26 sakavika 60 hadoŭ spaŭniajecca Viktaru Šnipu — paetu i pierakładčyku, čyje «Sabačyja historyi» ŭpieršyniu pabačyli śviet na staronkach «Našaj Nivy» ŭ 2000 hodzie.
«Naša Niva» daviedałasia ŭ paeta, nad čym jon pracuje zaraz, što čytaje ź biełaruskaj litaratury i ci naviedvaje svaju małuju radzimu: vioski Puhačy i Lahiezy.
«U hetym uzroście hałoŭnaje — nie bajacca ŭsiakich virusaŭ. Nie bajacca, što napieradzie, mahčyma, užo mała dzion, tamu časta pačynaješ dumać, što niešta nie zrabiŭ, — raskazvaje Viktar.
— U siońniašnich abstavinach ja spadziajusia na sonca: ludzi ŭśmichajucca — značyć, usio dobra, a kali chavajuć nasy — zdajecca, niešta nie toje».
Piśmieńnik zapeŭnivaje, što pracuje nad novymi tvorami. Raskazaŭ, što kožny dzień viadzie «Dziońnikavy raman paeta», jaki vystaŭlaje ŭ siecivie, a taksama praciahvaje cykł baład «Biełaruski panteon», u jakim bolš za 300 baład, pryśviečanych biełaruskim histaryčnym asobam. Časam paet redahuje i inšyja tvory.
«Apošniaje, što vielmi pryjemna było čytać, — «Žeton na mietro» Andreja Fiedarenki. Mnie paščaściła być redaktaram hetaj knižki. A z Andrejem my daŭno siabrujem. Pryjemna, kali tvajo pakaleńnie ŭsio jašče plonna pracuje i hetuju pracu zaŭvažajuć.
Ź biełaruskich piśmieńnikaŭ mianie vielmi radujuć Barys Piatrovič, Adam Hłobus i, kaniečnie, Ludmiła Rubleŭskaja».
Viktar Šnip i Ludmiła Rubleŭskaja, fota Taćciany Tkačovaj
Pa słovach Viktara, jaho žonka Ludmiła taksama zaviaršaje novy tvor, nazvu jakoha piśmieńnica pakul nie raskryvaje. Viadoma, što niadaŭna Rubleŭskaja zakončyła pracavać nad zdymkami filma pa svajoj knizie «Avantury Pranciša Vyrviča», dla jakoha ciapier zrabiła i biełaruskamoŭny varyjant.
Adznačać śviata paet nie źbirajecca praz karanavirus:
«Sa svajakami i siabrami źbiraŭsia adznačyć, ale z-za hetaj zarazy pieranieśli, kab nikoha nie ŭvodzić u niebiaśpiečnaje stanovišča. Ale ź siamjoj adznačym doma abaviazkova. Budzie Ludmiła, naš syn, sabaka Mijona i papuhaj Sievierus», — kaža Viktar.
U Viktara Šnipa dvoje dziaciej: dačka Vieranika i syn Maksim
Viktar Šnip z hadavancam Mijonaj
Paet pryznajecca, što byvaje na małoj radzimie, u Puhačach, ale chaciełasia b čaściej:
«Čaściej za ŭsio byvaju ŭ vioscy tolki ŭ dumkach i snach. Letam zaŭsiody pryjazdžaju da baćkoŭskaj chaty, bo rodnaje pryciahvaje. Tym bolš pa darozie ŭ Puhačy, u Rakavie, pachavanyja maje mama i tata.
U Puhačach u nas jość nievialiki aharod, na jakim u bolšaści sadzim cybulu — jana dobra raście. Z-za pracy na ŭčastku časta navat nie davodzicca sustrecca sa svajakami i siabrami. Škada, tamu što zaŭsiody pryjemna pabyvać doma, dzie ty svoj čałaviek, dzie ŭsie ciabie viedajuć i čakajuć».
Ale pra toje, što 15-hadovym chłopcam źjechaŭ ź vioski, paet nie škaduje.
«Časam byvaje, kaniečnie, dumaješ: pajedu ŭ viosku, budu žyć sam pa sabie, jak Andruś Horvat, budu razvodzić kurej i zaviadu karovu. A žoncy i dzieciam budu adpraŭlać masła i śmiatanu. Ale heta ŭsio fantazii».
Ličyć Puhačy małoj radzimaj paeta nie zusim dakładna. Da škoły Viktar hadavaŭsia ŭ babuli ŭ vioscy Lahiezy, što taksama ŭ Vałožynskim rajonie. Tam prajšło sapraŭdnaje dziacinstva budučaha paeta:
«Lahiezy ja časta ŭspaminaju: račułka, trava vysokaja, ja siadžu na bierazie i hladžu, jak rybki płavajuć, niby ldzinki. Časam dumaju, kali b u maim žyćci nie było Lahiezaŭ i tych dziesiaci chat na ŭsiu viosku, ja b nie staŭ paetam. Ludziej u vioscy amal nie było, hulać było niama z kim, tamu ja časta razmaŭlaŭ z drevami i ptuškami», — pryznajecca paet.
***
u čornaj vadzie nieziamnoha načnoha patopu
vialikaja poŭnia niby ź pienapłastu płyvie
nad žoŭtaj jak voŭčyja vočy prycichłaj Jeŭropaj
dzie miežy j staryja akopy schavany ŭ travie
u poli słaniečnik niby na karcinie Van Hoha
staić adzinoki la ściežki jakaja viadzie
mahčyma nie tolki da Ryma a prosta da Boha
pa poli pa lesie pa čystaj i mutnaj vadzie
pad niebam jakoje jak kupał adzinaha Chrama
dzie nam viek malicca i ščaście i volu spaznać
dzie ŭ kožnaha z nas jość najlepšaja dobraja mama
ale joj pra heta nie ŭsie my paśpieli skazać
i ty adzinoki jak hety słaniečnik što ŭ poli
na poŭniu hladziš i spakojna jak voin idzieš
praz čorny patop što nie stanie suśvietnym nikoli
bo ty nie dasi jamu vyjści z dazvolenych miež
11—13.01.2018
***
Daŭno pamierły śviet jašče žyvie
U pyle teatralnym i parfumie.
I, jak bialeje šerań na travie,
Na hałavie paryk, nabyty ŭ CUMie,
Bialeje ŭ maładzieńkaha aktora.
I scena, niby płacha, na jakoj
Jašče liłasia kroŭ ludskaja ŭčora,
Ciapier palita z čajnika vadoj,
Kab pył nie zalataŭ u śviatłacieni,
Dzie ažyvaje čas, što spłyŭ daŭno.
I, jak vino, ty pješ kampot na scenie,
Kab pić paśla sapraŭdnaje vino.
4.01.2018
***
Kryžy płatoŭ draŭlanych u miastečku
I sonca, što stuchała na kryžy,
Ty bačyŭ časta ŭviečary praz rečku,
Jak praź miažu, nie znajučy miažy
Pamiž saboj i niebam nad saboju.
I viek skančaŭsia, jak skančaŭsia dzień,
I biehła viečnaść ź vietram za rakoju,
Strasajučy ŭ vadu ź biarozaŭ cień.
I ty samotnym byŭ, ale nie sumnym,
Jak ciopły dym, što viŭsia z kaminoŭ
I asiadaŭ na rečku, i na humny,
I na kryžy śsiviełyja płatoŭ…
14.04.2018
***
Znoŭ dzień pryjšoŭ. Para iści šukać
Pryhody, a jany prychodziać sami.
Varony pad maim vaknom siadziać,
Jak siniaki ŭ susieda pad vačami.
I ja hladžu, nibyta kot, z vakna
Na pjanaha kryklivaha susieda.
I sonca siońnia plamaj ad vina
U niebie, pa jakim hulała leta
Z małankaj i daždžom, i čorny śviet
Rabiŭsia kalarovym i ščaślivym.
I ŭdzień čaplaŭsia da dziaŭčat paet,
Kazaŭ: «Ja stały aŭtar «Našaj Nivy»!»
I dvor moj napaŭniaŭsia, jak vadoj
Basiejn stary, ludźmi i vierabjami…
I dzień prabieh, jak myš, pierada mnoj
I ŭ poŭni źnik, by ŭ dziurcy pad dźviarami…
2.12.2017
***
choć na paru chvilin adpuści svaju radaść na volu
ty jaje nie trymaj u sabie jak u kletcy čyža
i niachaj tvaja radaść nie vierniecca bolej nikoli
dy ščaślivaj pabudzie choć paru chvilinak duša
bo duša nie kułak u jakim ty trymaješ kapiejku
što znajšoŭ na šlachu pa jakim praimčali vazy
padymajučy pył dzie šłahbaŭma staroha liniejka
prymušaje spynicca nacisnuŭšy na tarmazy
bo čyhunka ŭ kustach niby struny vializnaj hitary
na jakoj Boh ihraje kali ŭ jaho dobry nastroj
i pa travach błakitnych u niebie pasucca atary
złatarohich aviečak spakojnaj viačerniaj paroj
dyk na paru chvilin adpuści svaju radaść na volu
i nie bojsia što chtości varjatam paličyć ciabie
ja ž śmiajacca ź ciabie tut nie budu nikoli nikoli
bo jak možna śmiajacca ciapier kali sonca ŭ žurbie
adychodzić ad nas za lasy jak za čornyja hory
i liścio zasypaje zharełuju ŭ lecie travu
i prapachłyja dymam i miodam pałynnym prastory
kružać radasna mnie jak zialony absent hałavu
10.08.2018
