio ž ZŠA — kraina spažyvańnia, pośpiechu i bahaćcia jak absalutnych kaštoŭnaściaŭ, i heta ŭ filmie hałoŭnaja prablema.
Režysior abyhryvaje prahu vałodańnia jak novuju relihiju i siužet bazuje na jaje niebiaśpiečnaści. Što samo pa sabie varta ŭvahi ŭ takim hladackim žanry i viadomym matyvie hulni na vyžyvańnie, asnovaj karciny stanovicca nie jaki-niebudź vydumany detektyŭny zavarot i pustoje zmahańnie samo pa sabie, a ŭkaraniełaja ŭ hramadstvie sistema myśleńnia. Karaciej, majem spravu z redkaj ptuškaj — sacyjalnym tryleram.
Takim čynam, niedzie ŭ Techasie aŭtasałon u čarhovy raz razyhryvaje ŭsiedarožnik: dla taho, kab stać jaho ŭładalnikam, treba daŭžej za ŭsich prastajać la aŭtamabila, trymajučy na im chacia b adnu ruku. Za mašynu zmahajecca dvaccać čałaviek — jak tolki hučyć hudok, apovied nasyčajecca kanfliktami, reakcyjami, pozirkami dy roznaściu piersanažaŭ i pačynaje prosta-taki burlić i padbuchtorvać da prahnozaŭ.
Usie vašy prahnozy, miarkuju, akažucca niedakładnymi. Jak hledačy, my z samaha pačatku stavim na hałoŭnaha hieroja Kajła (jaho ihraje viadomy sieryjalny akcior Džo Koŭł) — i jon sapraŭdy «zrobić» hety siužet, ale nie ŭ tym klučy, jakoha čakajuć ad konkursaŭ.
Žadańnie biaspłatna atrymać mašynu stanovicca vyprabavańniem na znos — jano prymušaje ŭdzielnikaŭ achviaravać svaim zdaroŭjem, pamirać ad stomy, stračvać prytomnaść, kantrol, hublać siabie (prosta-taki varjacieć na vačach).
Taki stan — hetuju dumku ja kradu ŭ kinakrytyka Ihara Sukmanava — možna paraŭnać ź siońniašnim stanam biełarusaŭ, kali i fizična, i psichałahična ty ŭžo nabližaješsia da krytyčnaj adznaki, ale z peŭnych pryčyn musiš praciahvać stajać.
Adzin ź piersanažaŭ pytajecca ŭ arhanizatarki šou Džaan, ci hetaja hulnia biaśpiečnaja, i taja zapeŭnivaje, što tak, maŭlaŭ, nikoha ž la hetaj mašyny stajać nie prymušajuć.
Mienavita ŭ hetym zazory — svabodnaha hramadstva, dzie nichto nikoha ni da čaho nie zmušaje, — u pravy ŭstupajuć sacyjalnyja ŭmoŭnaści, jakimi čałaviek abmiažoŭvaje sam siabie. Abmiažoŭvaje ažno da śmierci.
Bolš za toje, kanśjumieryzm, sacyjalny status, materyjalnyja vyhody ŭ «Hulni na vyžyvańnie» vyrazna padajucca jak relihija, a mašyna — jaje simvał. U filmie prysutničaje i baptyzm jak asnoŭnaja relihija ŭ ZŠA, ale chiba dla taho, kab kapitulavać pierad novym vieravańniem.
Nad usiedarožnikam nie pieraryvajecca malitva, a na rukach u Kajła źjaŭlajecca niešta kštałtu styhmataŭ. Kab adpačyć dušoj, hałoŭny hieroj jedzie nie ŭ carkvu, a da žadanaha ŭsiedarožnika (i toj ź im razmaŭlaje) albo nakiroŭvajecca na mohiłki aŭtamabilaŭ.
Arhanizatarka konkursu Džaan jość jašče adno ŭvasableńnie amierykanskaha «stylu» i vyrazny praciah toj relihii: pośpiech pieradusim, paŭsiul i zaŭsiody, trymać jaho na tvary, čaho b heta ni kaštavała. Žančyna pyrchaje ad kankursantaŭ da chvoraj maci, ad paluboŭnika, jaki jaje kidaje, da niaŭdałaha spatkańnia, tudy-siudy, i ŭsio ź niaźmiennaj ščaślivaj uśmieškaj i nieparušnaj vietlivaściu. Hety manierny pazityŭ napakaz, dy i nie napakaz taksama, adpaviadaje jaje bačańniu siabie ŭ socyumie, tamu navat kali padstupajuć ślozy, jana ŭśmichajecca i padbiraje miłyja intanacyi.
«Hulnia na vyžyvańnie», takim čynam, stanovicca hodnym žanravym ekśpierymientam, dzie atmaśfiera amierykanskaha haradka pakazana z zajzdrosnaj akuratnaściu, dzie ŭsie datyčnyja Štataŭ vialikija katehoryi ŭvasablajucca ŭ pravincyi i archaičnym konkursie, dzie sačeńnie za padziejami ŭznaharodžvajecca sto razoŭ jak karotkimi pakazalnymi scenami, tak i voś-dyk-pavarotami.
Što cikava adnosna industryi, «Hulnia na vyžyvańnie» słužyć čarhovym prykładam sučasnaj tendencyi ścirańnia nacyjanalnaha ŭ kino. Niamiecki režysior i niamieckija ž hrošy zrabili karcinu pra amierykanskuju śviadomaść i amierykanski anturaž.
Zrešty, jak heta časta byvaje, suśvietnyja tendencyi my sabie dazvolić nie možam: biełaruskamu kino, pierš čym zamachvacca na hłabalizm, treba stvaryć ułasny vobraz.
Film «Hulnia na vyžyvańnie» budzie pakazvacca ŭ biełaruskim prakacie da 16 červienia.
