Stamatolah Vialejskaj centralnaj rajonnaj lakarni Kaciaryna Zimnickaja apynułasia ŭ vałožynskim špitali z dyjahnazam COVID-19 paśla kantaktu z zaražanaj pacyjentkaj. Jana śćviardžaje, što, niahledziačy na jaŭnyja symptomy ŭ jaje, muža i ichnych traich dziaciej, administracyja vialejskaj lakarni admaŭlałasia rabić usim im testy na COVID-19, joj nie davali balničnaha i doŭhi čas nie prapanoŭvali špitalizacyi, piša «Radyjo Svaboda».
«Nie ŭsiakaje VRVI — heta karanavirus», — kaža Iryna Makarava, hałoŭny doktar Vialejskaj centralnaj rajonnaj lakarni. Jana tłumačyć, što rašeńnie nie rabić testu prymałasia terapeŭtami, bo Zimnickaja pracavała ŭ srodkach indyvidualnaj achovy. Listki niepracazdolnaści takim daktaram nie praduhledžanyja.
«Ja budu skardzicca ŭ prakuraturu, jak tolki vyjdu sa špitala. Čamu sa mnoj tak abychodziacca? — aburajecca Kaciaryna Zimnickaja. — Dalnabojnik, jaki pryjaždžaje z-za miažy, prychodzić u pryjomny pakoj, patrabuje ŭziać mazok, i jamu tut ža jaho robiać. A ŭ nas jość kliničnyja prajavy, maje dzieci stali kantaktami pieršaha ŭzroŭniu, i im nie biaruć mazkoŭ! Dzie praŭda?!»
«Ciapier nikomu z medykaŭ balničnyja listy nie vydajucca»
Kaciaryna Zimnickaja 12 hadoŭ pracuje stamatolaham-terapeŭtam i artadontam. U jaje siamji troje dziaciej — dzieviaci, dvuch z pałovaj i adnaho hodu. Pakolki artadontaŭ u vialejskaj lakarni nie było, 2 śniežnia Kaciaryna vyjšła na pracu na paŭstaŭki.
«26 sakavika ŭ mianie była pacyjentka. Jana medyk u 3-j haradzkoj lakarni ŭ Miensku, ale žyvie ŭ Vialejcy. 28 sakavika joj zrabili mazok na COVID-19, 29 sakavika pryjšoŭ stanoŭčy vynik. Jaje špitalizavali ŭ Miensku, — raskazvaje Kaciaryna. — Jana znajomaja majoj śviekryvi, tamu patelefanavała joj i skazała, što maje stanoŭčy test. Maja śviakroŭ pazvaniła mnie, papiaredziła».
Kaciaryna kaža, što adrazu pazvaniła ŭ lakarniu. Jaje nakiravali da zahadčycy palikliniki Taćciany Ramery — u Vialejcy paliklinika ŭvachodzić u strukturu centralnaj rajonnaj lakarni (CRŁ).
«Ja pazvaniła joj, jana mnie skazała, što jany jašče ničoha nia viedajuć, a ja mušu zastavacca doma. Ja pytajusia, jak ja budu zastavacca doma? Jana kaža: «Pišycie za svoj košt». Ja kažu: «Čamu? U mianie jość temperatura, kliničnyja prykmiety chvaroby», — praciahvaje apovied Kaciaryna. — Ja abzvaniła ŭsio kiraŭnictva, razmaŭlała z namieśnikam hałoŭnaha doktara, staršynioj lekarska-kansultacyjnaj kamisii nakont balničnaha. Jana mnie skazała, što špitalizavać jany mianie nia mohuć, «bo zahad». Chacia temperatura ŭ mianie ŭ toj dzień była 37,5, i ja im pra heta kazała.
Ja razmaŭlała z hałoŭnym doktaram CRŁ Irynaj Makaravaj. Jana mnie skazała, što heta nia vielmi vysokaja temperatura, maŭlaŭ, «heta ž nie 38 i vyšej». Tamu balničny jany mnie vydać nia mohuć. I kali Ramera mnie raiła siadzieć doma, to Makarava skazała, kab ja išła na pracu. Usie spasyłalisia na «zahad».
Pad «zahadam», na jaki ŭ razmovach ź Zimnickaj spasyłalisia čynoŭniki ŭ Vilejcy, padobna, majecca na ŭvazie rekamendacyjny list Ministerstva achovy zdaroŭja.
Pavodle namieśnicy ministra Aleny Bohdan, ministerstva «ličyć, što medrabotniki, jakija byli kantaktami 1-ha ŭzroŭniu, mieli minimalnuju ryzyku zarazicca, bo byli ŭ achoŭnych kaściumach. Razam z tym za medrabotnikami, jakija byli kantaktami 1-ha ŭzroŭniu, ustanoŭleny kantrol, — 3 razy vymiarajuć temperaturu, pravodziać apytańnie, ci jość kliničnyja prajavy chvaroby. Testavańnie na karanavirus pravodzicca na 1-y i 13-y dzień. Kali buduć vyjaŭlenyja symptomy, nieabaviazkova reśpiratornyja, medrabotnik budzie špitalizavany».
Kaciaryna Zimnickaja śćviardžaje, što ŭ vypadku ź joj kiraŭnictva lakarni i palikliniki zrabili nasupierak hetamu rasparadžeńniu:
«Temperatura ŭ mianie była, mazka mnie nie zrabili, nichto na mianie nie źviarnuŭ uvahu», — kaža jana.
«Prasiła, kab mnie dali kvarcavuju lampu, mnie admovili»
«30 sakavika da mianie pryjšoŭ dachaty terapeŭt, — praciahvaje Kaciaryna. — Jon nia mieŭ poŭnaj zaściarohi, tolki palčatki i maska. Bolš na im ničoha nie było, chacia ŭsio kiraŭnictva viedała, što ja kantakt pieršaha ŭzroŭniu. Jon pasłuchaŭ, pahladzieŭ horła, skazaŭ: pneŭmanii niama, dychańnie čystaje».
Listka niepracazdolnaści Kaciarynie tak i nie dali, ale jana pajšła na balničny ŭ suviazi z chvarobaj małodšaj dački. Muža, jaki pracuje ŭ milicyi, na pracy adpravili ŭ vodpusk. 2 krasavika ŭ Kaciaryny całkam źnikli niuch i adčuvańnie smaku. Pra heta jana paviedamiła kiraŭnictvu.
«Kali my doma siadzieli ź dziećmi, ja prasiła, kab mnie dali kvarcavuju lampu, — raskazvaje Kaciaryna. — Ja razumieła, što ja chvareju, i pieražyvała za svaich dziaciej. Ale mnie admovili, skazali: «My ničym vam nia možam dapamahčy».
4 krasavika temperatura ŭ Kaciaryny padniałasia da 38 hradusaŭ. Taksama temperatura i kašal źjavilisia ŭ jaje muža. Na vyklik znoŭ prychodzić terapeŭt biez srodkaŭ zaściarohi, tolki ŭ mascy i palčatkach, apisvaje Kaciaryna. Mužu vypisvajuć balničny. Kaciarynie — nie.
«U subotu ŭnačy ja pračnułasia, bo mnie było vielmi kiepska. Ja straciła prytomnaść. Muž vyklikaŭ «chutkuju». Medyki «chutkaj» taksama pryjechali ŭ zvyčajnym adzieńni, u ich byli tolki maski i palčatki. Mnie ŭkałoli «trajčatku» i pajechali, špitalizavać mianie nichto nie prapanavaŭ», — kaža Kaciaryna. Dva nastupnyja dni temperatura trymałasia bolš za 38, ahulny stan byŭ kiepski.
«U paniadziełak 6 krasavika ja zvaniu Ramery [zahadčycy palikliniki] i kažu, što mnie vielmi kiepska, zrabicie niešta. Čuju pabłažlivaje: «ładna, zrobim vam mazki». My pryjaždžajem u pryjomny pakoj, nas adpraŭlajuć na zdymak. Zaklučeńnie renthienolaha ŭ mianie: «nia vyklučana nižniadolevaja pravabakovaja pneŭmanija». U muža — «vostry branchit». Jany adrazu pačali mitusicca».
Kaciaryna kaža, što pakłaści jaje ŭ vialejskuju lakarniu admovilisia.
«U Vialejcy staić aparat KT. Paŭsiul napisana, što renthienalahičnaje daśledavańnie ŭ hetaj sytuacyi nie zusim infarmatyŭnaje, što sapraŭdnuju karcinu pakaža tolki KT-daśledavańnie. Mnie kažuć, što KT mnie rabić nia buduć. Ja pytajusia, čamu. Čuju adkaz: «Tamu»».
«Chutkaja» pa Kaciarynu pryjechała ŭžo ŭ poŭnym achoŭnym ryštunku. 6 krasavika jaje špitalizavali ŭ Vałožynskuju rajonnuju lakarniu.
«Jašče tydzień paśla hetaha ŭ mianie ničym nie źbivałasia temperatura, paracetamoł nie dapamahaŭ. Mnie pa 4 kropielnicy na dzień rabili antybijotykaŭ. 4 razy rabili zdymki — poŭnaj papraŭki ŭ mianie dahetul, pavodle zdymkaŭ, niama», — kaža doktarka.
Pieršy test na karanavirus Kaciarynie zrabili 6 krasavika jašče ŭ Vilejcy, pierad špitalizacyjaj. Vynik pryjšoŭ tolki 10 krasavika i byŭ admoŭny.
«16 krasavika ŭ mianie ŭ vałožynskaj lakarni ŭziali druhi test, — kaža Kaciaryna. — 17 krasavika jon paćvierdziŭ, što ŭ mianie karanavirus».
Pieršy raz my razmaŭlajem z Kaciarynaj Zimnickaj u niadzielu rankam 19 krasavika. Doktarka aburajecca, što nastojliva i nieadnarazova kazała medyčnaj administracyi Vialejskaj CRŁ pra symptomy ŭ siabie i svajoj siamji, adnak dahetul ničoha nie było zroblena.
«Kali mnie pisali nakiravańnie ŭ Vialejku, Ramera svajoj rukoj napisała, što COVID-vierahodny vypadak. Vy ž užo mierkavali, ale čamu traim maim dzieciam nie zrabili test dahetul?! Ja zvaniła pedyjatru, kazała, što niechta ź ich kašlaje, u małodšaj temperatura, joj pryznačyli antybijotyk azitramicyn. Starejšaja nie adčuvaje ŭžo pachu i smaku tydzień. A Vialejka ŭčora admoviła ŭ praviadzieńni testaŭ maim dzieciam!! Kažuć: «Pačakajem da paniadziełka»! Čaho ž čakać?!» — pytajecca Kaciaryna.
Jana kaža, što pazvaniła klasnaj kiraŭnicy starejšaj dački i raskazała, što špital admoviŭ u praviadzieńni testaŭ dzieciam, tamu dačka ŭ paniadziełak pryjdzie ŭ škołu. Kaža, paprasiła, kab heta pieradali kiraŭnictvu i toje sa svajho boku zapatrabavała praviadzieńnia testaŭ.
«Ja nie razumieju, čamu da mianie takoje staŭleńnie. Ja z hetymi daktarami nikoli nie sutykałasia ani ŭ pracy, ani ŭ žyćci. Chiba možna stavić pad pahrozu majo žyćcio i zdaroŭje? Žyćcio i zdaroŭje maich dziaciej? Majho muža? Mahčyma, sama systema — kab nie psavać statystyki? — zadajecca pytańniem Kaciaryna.
«Čamuści ŭsie testy admoŭnyja, — ździŭlajecca jana. Ale kali ja prymała tuju pacyjentku, sa mnoj u kabinecie była druhaja doktarka. U jaje praź niekalki dzion padniałasia temperatura, a jašče paźniej jaje špitalizavali. KT paćvierdziła dvuchbakovuju virusnuju pneŭmaniju, ale kažuć, što testy ŭ jaje admoŭnyja. Kiraŭnictva taksama viedaje, što jana ŭ toj momant była sa mnoj u adnym kabinecie».
Pa słovach Kaciaryny, ciapier jana pačuvajecca lepš, ale na apošnim zdymku ŭsio jašče jość zaciamnieńni ŭ lohkich. Kaža, što pierad joj mahli paprasić prabačeńnia jašče pierad špitalizacyjaj, zrabić kamputarnuju tamahrafiju, uziać testy ŭ dziaciej. Adnak ničoha hetaha nie było zroblena, i jaje da taho ž advieźli ŭ lakarniu, dzie niama aparata KT.
Ciapier jana nastrojenaja rašuča i źbirajecca skardzicca ŭ prakuraturu.
«Ja razumieju, što mnie ŭžo pracy ŭ Vialejcy nia budzie. Kali ludzi mahli takoje ŭčynić z maim zdaroŭjem, to mnie ciapier šmat chto havoryć: «Kacia, kali ty budzieš svarycca, to tabie pracavać nie daduć»».
U druhoj pałovie dnia 19 krasavika ŭ dziaciej i muža Kaciaryny ŭziali testy na karanavirus. Mužu taksama zahadali znachodzicca ŭ samaizalacyi da 20 krasavika.
«Ciapier nikomu z medrabotnikaŭ listki niepracazdolnaści nie vydajucca»
Iryna Makarava, hałoŭny doktar Vialejskaj centralnaj rajonnaj lakarni, da jakoj Radyjo Svaboda źviarnułasia z prośbaj patłumačyć sytuacyju, adkazała tak:
«Jak tolki pastupiŭ taki syhnał, my prakansultavalisia z Centram hihijeny. Kali doktarka pracavała ŭ srodkach indyvidualnaj achovy, a jana paćvierdziła, što mienavita tak pracavała — maska, akulary, čapiec, chałat, narukaŭniki, — to hety medrabotnik nia ličycca navat kantaktam pieršaha ŭzroŭniu, a tolki kantaktam druhoha ŭzroŭniu pavodle našych kryteraŭ», — tłumačyć jana. — Jana [Zimnickaja. — RS] paviedamiła, ale ciapier nikomu z medrabotnikaŭ balničnyja listy nie vydajucca. Navat kali medrabotnik źjaŭlajecca kantaktam pieršaha ŭzroŭniu, jon usio adno chodzić na pracu i akazvaje medyčnuju dapamohu ŭ srodkach indyvidualnaj achovy».
Makarava źviartaje ŭvahu, što kantakt z karanavirusnaj pacyjentkaj u Zimnickaj byŭ 26-ha, a symptomy ŭ jaje samoj źjavilisia 28-ha sakavika. U karanavirusnaj infekcyi inkubacyjny peryjad našmat bolšy, kaža jana.
«Symptomy ŭ jaje byli niaznačnyja, my jaje adpravili na samaizalacyju, ja joj rekamendavała. Ale balničny list joj nia musiŭ davacca, my jaho joj i nie vydavali», — tłumačyć hałoŭnaja doktarka.
Na pytańnie, čamu Zimnickaj admovilisia rabić test na karanavirus, choć jana sama prasiła pra heta, Iryna Makarava tłumačyć:
«Terapeŭty pryniali takoje rašeńnie, bo jana była ŭ srodkach indyvidualnaj achovy i na toj momant adnosiłasia da kantaktaŭ druhoha ŭzroŭniu. Nia ŭsim zapar my robim analizy. Šmat chto choča. My ŭ kantaktaŭ druhoha ŭzroŭniu mazki na toj momant nia brali. Stamatolahi zaŭždy ŭ achovie, bo luby pacyjent moža być patencyjnym nośbitam luboj infekcyi. Ciapier heta karanavirus, z takim ža pośpiecham heta moža być i inšaja chvaroba. Tym bolš što adrazu jany nie pakazalnyja, mazki treba brać na 7-y i 13-y dzień».
Siamja Zimnickaj — muž i dzieci — da momantu jaje stanoŭčaha analizu na karanavirus nie ličyłasia kantaktami pieršaha ŭzroŭniu, tamu testaŭ im taksama nie rabili. Tamu dla terapeŭtaŭ, jakija naviedvali ichnuju siamju, palčatki i maska — heta adpaviednyja srodki zaściarohi, kaža Makarava.
Iryna Makarava jak lekar vykazała dumku, što stanoŭčy analiz samoj Zimnickaj na karanavirus — heta vynik znachodžańnia ŭ infekcyjnym špitali. Ale, kaža jana, u jaje dziaciej i muža ŭžo ŭziali testy i adpravili ŭ Miensk, pavodle ich vynikaŭ možna budzie mierkavać ab ahulnaj sytuacyi.
«Jana nie zastałasia adna: i terapeŭt, i pedyjatar da jaje dziaciej prychodzili. Pieršyja mazki ŭ jaje byli admoŭnyja. Nia kožnaje VRVI jość karanavirus. Jana nazirałasia ŭ daktaroŭ. Kali ŭžo stan nie prachodziŭ, my pryniali rašeńnie adpravić jaje ŭ Vałožyn na stacyjanarnaje lačeńnie», — kaža Iryna Makarava.
Kudy raźmiarkoŭvać pacyjentaŭ z padazreńniem na karanavirus, pa jaje słovach, vyrašaje centar medyčnaj dapamohi. U Vialejskaj CRŁ na hety momant infekcyjnaha adździaleńnia niama, i pacyjenty z karanavirusam tam nia lečacca.
