DAVIEDKA. Učastak — 14 sotak, dom — 206 kvadratnych mietraŭ; 1-y pavierch — piaredni pakoj, choł, haścioŭnia, kuchnia, sanvuzieł, haspadarčy pakoj; 2-i pavierch — dźvie spalni, sanvuzieł, harderobnaja; aciapleńnie — pieč-kamin i hazavaje (plus bojler). Siaredniaja žyroŭka zimoj — kala 100 rubloŭ, letam — kala 50 rubloŭ.
— Dom ja pabudavała za 12 kiłamietraŭ ad minskaj kalcavoj u viosačcy Dziaržynskaha rajona, dzie ŭžo 20 hadoŭ žyvuć maje siabry — pradziusar Juryj Savaš ź siamjoj. Mnie chaciełasia ŭładkavać svajo hniaździečka pablizu, ale maja mara śpieła 20 hadoŭ, — uśmichajecca Iryna Darafiejeva, adkryvajučy bramu.
Zalivista kryčać susiedskija pieŭni, hučnym brecham sustrakaje haściej rudy kasmaty sabaka Sanča — sumieś dvorterjera z čau-čau. Efiektnuju ruduju budku — kopiju doma śpiavački — zbudavaŭ dla lubimca siamji tata Iryny.
— Budoŭla pačałasia 6 hadoŭ tamu. Ja ŭsim zajmałasia sama: ad zakupki materyjałaŭ da dyzajnu interjeru. Sama ŭsio prydumlała, bałazie šmat padarožničaju, naziraju, idei naradžajucca sami pa sabie. Šmat što ŭ pracesie budoŭli prydumvała na chadu: jakaja budzie mansarda, bałkončyk, dach…
Budoŭla doŭžyłasia try hady, i voś užo try hady ja zajmajusia dyzajnam interjeru. Ja kala 10 hadoŭ davała pa 130—150 kancertaŭ na hod, na znos, vielmi stamiłasia: kancerty, univiersitet, pastanoŭki miuzikłaŭ, budaŭnictva chaty adbirali ŭsie siły i srodki.
Ja raptam zrazumieła, što nie mahu kupić sabie novy stroj, nie kažučy pra ŭpryhožvańni abo elemientarnyja rečy ŭ pobycie — usie srodki sychodzili na budaŭnictva! I ja ŭ zahadnym paradku skazała sabie «stop!». Dach jość, ścieny jość, astatnija prablemy vyrašym pa miery pastupleńnia.
Baćki mianie padtrymali i dva hady tamu pradali kvateru ŭ Mahilovie i pierajechali ŭ moj jašče niedabudavany dom, kab dapamahać i vieści haspadarku. Pieršy čas navat žyli ŭ pachodnych umovach: biez kuchni i šafaŭ.
«U maim domie amal usio biełaruskaje»
— Jak vyznačalisia z pamieram doma?
— Adnojčy mnie vielmi spadabaŭsia adzin dom. I tak atrymałasia, što papiaredni prajekt hetaha doma mnie padaryli. Paźniej architektar ź Dziaržynskaha rajona adaptavaŭ prajekt pad maje pažadańni. Ja vyrašyła, što ŭ domie pavinna być dźvie spalni — maja i haściavaja, ciapier u joj žyvuć baćki. Pra dziciačy pakoj na toj momant nie dumała, razumieła, što jość mahčymaść praduhledzieć i jaho, kali spatrebicca. U pierśpiektyvie heta dom dla žyćcia, kudy ja pierajedu, ale zaraz dla mianie jon, chutčej, dom na vychadnyja.
— Pytańnie kamunikacyj — elektraenierhii, aciapleńnia, kanalizacyi — vyrašana?
— U mianie miascovaja kanalizacyja, jość vada, hazavaje aciapleńnie, budaŭniki zrabili ciopłyja padłohi. Nabyła pieč-kamin, jakaja moža abahreć uvieś pieršy pavierch. U toj ža čas panurymi chałodnymi viečarami budzie pryjemna lubavacca na ahoń. Adrazu skažu, što ŭ maim domie ŭsio biełaruskaje: ad budmateryjałaŭ da mebli. Ź impartnaha — tolki bytavaja technika i sistema aciapleńnia, frahmient italjanskaj plitki na kuchni i dźvie ściany špaleraŭ u spalni.
— Što akazałasia samym składanym?
— Samaje składanaje — pačać, tamu spačatku pryjechali baćki i pasadzili tui (uśmichajecca). Ja jeździła pa ich u Hrodzienskuju vobłaść, kupiła zusim malusieńkija, zatoje 176 štuk. Zaraz pa pierymietry ŭčastka ŭzvyšajecca ŭžo padrosłaja žyvaja aharodža.
— Ź finansavaha punktu hledžańnia ŭsio było prosta?
— Nie zusim: vydatkoŭvała ŭsie svaje źbieražeńni, pazyčała. Kuchniu kupiła ŭ rasterminoŭku na paŭhoda, potym tak atrymałasia, što praciahnuli jaje jašče na try miesiacy. Chaładzilnik taksama ŭ rasterminoŭku, jašče vypłačvaju.
Dapamahali baćki, ja daŭno maryła pieravieźci ich z Mahilova ŭ Minsk, kab čaściej bačycca. Kali ja źjechała z domu bolš za 20 hadoŭ tamu, možna skazać, što baćki mianie stracili (uśmichajecca). Tamu jany pradali kvateru i pierajechali ŭ moj niedabudavany dom. Pakinuli tolki nievialikaje lecišča pad Škłovam, z pčalnikom — ciapier jakraz tam.
Jany šmat čaho robiać svaimi rukami: sami zbudavali ŭ domie harderobnuju, pad budučaj terasaj — sklep. Mama stvaryła jašče adzin šedeŭr — vialikuju pryhožuju kłumbu. U minułym hodzie my vysadzili cybuliny ciulpanaŭ, u hetym mama vyrašyła dziejničać hłabalna, skazała, što ludzi chodziać mima, viedajuć, što tut žyvie Iryna Darafiejeva, tamu i vyhlad pavinien być hodnym (uśmichajecca).
«Ja žyvu pa zakonie troch N: niama ničoha niemahčymaha»
— Ja vielmi lublu kavanyja vyraby, tamu ŭ chacie šmat roznych kavanych akcentaŭ, častku kupiła ŭ Vierciališkach na kirmašy majstroŭ, kudy jeździła z kancertami. Ścieny častkova abklejenyja špalerami, častkova azdoblenyja dekaratyŭnaj tynkoŭkaj. Ja vielmi chacieła, kab na druhim paviersie byli mansardnyja vokny, šmat śviatła i nieba nad hałavoj. Chtości pradumvaje šafy, palički, siekcyi. U mianie, naadvarot, šmat volnaj prastory: čym bolš pavietra i śviatła — tym lepš.
— A jak advažylisia na efiektnuju ružovuju kuchniu? Jana padobnaja na domik Barbi…
— Tak, maja chreśnica zajšła, achnuła i spytała: «Iryna, ty što, błandynka?» Ja adkazała, što, napeŭna, na kuchni — tak (śmiajecca). Ale pahadziciesia, koler nie zusim ružovy, u im šmat adcieńniaŭ: i ružovy, i liłovy, i ciopłyja kremavyja notki. Pačałosia ŭsio ź ciomna-fijaletavych belek na stoli, niečakana jany atrymalisia mienavita z takim adlivam. Pad ich vybirali plitku, zatym užo zakazvali kuchniu. I ja nie škaduju, u domie pavinny być jarkija akcenty. Prytym što pa žyćci lublu pryhłušanyja pastelnyja tany i dom zrabiła mienavita takim.
— Mnohija skardziacca, što aciapleńnie doma, asabliva ŭzimku, — darahoje zadavalnieńnie. Sapraŭdy tak?
— U nas ciapło rehulujecca ŭ kožnym pamiaškańni, a dziakujučy piečcy-kaminu ŭvieś pieršy pavierch možna abahravać drovami. Padłoha z padahrevam daje raŭnamiernaje ciapło pa ŭsim pieršym paviersie. Heta nie tolki funkcyjanalna, ale i ekanomna. Batarei na druhim paviersie, jak i tempieraturu padłohi, možna rehulavać asobna.
— A čamu na padłozie pieršaha paviercha — kamiennaja plitka, a na druhim — dreva?
— Maja Dafna (ščaniuk toj-terjera Irynie padaryli na 35-hodździe. — Red.) nie moža biehać pa drevie, tolki pa kamieni abo dyvanach — tam, dzie jość sčapleńnie ź jaje maleńkimi łapkami i kipciurkami. Tamu haścioŭnia pieršaha paviercha — heta jaje terytoryja. A pakolki ja lublu ŭtulnaje dreva — to druhi pavierch dla dušy: całkam z chvoi. Viadoma, pieršapačatkova dumała pra dub, ale heta byli b inšyja hrošy.
— Biełaśniežnaja miakkaja kanapa ŭ haścinaj, niaboś, ź Italii?
— Na samaj spravie, joj 20 hadoŭ, jana pamiataje jašče mianie studentkaj. Jaje nanova abciahnuli, abnavili miechanizm, draŭlanyja frahmienty pierafarbavali (uśmichajecca). Cud restaŭrataraŭ!
Ja budavała dom pa pryncypie: žyć pa srodkach, zychodziačy z mahčymaściaŭ. Samaje darahoje ŭ chacie — heta sam dom: ścieny i dach. Viadoma, chaciełasia dom ź jakasnych parod draŭniny, ale čaściakom kuplała toje, što pa «čyrvonaj canie». Pry hetym ja žyvu pa zakonie troch N: niama ničoha niemahčymaha.
Jość jašče dobraja fraza: «Jak atrymałasia — značyć, tak i chacieli». Tamu što kali pieražyvać za kožnuju drobiaź — a spačatku tak i było — nijakich niervaŭ nie chopić. U hetym sensie budoŭla mianie vielmi zahartavała, ja stała razumieć, što nielha pieražyvać pa drobiaziach, usio roŭna samyja važnyja ŭ žyćci rečy — heta zdaroŭje i dabrabyt blizkich.
