Valer Rudnioŭ.
«Pierabraŭsia z Kyrhyzstana ŭ Biełaruś, bo tut lepšy klimat»
Valer — nie karenny biełarus. Ën naradziŭsia ŭ Frunzie (siońniašni Biškiek) i pierajechaŭ adtul u Minsk tolki ŭ 1980-ja hady.
«Ja pracavaŭ u Minlehpramie, i ŭ biełaruski narhas mianie nakiravali pavučycca na fakultecie arhanizataraŭ pramysłovaj vytvorčaści. Mnie vielmi spadabaŭsia miascovy klimat, padabałasia chadzić letam u pinžaku, a nie pakutavać ad sarakahradusnaj śpioki. Tak što ja ŭsio kinuŭ u Frunzie i pierabraŭsia ŭ Minsk», — zhadvaje surazmoŭca.
U Minsku Valeryj pracavaŭ hałoŭnym enierhietykam Minskaha rajvykankama. Paśla pierajšoŭ na pracu ŭ «Biełkaapsajuz» na pasadu hałoŭnaha miechanika, ažaniŭsia.
«A potym mnie prapanavali zaniacca atamnaj enierhietykaj, ja i pahadziŭsia. Pracavaŭ na krajniaj poŭnačy ŭ horadzie Palarnyja Zory: zajmaŭsia puskam novych błokaŭ atamnych stancyj. Tam u nas z žonkaj naradziłasia dačka. U Biełaruś viarnulisia ŭ 2000-m. Pabudavali dom va Uździe, bližej da pryrody, tam i žyli. Praz čatyry hady žonka, na žal, pamierła paśla chvaroby.
Valer u maładości.
Užo kali dačka padrasła, Valer vyrašyŭ, što niama sensu adnamu žyć u vialikim domie i znoŭ viarnuŭsia ŭ Minsk, dzie sustreŭ svajo druhoje kachańnie. Nieŭzabavie para pabrałasia šlubam.
«Babaryka — toj fundamientalny lidar, jaki moh by padniać krainu»
Valer raskazvaje, što choć u 1994 hodzie, kali prachodzili pieršyja prezidenckija vybary, pracavaŭ na poŭnačy, usio ž sačyŭ za palityčnymi padziejami.
«Łukašenka, na moj pohlad, nie padychodziŭ na pasadu kiraŭnika krainy. Choć, kali ščyra, i inšych lidaraŭ ja taksama nie asabliva paśla bačyŭ…»
Vyklučeńniem staŭ 2020-ty hod, u jakim na pasadu kandydata ŭ prezidenty vyłučyŭsia eks-bankir Viktar Babaryka. Valer pryznajecca: mienavita ŭ im jon ubačyŭ fundamientalnaha lidara, čałavieka, jaki zdoleŭ by abjadnać krainu i vyvieści jaje z ekanamičnaha kryzisu.
«Na žal, Babaryku nie zarehistravali, tamu ŭ vyniku ja hałasavaŭ za Cichanoŭskuju», — kaža mužčyna. Da vybaraŭ Valer nie źbiraŭsia vychodzić na vulicu, ale namalavanyja, na jaho pohlad, 80% i toj hvałt, što adbyŭsia, vymusili ŭdzielničać u pieršych žnivieńskich akcyjach.
«Mnie nikoli nie padabaŭsia styl kiraŭnictva krainaj, u vyniku čaho ŭ nas stvaryłasia adzinaŭładździe, jakoje zamianiła saboju tyja try haliny ŭłady, što ŭłaścivyja demakratyčnaj dziaržavie. Niekatoryja znajomyja rasijanie kazali mnie: «U vas jon małajčyna, zachavaŭ pramysłovaść». Ale ci možna havaryć pra efiektyŭnaść pramysłovaj vytvorčaści i ekanomiki, kali pierad krainaj štohod paŭstaje prablema, dzie ŭziać kredyty? Šmatlikija piensijaniery atrymlivajuć pa 300 rubloŭ piensii, mienavita tamu ŭsie jany i vyjšli na maršy. Nu, i za svaich dziaciej, unukaŭ».
«Niechta začapiŭ mianie i raźbiŭ vusny, paškodziŭ zubny mościk»
Jak raskazvaje surazmoŭca, u dzień svajho fatalnaha zatrymańnia jon prosta vyjšaŭ na tradycyjny viečarovy špacyr: piensijanier štodzień prachodzić 10 tysiač krokaŭ i adciskajecca minimum 60 razoŭ. Chto viedaŭ, što akcyja ŭ padtrymku Maryi Kaleśnikavaj, jakaja ŭ toj dzień parvała svoj pašpart, kab nie dać siłaj vyvieźci siabie za miažu, projdzie amal pad voknami doma Valera, na skryžavańni Mašerava i Kujbyšava.
Zatrymańni ludziej paśla akcyj 8 vieraśnia 2020 hoda.
Valer apisvaje, jak usio adbyvałasia ŭ toj viečar:
«Ja kali vyjšaŭ na vulicu, adrazu pačuŭ kryki «Hańba». Vidać, kahości papiarednie ŭžo zatrymali. U mianie drenny zrok, tamu ja vyrašyŭ padyści bližej da natoŭpu. Raspytać, što adbyvajecca. Na vulicy, akramia zvyčajnych hramadzian, stajali ludzi, apranutyja jak u vajennuju formu biez apaznavalnych znakaŭ, tak i ŭ cyvilnuju. I voś u niejki momant chłopiec z natoŭpu pačaŭ kryčać ludziam u ačapleńni: «Chto vy takija?». Tyja na jaho palacieli. I ŭ hetym chaosie niechta, prabiahajučy mima, začapiŭ mianie, udaryŭ z boku pa tvary (potym ja vyśvietliŭ, što mnie raźbili vusny i paškodzili zubny mościk). Kali ja padniaŭ vočy paśla ŭdaru, to ŭbačyŭ, što ad mianie adbiahaje chłopiec u zialonaj kurtcy. Ja vyrašyŭ, što heta jon mianie ŭdaryŭ, dahnaŭ jaho, raźviarnuŭ. Spytaŭ: «Što ž ty robiš?» A dalej jon ci adšturchnuŭ mianie, ci pasłaŭ. Nu i adbyŭsia kanflikt. Moža, uźjuryłasia ruskaja kroŭ: usio ž vy bačycie pa Rasii, Kyrhyzstanie, što ludzi tam bolš haračyja. Moža, tamu chłopcu vypadkova trapili maje ŭdary, i heta samaje kryŭdnaje dla mianie… Na vočnaj staŭcy jon paśla ŭsio admaŭlaŭ».
Paśla kanfliktu z amapaŭcam na Valeryja nalacieła ŭžo ahułam čaćviora mužčyn. Udaryli pa nazie, pavalili piensijaniera i panieśli ŭ busik.
Dvoje sutak piensijanier pravioŭ u adzinočnaj bietonnaj kamiery Savieckaha RUUS bieź ježy i abutku: boty zhubili, pakul ciahnuli mužčynu ŭ bus. Paśla dopytu śledčaha Valeryja pieraviali na Akreścina, adkul adpuścili praź jašče adny sutki pad paruku dački i žonki.
«Žonka daviedałasia, dzie ja, tolki na druhija sutki: śledčaja dazvoliła mnie patelefanavać. Akramia žorstkaha momantu zatrymańnia, mianie nie čapali fizična — dumaju, paŭpłyvaŭ moj uzrost. Toje samaje možna skazać i pra dalejšy prysud: kali b nie hady i druhaja hrupa invalidnaści, moža b, mianie pakinuli za kratami, izalavali».
«U chutkim časie ŭbačym pieramieny ŭ krainie»
Sudovy praces pa spravie Valeryja ciahnuŭsia dva dni. Sud pryznaŭ mužčynu vinavatym «u hvałcie ŭ dačynieńni da supracoŭnika orhanaŭ unutranych spraŭ z metaj pieraškodzić jaho zakonnaj dziejnaści» i vynies pakarańnie, zapatrabavanaje prakuroram: abmiežavańnie voli biez nakiravańnia ŭ papraŭčuju ŭstanovu na piać hadoŭ.
«Hety amapaviec, ź jakim atrymaŭsia kanflikt, akazaŭsia prystojnym chłopcam: navat nie padaŭ na maralnuju škodu i ŭ sudzie prasiŭ mianie stroha nie karać. Pretenzij u jaho da mianie nie było. Toje, što sa mnoj adbyłosia, sumna, ale, dumaju, my heta vytrymajem i ŭ chutkim časie ŭbačym pieramieny ŭ krainie», — havoryć Valeryj.
