Siarhiej Čaračeń
9 vieraśnia ŭ Miensku prajšoŭ VII źjezd Biełaruskaj sacyjał-demakratyčnaj Hramady. Staršynia partyi Stanisłaŭ Šuškievič raniej abviaściŭ, što pakidaje pasadu. Ale źjezd pryniaŭ rašeńnie, što biez staršyni, jaki trapiŭ u špital, novaha lidera vybirać niekarektna, piša Radyjo Svaboda.
Aktyŭnaj pazycyjaj na źjeździe vyznačyŭsia 33-hadovy Siarhiej Čaračeń, adzin z namieśnikaŭ staršyni. Na samym pačatku źjezdu jon prapanavaŭ źmianić partyjnuju symboliku, prybrać ź lahatypu kułak, jaki trymaje symbal sacyjał-demakrataŭ — ružu. A potym prapanavaŭ asnoŭnyja kirunki ŭ pracy partyi. Unutry BSDH niekatoryja miarkujuć, što mienavita jon moža ačolić partyju paśla Šuškieviča.
Chto taki Siarhiej Čaračeń?
Siarhiej Čaračeń — dyrektar AAT «Mantaž Technika». Naradziŭsia ŭ Mahilovie. Skončyŭ Biełaruski dziaržaŭny ŭniversytet infarmatyki i radyjoelektroniki. Kali vučyŭsia, vioŭ šmat prajektaŭ, sa studenctva zajmaŭsia biznesam.
Maje hramadzianskuju žonku (indyvidualnuju pradprymalnicu, u jakoj svoj viasielny salon), trochhadovuju dačku, žyvie ź imi i cieščaj.
U 2016 hodzie sprabavaŭ balatavacca ŭ Pałatu pradstaŭnikoŭ pa 108-j Kalinoŭskaj akruzie stalicy. Adnak rajonnaja vybarčaja kamisija admoviła jamu ŭ rehistracyi, spasłaŭšysia na toje, što 32,1% podpisaŭ za jahonaje vyłučeńnie akazalisia niesapraŭdnymi. Darečy, kali vyłučaŭsia ŭ deputaty (letam 2016 hodu), byŭ čalcom Kamunistyčnaj partyi Biełarusi. Z KPB vyjšaŭ pa ŭłasnym žadańni ŭ kancy 2017 hodu, ustupiŭ u BSDH i vielmi chutka byŭ vybrany namieśnikam staršyni.
Rašeńnie pieranieści vybary lidera partyi saśpieła padčas źjezdu
— Siarhiej, ci čakali vy takoha raźvićcia padziejaŭ na źjeździe — pieranosu vybaraŭ staršyni partyi i namieśnikaŭ na druhuju sesiju źjezdu? Heta było zaplanavana albo heta spantannaja prapanova, jakaja naradziłasia ŭžo padčas źjezdu? Ci było heta ŭzhodniena ź kiraŭnikom BSDH Stanisłavam Šuškievičam?
— My kalehijalna pryniali takoje rašeńnie na źjeździe, tamu što my ŭsie my ź vialikaj pavahaj stavimsia da lidera našaj partyi i pravodzić siońnia vybary bieź jahonaha ŭdziełu było b niapravilna.
— Ale spadar Šuškievič napiaredadni źjezdu, litaralna ŭ piatnicu, z balničnaj pałaty davaŭ interviju ŚMI i kazaŭ, što stamiŭsia, što jamu šmat hadoŭ, jon hatovy pakinuć pasadu.
— My doŭha sa Stanisłavam Stanisłavavičam hetaje pytańnie abmiarkoŭvali. Ale rašeńnie adkłaści vybary pryniali tolki na źjeździe 9 vieraśnia.
— Siarhiej, vy biznesoviec, ale z uchiłam, tak by mović, u palityku: užo sprabavali vyłučacca kandydatam u deputaty Pałaty pradstaŭnikoŭ, ciapier źjaŭlajeciesia namieśnikam staršyni BSDH. Usie my viedajem stolki sumnych prykładaŭ, kali biznesoŭcy išli ŭ palityku i ŭ ich pačynalisia prablemy ź biznesam. Ci nie baiciesia, što heta moža paškodzić vašamu biznesu?
— Kali b ja nie bajaŭsia, było b dziŭna. Tak, jość aściarohi, pryčym vielmi mocnyja… Ale, pa-pieršaje, ja žyvu ŭ hetaj krainie i nikudy adsiul źjaždžać nie źbirajusia, ja razumieju, što maje dzieci tut buduć žyć, ja nie chaču, kab jany źjaždžali. Mienavita tamu ja chaču vielmi pastaracca, kab zrabić štości dobraje, pravilnaje dla hetaj krainy. I pracujučy mienavita ŭ palityčnaj sfery, ja razumieju, što mahu zrabić dastatkova šmat dobraha i pravilnaha dla svajoj krainy.
Tak, ja razumieju, što mohuć uźniknuć prablemy; mahčyma, budzie nieparazumieńnie, mahčyma, budzie presinh, Ale nie pasprabuješ — nie daviedajeśsia. Ja ryzykovy chłopiec.
Byŭ kamunistam, staŭ sacyjał-demakratam
— Kali vy chacieli stać kandydatam u deputaty ŭvosień 2016 hodu, vy pisali, što źjaŭlajeciesia siabram praŭładnaj Kamunistyčnaj partyi Biełarusi. A tut taki razvarot — u apazycyjnuju partyju…
— Tak, ja sapraŭdy byŭ siabram KPB, pryčym ustupiŭ u partyju śviadoma. Ale davoli chutka rasčaravaŭsia. U Kamunistyčnaj partyi Biełarusi ŭsie inicyjatyvy, jakija ja prapanoŭvaŭ, raźbivalisia ab ścianu nieparazumieńnia. Tamu ja pryniaŭ rašeńnie vyjści z KPB i prymianić svaje viedy, mahčymaści i žadańni ŭ inšaj palityčnaj struktury.
Jakraz Partyja BSDH — heta mienavita taja struktura, dzie ja zmahu vykarystać svoj patencyjał. Ja vyjšaŭ z KPB za paru tydniaŭ da apošnich vybaraŭ u miascovyja Saviety. Ja napisaŭ zajavu ab vychadzie z KPB.
— Ale ŭ Biełarusi ažno try sacyjał-demakratyčnyja partyi: BSDH, BSDP «Narodnaja hramada» i BSDP. Čamu vybrali mienavita BSDH?
— Biassprečna, za lidera. Stanisłaŭ Šuškievič — vielmi pavažany čałaviek, mnie było vielmi pryjemna ź im paznajomicca i pracavać razam. Z takoj histaryčnaj postaćciu pracavać — vialiki honar. Tamu, u pieršuju čarhu, moj vybar byŭ mienavita za lidera, sumlennaha, adkaznaha, z unutranym stryžniem, jaki zaŭsiody pracavaŭ na svaju krainu
— Vy skazali, što vyjšli z KPB napiaredadni apošnich miascovych vybaraŭ. Jak za taki karotki termin (vybary byli zusim niadaŭna — 18 lutaha 2018 hodu) — vy stali namieśnikam staršyni partyi? Čamu tak imkliva ŭsio adbyłosia?
— Pa fakcie dziejnaści, pa fakcie prapanovaŭ, inicyjatyvaŭ. U mianie niadrennaje partfolijo, Stanisłaŭ Stanisłavavič na pasiedžańni apošniaj Centralnaj rady partyi ŭnios prapanovu vybrać mianie namieśnikam staršyni partyi.
«My pavinny zaraz papracavać nad imidžam partyi»
— Jak razvarušyć ludziej, jakija naściarožna staviacca da apazycyi? Jakija kreatyŭnyja idei prapanujecie?
— Na źjeździe BSDH ja vystupiŭ sa svaim bačańniem asnoŭnych kirunkaŭ našaj pracy. Ich niekalki: pavieličeńnie doli prysutnaści na infarmacyjnaj, palityčnaj i sacyjalnaj arenach krainy; papularyzacyja i «brendavańnie» partyjnaj prahramy BSDH jak siarod moładzi, tak i ŭ šerahach stałaha pakaleńnia; pavyšeńnie ŭzroŭniu «paznavalnaści» partyjnaha kiraŭnictva i lajalnaści nasielnictva; farmavańnie zhurtavanaha kalektyvu ŭ maštabach krainy.
Ja całkam padzialaju dumku, što kropkavyja akcyi pratestu, jakija nie padtrymlivaje bolšaść hramadztva, nehatyŭna adbivajucca i na imidžy, i statusie apazycyi. Tolki stvaralnyja dziejańni, tolki prapanovy kanstruktyŭnych rašeńniaŭ u składanych dy prostych prablemach dapamohuć źmianić status i imidž apazycyi. My pavinny zaraz papracavać nad imidžam partyi, zacikavić našych hramadzianaŭ, pakazać im, što my zdolnyja i robim heta nie dziela «hałački», a robim heta, jak možna bačyć u našym słohanie, «ź luboŭju» da radzimy, da hramadzianaŭ, jakija žyvuć u hetaj krainie.
Akcyi pratestu, šeści, apazycyjnyja mitynhi — heta ŭsio nieabchodna dla vykazvańnia svajho mierkavańnia. Ale paralelna z hetymi mierapryjemstvami nieabchodnyja stvaralnyja «ciełaruchi», dziejańni, štości dobraje, pazytyŭnaje. My pavinny pakazać biełarusam, što chočam nia prosta kanfliktavać albo być u kanfrantacyi, a chočam štości prapanavać i nastojvać na tym, kab našy kanstruktyŭnyja prapanovy ažyćciaŭlalisia.
— Nazavicie choć adnu kanstruktyŭnuju prapanovu.
— Čytajcie našu prahramu.
— Jakoje pieršaje mierapryjemstva praviadzie BSDH paśla źjezdu?
— My praviadziem pasiedžańnie centralnaj rady i budziem rychtavacca da druhoj sesii źjezdu, dzie abiarem kiraŭnictva.
Razmaŭlaje pa-rasiejsku, ale abiacaje «padciahnuć» biełaruskuju movu
— Vy razmaŭlajecie pa-rasiejsku, vašy prapanovy pa kirunkach dziejnaści taksama napisanyja pa-rasiejsku. Vam nie padajecca, što heta dysanans, bo staršynia i symbal partyi BSDH Stanisłaŭ Šuškievič — pryncypova biełaruskamoŭny čałaviek?
— Ja vielmi dobra razumieju biełaruskuju movu, ale ŭ mianie niama praktyki ŭžyvańnia movy. Kali ja pačnu razmaŭlać pa-biełarusku, u mianie budzie šmat pamyłak. A trasianka nie vitajecca ŭ hramadztvie. Ja abaviazkova «padciahnu» movu, i kali ŭ mianie budzie bolš-mienš atrymlivacca, ja pierajdu na biełaruskuju movu. Usie ludzi majho ŭzrostu razumiejuć jaje, chočuć na joj razmaŭlać, ale biez aktyŭnaj moŭnaj praktyki ciažka.
