Čamu ludzi vyjšli?
Asnoŭnaja pryčyna — aryšt apazicyjaniera Alaksieja Navalnaha. Nu i jaho film pra pałac Pucina, jaki apublikavali, užo kali Alaksiej byŭ za kratami. Film nabraŭ bolš za 87 miljonaŭ prahladaŭ, heta samaje papularnaje niezabaŭlalnaje videa ŭ ruskamoŭnym Jutubie.
Koratka nahadajem chroniku padziej. Alaksiej Navalny byŭ vyviezieny ŭ Hiermaniju jašče ŭ žniŭni, paśla taho, jak jamu stała kiepska ŭ samalocie Tomsk-Maskva 20 žniŭnia. Jon pravioŭ u komie dva tydni, siamja nastajała, kab Navalnaha dazvolili lačyć u bierlinskim špitali «Šaryte».
Niamieckija daktary vyjavili, što apazicyjaniera sprabavali atrucić jadam hrupy «Navičok». Paźniej sam Navalny razam z rasśledavalnikami «Bielinhket» raskapaŭ pra ŭsie padrabiaznaści atručvańnia i navat pahavaryŭ pa telefonie z supracoŭnikam FSB Kudraŭcavym — toj raspavioŭ, jak u haścinicy nanosili jad na trusy apazicyjaniera.
Rasijskaja ułada adreahavała na vykryćci pahrozami. Raniej Navalny byŭ asudžany na 3,5 hoda ŭmoŭna, ciapier jaho abvinavacili ŭ tym, što jon chavajecca ad kantrolu, adpaviedna, ŭmoŭny termin moža być zamienieny realnym.
Ale niahledziačy na adkrytuju pahrozu novaha aryštu, Navalny pryniaŭ rašeńnie nie zastavacca za miažoj, a viarnucca ŭ Rasiju 17 studzienia. Samalotu nie dali sieści ŭ aeraporcie Unukava, dzie Navalnaha čakali prychilniki (jakich strymlivaŭ AMAP), nakiravali ŭ Šaramiećcieva. Na pašpartnym kantroli Navalnaha zatrymali, 18 studzienia sud (jaki prajšoŭ prosta ŭ adździaleńni palicyi) aryštavaŭ jaho na 30 sutak.
Fota RIA Novosti
U toj ža dzień vyjšaŭ videazvarot Navalnaha, u jakim apazicyjanier zaklikaŭ ludziej vychodzić na vulicy 23 studzienia. 19 studzienia Fond baraćby z karupcyjaj apublikavaŭ rasśledavańnie pra pałac Pucina ŭ Hielendžyku.
Ciktok i kłopat ab padletkach
Napeŭna, ŭpieršyniu palityka pryjšła ŭ videasacsietku «Ciktok», jakaja karystajecca nadzvyčajnaj papularnaściu siarod dziaciej i padletkaŭ. Pačali źjaŭlacca videa z zaklikami vychodzić na mitynhi i navat roliki, u jakich školniki mianiajuć partrety Pucina na partrety Navalnaha ŭ navučalnych kabinietach.
Videa pačali źbirać šalonuju kolkaść prahladaŭ. Tady šerah ciktokieraŭ atrymaŭ prapanovy za hrošy vykazacca suprać pratestaŭ.
Uviečary 20 studzienia Raskamnahlad zapatrabavaŭ u administracyi Ciktoka vydalić usie materyjały z «zaklikami da niepaŭnaletnich udzielničać u supraćzakonnych pratestnych akcyjach».
Pačali vykazvacca i dziaržSMI: maŭlaŭ, navalnisty zaklikajuć dziaciej vychodzić na vulicy i prykryvajucca padletkami!
A da niekatorych školnikaŭ pryjšła pahavaryć samaja sapraŭdnyja milicyja:
Kolki vyjšła?
Acenki adroźnivajucca. Rasijski MUS acaniŭ kolkaść pratestoŭcaŭ u Maskvie ŭ 4 tysiačy, infarmahienctvy AP i Reuters nazvali ličby ad 15 da 40 tysiač.
Fota Reuters
Fond baraćby z karupcyjaj nastojvaje, što pa ŭsioj Rasii vyjšła kala 300 tysiač, u Maskvie — kala 60 tysiač čałaviek.
Fota Reuters
Maskoŭskija pratesty huli ŭvieś dzień. Kančatkova ludzi razyšlisia tolki paśla 8-j viečara. Pačałosia z centra horada, paźniej ludzi źbiralisia la «Matroskaj cišyni» — SIZA, dzie siadzić Navalny.
«Loša, vychodź!» — kryčali pratestoŭcy, ich adrazu ž zatrymlivali.
Žorstkaść i pratesty ŭ rehijonach
Admietnaściu pratestaŭ byli niekalki momantaŭ.
Pa-pieršaje, dziejańni rasijskich siłavikoŭ i ŭłady, jakija vidavočna sioje-toje padhledzieli ŭ biełarusaŭ. Naprykład, u niekatorych haradach byli prablemy z mabilnaj suviaźziu i internetam. A ŭ Maskvie pieršyja zatrymańni ŭ miescy zboru pratestoŭcaŭ pačalisia chiba nie ranicaj.
Zatrymlivali taksama i žurnalistaŭ, jakija byli paznačanyja žoŭtymi kamizelkami, tłumačyli heta pravierkaj dakumientaŭ. Praŭda, reparcioraŭ nie adpraŭlali na sutki, jak u Minsku, a praz peŭny čas vypuskali.
U Maskvie palicejskija ŭvarvalisia ŭ kvateru ŭ rajonie Puškinskaj płoščy, adkul žurnalisty «Doždia» viali žyvuju tranślacyju. Palicejskija adklučyli elektryčnaść i zabrali ŭ karespandenta Alaksieja Karaścialova pašpart, a zatym pavieźli jaho ŭ adździeł palicyi dla vyśviatleńnia asoby.
Taksama zatrymańni paplečnikaŭ Navalnaha pačalisia za niekalki dzion da mitynhaŭ. Supracoŭnikaŭ Fondu baraćby z karupcyjaj Luboŭ Sobal, Uładlena Łasia, Hieorhija Ałburava, a taksama pres-sakratara Navalnaha Kiru Jarmyš zatrymali 21 studzienia. Pa źviestkach RBK, Sobal aštrafavali amal na 8500 biełaruskich rubloŭ za paŭtornaje parušeńnie paradku praviadzieńnia masavaha mierapryjemstva, Jarmyš za zakliki vyjści na akcyju aryštavanaja na dzieviać sutak, Ałburaŭ — na dziesiać.
Jurystu FBK Uładlenu Łasiu (jon hramadzianin Biełarusi), spačatku vynieśli zabaronu ŭjezdu ŭ Rasiju da listapada 2023 hoda, a paśla jaho źmiaścili pad vartu na troje sutak.
Pa-druhoje, ludzi vychodzili nie tolki ŭ Maskvie i Pieciarburhu, dzie pratestnaja aktyŭnaść tradycyjna vysokaja. 23 studzienia mitynhi adbylisia i ŭ rehijonach: Jekaciarynburh, Irkuck, Krasnadar, Nižni Noŭharad… Vychodzili navat u Jakucii, dzie ŭ hety dzień było minus 50 marozu! VVS paviedamiła, što na pratest vyjšli ŭ 122 haradach pa ŭsioj Rasii.
Treci momant — ahresija z abodvuch bakoŭ.
Žorstka dziejničali i amapaŭcy, i mitynhoŭcy, jakija adbivali svaich. Milicyju zakidvali śniažkami ci prosta bili; siłaviki, razhaniajučy pratestoŭcaŭ, aktyŭna ŭžyvali dubinki.
«Jak minimum 28 čałaviek raspaviali, što jany byli źbityja palicyjantami. Ich bili hałavoj ab asfalt, dubinkami pa hałavie i inšych častkach cieła, skakali na nohi i vyrvali zavušnicu-tunel z vucha», — paviedamlaje OVD-info.
Ale ž vidavočna, što poŭnaha kart-błanšu na hvałt rasijskija siłaviki nie atrymlivali — prynamsi pakul što.
Taksama rasijski MUS nie skarystaŭsia prykładam biełaruskaha i nie staŭ abvinavačvać va ŭsim tolki pratestoŭcaŭ.
Rozhałas nabyŭ vypadak, kali ŭ Pieciarburhu bajec Roshvardyi ni za što nahoju ŭdaryŭ u žyvot 54-hadovuju Marharytu Judzinu.
Jaje špitalizavali, ale rasijskaja milicyja nie stała admaŭlać vypadak ci sudzić samuju Judzinu. Spačatku da žančyny ŭ balnicu pryjechaŭ vybačacca milicejski načalnik, a na nastupny dzień i toj siłavik, jaki nanios udar, — z bukietam kvietak i vybačeńniami.
U Rasii lepš być sielebryci…
Pierad mitynhami šmat viadomych ludziej pačali vykazvacca jak u padtrymku Navalnaha, tak i suprać jaho. Tabłoidy razarvała navina, što Ała Puhačova adpisałasia ŭ instahramie ad Kirkorava (jaki vykaciŭ post z padziakami Pucinu) i padpisałasia na Navalnaha.
Vychodzili sielebryci i na vulicy. Na mitynhach zaŭvažyli muzykaŭ, komikaŭ, błohieraŭ. Viadomy žurnalist i jutubier Juryj Dudź vyjšaŭ na akcyju va Uładzivastoku, repier Aksimiron — u Piciery.
Dudź na mitynhu va Uładzivastoku. Fota chilim_vdk/Instagram
Jak praviła, znakamitaściaŭ nie zatrymlivali. U niekatorych vypadkach zatrymlivali, ale paśla adpuskali (tak atrymałasia z błohieram Illom Varłamavym i Julijaj Navalnaj, jakaja paśpieła navat zapościć sełfi z aŭtazaka).
…ci čačencam
Jašče adzin skandał uźnik paśla videa, na jakim chłopiec adkryta bjecca ź siłavikami. Akazałasia, što heta 20-hadovy čačeniec.
Adam Dzielimchanaŭ, deputat Dumy ad Čačni, zajaviŭ, što kiraŭnik respubliki Ramzan Kadyraŭ hatovy dapamahčy chłopcu.
«Kali Sajd-Muchamad Džumajeŭ, jaki biŭsia z amapaŭcami, nie padzialaje pazicyju pratestoŭcaŭ, to Ramzan-Chadžy, naš padyšach, skazaŭ, što dapamoža tabie z tym, što tyčycca zakona».
Vydańnie Baza paviedamiła, što palicyi ŭdałosia pahutaryć sa svajakami Džumajeva. Džumajeŭ nibyta raspavioŭ svajakam, što na akcyi «jaho chtości ŭdaryŭ pa hałavie, a kali jon pryjšoŭ u siabie, užo byŭ u šalonym stanie i pačaŭ bicca z amapaŭcami». Rodnyja Džumajeva taksama zajavili palicyi, što mužčyna nie źviazany z apazicyjaj i na mitynhi nie chodzić.
Rekordnyja zatrymańni
Ludziej na mitynhach masava zatrymlivali — ŚMI paviedamili ab ličbie 3400-3700 zatrymanych. Heta rekordnaja kolkaść zatrymanych u najnoŭšaj historyi Rasii.
Amal 1500 zatrymanych u Maskvie, bolš za 500 u Pieciarburhu, kala 70 — u Sočy i Chabaraŭsku, 120 u Kazani, amal 100 u Varoniežy.
Fota Reuters
«Niepaŭnaletnich jak minimum 195 zatrymanych. Zatrymanych žurnalistaŭ — 49 čałaviek u 18 haradach, niekatorych ź ich źbili pry zatrymańni», — pryvodzić ličby OVD-info.
Taksama časam paviedamleńni pra dziejańni rasijskich siłavikoŭ vielmi nahadvali paviedamleńni pra ich biełaruskich kaleh:
«U Staŭrapali nie mienš za 40 zatrymanych dźvie z pałovaj hadziny trymajuć u aŭtazaku kala adździeła palicyi. Na vulicy 0 hradusaŭ»;
«U Maskvie ŭ aŭtazaku trymajuć na marozie ludziej i nie zavodziać ich u adździeł. Palicejski zapatrabavaŭ ad ich zdać pašparty, a na admovu vyklučyŭ ruchavik mašyny sa słovami «značyć, budziecie mierznuć». Pa słovach zatrymanych, čatyry čałavieki z aŭtazaka źbityja».
«Adździeł palicyi pa rajonie Levabiarežny u Maskvie nie prymaje pieradačy. Unutr sprabavali pieradać suchi lod, bo ŭ adnaho z zatrymanych złamanyja palcy. Palicyjanty skazali, što ŭžo vyklikali miedykaŭ».
Dzie zatrymańni — tam i spravy
Zatrymanym na pratestnych akcyjach inkryminujuć parušeńnie praviłaŭ udziełu ŭ akcyi, stvareńnie pieraškod haradskoj infrastruktury. Pakarańni amal jak u Biełarusi: bujnyja štrafy ci aryšt (ad 15 da 30 sutak).
Alaksiej Vieniedyktaŭ sa spasyłkaj na Masharsud paviedamlaje, što ŭ sudy Maskvy za dvoje sutak pastupiła kala 900 pratakołaŭ ab administracyjnych pravaparušeńniach na mitynhu 23 studzienia.
Sudy pryznačyli aryšty 30 udzielnikam akcyi, štrafy — 64 udzielnikam.
Panieślisia i kryminalnyja spravy.
«U Maskvie raspačatyja vosiem kryminalnych spraŭ pa vynikach mitynhu 23 studzienia. Siem ź ich — pa vypadkach napadaŭ na palicejskich, jašče adno — pa chulihanstvie i naŭmysnym pryčynieńni škody čužoj majomaści, u hetym vypadku havorka idzie ab mašynie FSB, raźbitaj kala cyrka Nikulina.
Niekalki spraŭ — pa vypadkach pierakryćcia vulic.
Ale pakul zatrymanych pa ŭsich hetych epizodach aficyjna niama», — paviedamlaje vydańnie Baza.
Fota Reuters
U Sankt-Pieciarburhu raspačatyja kryminalnyja spravy za abrazu pradstaŭnika ŭłady (płakat pra palicyju), pierakryćcio darohi. Va Uładzivastoku — za pahrozu ekspłuatacyi transpartu.
U Krasnadary palicyja zaviała kryminałku na miascovaha žychara Uładzimira Jahorava, jaki źniaŭ štany padčas akcyi. Ciapier jamu pahražaje da 7 hadoŭ za chulihanstva.
Ahułam pa krainie zaviedzieny minimum 15 kryminalnych spraŭ, paviedamlaje OVD-info.
Što kaža Pucin
Prezidentu Rasii pryjšłosia prakamientavać pratesty padčas videakanfierencyi sa studentami, piša RBK.
Adna sa studentak skazała Pucinu, što navat niezacikaŭlenych ludziej nie abychodzić bokam patok infarmacyi ab niadaŭnich chvalavańniach u šerahu rehijonaŭ. I paprasiła prakamientavać ich.
U adkazie prezident Rasii pryvioŭ u prykład u prykład padziei 1917 i 1990 hadoŭ, paśla jakich «usio stała nastolki horš, što nikomu i ŭ hałavu nie mahło pryjści», až da hramadzianskaj vajny i rasstrełu parłamienta. «Usie padziei padobnaha rodu, pra jakija ja ciapier kazaŭ, — nichto nie pavinien źviartacca da ich, imknučysia abaranić niejkija svaje ambicyjnyja zadačy i mety, asabliva ŭ śfiery palityki. Tak palityka nie robicca, va ŭsiakim vypadku adkaznaja, — skazaŭ Pucin. — U nas byŭ momant, kali stralali pa parłamiencie ŭ centry Maskvy, — maładyja ludzi hetaha navat nie viedajuć. Stralali z tankaŭ, prosta pramoj navodkaj pa budynku parłamienta. I heta było nie tak daŭno. Ale maładyja ludzi, zusim školniki, dyk jany hetaha nie bačyli, nie čuli. Dla ich heta ŭsio roŭna što našeście Napaleona na Maskvu ŭ 1812 hodzie. Tak daloka, jany navat nie adčuvajuć hetaha ničoha. Ale ludzi starejšyja pavinny heta viedać, pavinny pamiatać. I ni ŭ jakim razie — asabliva adkaznyja ludzi — ni ŭ jakim razie hetaha nie pavinny dapuskać».
Jon zapeŭniŭ, što «ŭsie ludzi majuć prava vykazvać svoj punkt hledžańnia ŭ tych miežach, jakija praduhledžany zakonam. Usio, što vychodzić za ramki zakona, nie prosta kontrpradukcyjna, ale i niebiaśpiečna». Pa słovach Pucina, Rasija ŭ svajoj historyi časta sutykałasia ź situacyjami, jakija pryvodzili «da takoha razvarušvańnia hramadstva i dziaržavy, ad jakoha pakutavali nie tolki tyja, chto razhojdvaŭ dziaržavu i hramadstva, ale i tyja ludzi, jakija nie mieli da hetaha nijakaha dačynieńnia».
A što ž pałac koštam paŭtara miljarda dalaraŭ? Ni mnie, ni maim blizkim jon nie naležyć, syšoŭ ad adkazu Uładzimir Pucin, što vyklikaje źjedlivyja kamientary ŭ runecie.
Paŭnavartasnyja vyniki padziej padvodzić pakul rana. Leanid Vołkaŭ, kiraŭnik rehijanalnych štaboŭ Navalnaha, užo anansavaŭ čarhovyja akcyi pratestu. Mitynhi płanujucca na 30 ci 31 studzienia.
