U śniežni ŭ škołach Homielskaha rajona piedahohi pavinny pravieści ŭzmocnienuju infarmacyjnuju pracu ź dziećmi i raspavieści im pra kałabaracyjanistaŭ padčas vajny — takuju zadaču pastavili miascovyja čynoŭniki. List z takim pasyłam dasłali ŭ redakcyju Riebienok.by čytačy. U škołach infarmacyju paćviardžajuć.
Čytačy dasłali fota lista za podpisam namieśnika staršyni Homielskaha rajvykankama. Adrasat — miascovy adździeł adukacyi. U dakumiencie havorycca pra toje, što škołam nieabchodna na praciahu śniežnia 2020 hoda arhanizavać tematyčnyja kłasnyja hadziny pa tematycy «kałabaracyjanisty i ich simvały ŭ hady Vialikaj Ajčynnaj vajny. Pamiać pakaleńniaŭ». Heta robicca ŭ metach «raźvićcia ŭ navučencaŭ pačućcia patryjatyzmu, honaru za hieraičnaje minułaje i niedapuščalnaści hieraizacyi fašyzmu (vykarystańnie BČB simvoliki ŭ hady Vialikaj Ajčynnaj vajny)».
Da aśviatleńnia temy vykanaŭcy pavinny padyści surjozna — pryciahnuć vykładčykaŭ historyi i rabotnikaŭ muziejaŭ. I, viadoma ž, dać spravazdaču ab praviedzienaj pracy ŭ termin da 29.12.2020.
U škołach rajona vykonvajuć daručeńnie. Žurnalisty patelefanavali ŭ niekalki ŭstanoŭ adukacyi, i ŭsiudy adkazali: list z rajvykankama bačyli, pieradali daručeńnie kłasnym kiraŭnikam, pracujuć pa im.
— U suviazi z rekamiendacyjami da 24 śniežnia pravodzim pa hetaj tematycy infarmacyjnyja i kłasnyja hadziny, — paviedamiła namieśnik dyrektara pa vychavaŭčaj rabocie Jarominskaj SŠ Alena Žylickaja. — U nas u štacie małady śpiecyjalist, muziejny rabotnik. U dvuch kłasach — 4 «A» i 8 «B» — była praviedziena praca z pakazam videarolikaŭ u aktavaj zale.
Dzieciam raspaviadali ab kałabaranckim ruchu i ab tym, jak da ich źmianiałasia staŭleńnie nie tolki susiedziaŭ, ale i rodnych, kaža surazmoŭca.
— Simvoliku zakranali ŭ dadzienym kantekście?
— Zakranali. Pakazvali, chto i pad jakimi simvałami vychodziŭ, prachodziŭ pa damach, zdavaŭ, zdradžvaŭ. BČB-ściahi fihuravali. Heta nie tajamnica. Našy dzieci viedajuć. My ŭdzielničali ŭ anłajn-ankietavańni pa temie Vialikaj Ajčynnaj vajny, jakoje pravodziła vobłaść. Na adno z pytańniaŭ ab simvolicy «Da kaho adnosicca ściah», dzieci vyrazna adkazali: «Heta kałabaranty».
U Cieraškoŭskaj SŠ taksama paviedamili, što pieradali daručeńnie kłasnym kiraŭnikam. Spytali ŭ administracyi, što mienavita piedahohi pavinny raspaviadać vučniam:
— Dumaju, davodziać dziaržaŭnuju ideałohiju. My pavinny vychoŭvać u dzieciach samaje dobraje, — adkazali ŭ škole.
U adździele adukacyi Homielskaha rajvykankama žurnalistam paćvierdzili, što rekamiendavali zaprašać na kłasnyja hadziny pa hetaj tematycy śpiecyjalistaŭ-historykaŭ i muziejnych supracoŭnikaŭ.
— Dzieci ciapier mienš u muziei chodziać. Pryciahnieńnie śpiecyjalistaŭ na hramadzianska-patryjatyčnyja kłasnyja hadziny — heta narmalnaja praktyka, — patłumačyła načalnica adździeła Alena Kavalova.
Cikavimsia, ci była ahučanaja tema zapłanavanaja pieršapačatkova ci niešta vyrašyli pamianiać:
— Nichto ničoha nie mianiaŭ. Raździeł hramadzianska-patryjatyčnaha vychavańnia idzie płanava ŭ vychavaŭčaj pracy.
— I tema kałabaracyjanistaŭ u tym liku?
— Ja zaraz kažu ab hramadzianska-patryjatyčnym vychavańni. Kali vas cikavić tema kankretnaj kłasnaj hadziny, to ŭ kožnaj ustanovie adukacyi isnuje svoj płan pracy. Była kankretna hetaja tema ci jana pa-inšamu hučała… ale tema simvoliki zaŭsiody była ŭ płanach i nie tolki sioleta. A ŭžo farmuloŭka… Napeŭna, sam źmiest važny, a nie nazva.
U adździele ideałohii Homielskaha rajvykankama paviedamili, što spravazdačy ab praviedzienaj infarmacyjnaj pracy pakul što nie atrymlivali:
— Škoły nie dajuć spravazdaču našamu adździełu. My list nie składali. Spravazdačy nijakija nie atrymlivali, a toje, što škoły pavinny byli sa staršakłaśnikami pravieści [infarmacyjnuju pracu], napeŭna, jašče pravodziać.
Tema kałabaracyjanisckaha ruchu siońnia abmiarkoŭvajecca nie tolki ŭ Homielskaj vobłaści.
Nahadajem, ułady nieadnarazova pravodzili paralel pamiž pratestoŭcami-biełarusami i nacyjanalistami ŭ hady vajny. BČB-ściah prychilniki Łukašenki nazyvajuć «kałabaracyjanisckim», niahledziačy na toje, što ŭ svoj čas prezident prymaŭ pad im prysiahu. Zaraz Alaksandr Łukašenka maje namier prybrać hetuju simvoliku z hramadstva: «Zrobim heta pryhoža i pierš za ŭsio tłumačačy, zabivajučy ŭ hałavu ludziam, što hetaha nielha rabić».
