Tut i nižej — foty z akcyj pratestu i salidarnaści, jakija biełarusy Niderłandaŭ praviali ŭ Amsterdamie i Haazie. Fota zroblenyja ŭdzielnikami akcyj.
Ašałamlalna masavyja demanstracyi i pikiety biełarusaŭ prajšli ŭ 49 haradach śvietu. Ich udzielniki patrabavali ad biełaruskich uładaŭ pavahi da ludziej, spynieńnia represij i svabodnych vybaraŭ. «Nas 97%». Heta łozunh abjadnaŭ ludziej roznych pohladaŭ i prafiesij.
Sam fakt takoha vybuchu aktyŭnaści pakazvaje, jak uzmacniłasia palityčnaja śviadomaść biełarusaŭ. Navat u dyjaspary hramadzianie Biełarusi zachoŭvajuć adčuvańnie prynaležnaści da palityčnaj nacyi.
«Naša Niva» vyjšła na Hannu, jakaja pracuje ŭ śfiery IT i žyvie ŭ Niderłandach 1,5 hoda. Heta jana była adnym z troch hałoŭnych arhanizataraŭ biełaruskaj manifiestacyi ŭ Amsterdamie, na jakuju niečakana sabrałasia niekalki socień ludziej. Voś videa:
«Ja nikoli nie była palityčnaj aktyvistkaj, nie ŭvachodziła ni ŭ jakija hramadskija abjadnańni, akramia BRSM, — raskazvaje Hanna. — U mienia niama navat nivodnaha znajomaha, chto b aktyŭna ŭdzielničaŭ u palityčnym žyćci krainy. Ale ja była zaŭsiedy nieabyjakavaj da losu rodnaj krainy i ludziej, što tut žyvuć. Z uzrostam pačała cikavicca bolš historyjaj, roznymi sacyjalna-palityčnymi źjavami ŭ hramadstvie, pravodzić roznyja paraleli z tym, što naziraju ŭ žyćci sučasnaj Biełarusi. Heta stała šturškom dla taho, kab pierajechać u inšuju krainu. Ale cikavicca padziejami ŭ Biełarusi nie pierastała, naadvarot, čym bolš ja daviedvałasia pra vopyt inšych krain, bačyła jak žyvuć tut ludzi, tym bolš mnie stanaviłasia baluča za toje, jaki patencyjał jość u Biełarusi, i jak marna my jaho tracim».
Čamu ŭźnikła ideja manifiestacyi ŭ Amsterdamie?
«Heta było absalutna advolnaje, ja b navat skazała, stychijnaje mierapryjemstva. Padziei 18 červienia ŭzrušyli mianie nastolki, što ŭžo nie stavała sił prosto nazirać, była ŭnutranaja patreba ŭ aktyŭnych dziejańniach. Tym bolš, što śpis pretendentaŭ u kandydaty ŭ hetym hodzie byŭ taki, što ja była rašuča nastrojena ŭdzielničać u vybarach, i mianie aburyła što navat hetuju mahčymaść u mienia zabirajuć. Pierš za ŭsio ja vyrašyła pasprabavać stać členam vybarčaj kamisii. Ale pakolki ja nie znachodžusia na konsulskim uliku, hety varyjant adpaŭ. Ja ŭziałasia za druhuju ideju — masavyja akcyi salidarnaści. Mnie zdajecca rašučaści mnie nadaŭ ruch BLM. My ŭsie mahli nazirać jak aktyŭnyja akcyi pratestu źmianiajuć ceły śviet u tym liku dziakujučy sučasnym technałohijam, chutkaści raspaŭsiudžvańnia infarmacyi».
Jak technična vam udałosia sabrać takuju ašałamlalna vialikuju kolkaść ludziej? Isnujuć hrupy biełarusaŭ Niderłandaŭ u sacyjalnych sietkach?
«Da hetych padziej nijakich kantaktaŭ, akramia ludziej s majoj pracy, tut u Niderłandach u mianie nie było. Ja spačatku pačała šukać u siecivie supołki biełarusaŭ ci hramadskija abjadnańni, jakija pracujuć ź biełarusami taksama. Nijakich vynikaŭ heta nie pryniesła, i ja vyrašyła, što treba brać arhanizacyju na siabie i pačać šukać takich ža nieabyjakavych ludziej. Ja navat užo rychtavała sabie ŭlotki dla adzinočnaha pikieta, na vypadak kali nie znajdu bolš nikoha, chto padtrymaje ideju. Ale spačatku advažyłasia naŭprost napisać biełarusam, ź jakimi pracuju. I adzin chłopiec dabaviŭ mianie ŭ supołku, jakuju arhanizavali, kab šukać kandydataŭ u členy vybarčaj kamisii ci naziralnikaŭ. Tam užo było bolš za 100 čałaviek, niekatoryja padtrymali ideju masavych pratestaŭ. My pačali abmiarkoŭvać idei, płany, što nam patrebna dla hetaha. Nijakich prafiesijnych arhanizataraŭ mitynhaŭ, palityčnych dziejačaŭ u nas nie było. Byli prosta nieabyjakavyja ludzi, jakija staralisia dapamahčy tam, što mahli zrabić. Chtości ŭziaŭ na siabie kamunikacyju z municypalitetam nakont uzhadnieńnia akcyj, chtości rychtavaŭ płakaty, chtości pisaŭ pres-relizy ŭ miascovyja ŚMI, chtości rychtavaŭ fota- i videamateryjały. Dziakujučy pryvatnym kantaktam ludziej, my źviazalisia z pradstaŭnikami biełaruskaj dyjaspary ź inšych krain śvietu, takich ža ludziej z aktyŭnaj hramadzianskaj pazicyjaj. My pačali dzialicca idejami, materyjałami, płanami praviadzieńnia akcyj. Našy akcyi ŭ Niderłandach prachodzili navat biaz hukaŭzmacnialnikaŭ, što tolki padkreślivaje nieprafiesijanalnuju arhanizacyju i adsutnaść vopytnaj kaardynacyi. Padčas arhanizacyi hetych mierapryjemstvaŭ ja paznajemiłasia ź vialikaj kolkaściu cudoŭnych, razumnych, kreatyŭnych, nieabyjakavych biełarusaŭ, i, spadziajusia, našy suviazi zastanucca i paśla vybaraŭ.
Jakoje pasłańnie Alaksandru Łukašenku vy chacieli pieradać svajoj manifiestacyjaj?
«Pierš za ŭsie našaj metaj było padtrymać biełaruski narod u vielmi ciažki čas. Pakazać, što ludzi nie adzin na adzin sa svajej biadoj. Što moža my i nie znachodzimsia ŭ Biełarusi, ale šukajem roznyja šlachi, jak dapamahčy. Pa druhoje, my chacieli pryciahnuć uvahu śvietu da padziej, što adbylisia i adbyvajucca napraciahu vybarčaj kampanii ŭ Biełarusi. Na kolkaść represij, cisk, jaki akazyvajecca na alternatyŭnych kandydytaŭ i aktyvistaŭ. Na toje, što šmat ludziej u Biełarusi chočuć pieramienaŭ. U nas nie było mety danieści da Alaksandra Łukašenka asabistaje pasłańnie, ale, vykarystoŭvajučy momant, ja prašu Alaksandra Ryhoraviča dać mahčymaść biełaruskamu narodu zrabić svoj ułasny vybar siarod tych kandydataŭ, jakich ludzi padtrymali samaachviarnym zboram podpisaŭ padčas pandemii».
«U NL ža šmat prahramistaŭ, heta taksama paŭpłyvała na techničny praces. Pieršuju akcyju ledź nie za paru hadzin sabrali. Niešta abmiarkoŭvali-abmiarkoŭvali, i tut adzin chłopiec kaža — usio, praz try hadziny ŭ Haazie — i narod pajechaŭ!» — dadaje Daša Słabčanka, inšaja biełaruska, jakaja žyvie ŭ Niderłandach.
