Miesca, jakoje prapanujuć dla adbudovy.
Historyja śviatyni siahaje ŭ XVII stahodździe, kali na našy ziemli prybyli manachi-biernardzincy. Pieršy, jašče draŭlany, kaścioł byŭ uźviedzieny na srodki viciebskaha vajavody Jana Antonija Chrapavickaha, adnak jon byŭ spaleny padčas Paŭnočnaj vajny. Adnaŭleńnie stałasia mahčymym dziakujučy achviaravańniam nastupnaha vajavody — Michaiła Špaka. Zatym materyjalna padtrymaŭ budaŭnictva viciebski padkamoryj Kazimir Sakovič, ale budynak znoŭ-taki zhareŭ, bo haradskija pažary byli dosyć raspaŭsiudžanyja ŭ tyja časy.
Heta ŭsio byli draŭlanyja pabudovy, a voś fundataram tryvałaha kamiennaha budynka stała Tekla Ahinskaja, udava viciebskaha vajavody. Architektaram abrali italjanca Iosifa Fantana. Bolšaść daśledčykaŭ ličać, što chram byŭ aśviečany ŭ 1768 hodzie. U takim vyhladzie jon prastajaŭ amal dva stahodździ. Unikalnaść abjekta ŭ tym, što jon źjaŭlaŭsia pomnikam dvuch stylaŭ. Zvonku — struktura baroka, unutry — reniesansu.
Charastvom kaścioła zachaplalisia viadomyja mastaki Napaleon Orda i Juzaf Pieška, jakija adlustravali jaho dla naščadkaŭ. Unutrany rośpis u svoj čas rabili Judal Pen, Mark Šahał, Sałamon Judovin.
Takim kaścioł byŭ padčas niamieckaj akupacyi.
A voś jak apisvaŭ svaje ŭražańni ad chrama Śviatoha Antonija nobieleŭski łaŭreat Ivan Bunin u aŭtabijahrafičnym tvory «Žyćcio Arsieńjeva»: «Ni Akropal, ni Baalbiek, ni Fivy… ni śviataja Safija, ni staryja cerkvy ŭ ruskich Kramlach i da siońnia nieparaŭnalnyja dla mianie z hatyčnymi saborami. Jak skałanuŭ mianie arhan, kali ja ŭpieršyniu (u junackija hady) uvajšoŭ u kaścioł, choć heta byŭ usiaho tolki kaścioł u Viciebsku. Mnie zdałosia tady, što niama na ziamli bolš dzivosnych hukaŭ…»
Paśla revalucyi bažnicu začynili. Peŭny čas tut byŭ muziej ateizmu. Adnak kiraŭnictva horada pryznavała histaryčnuju kaštoŭnaść kaścioła. U svajoj pastanovie 1940 hoda prezidyŭm harvykankama adznačaje, što «budynak byłoha kaścioła źjaŭlajecca najbujniejšym pomnikam i adzinym u svaim styli histaryčnym pomnikam u horadzie».
U čas vajny kaścioł byŭ značna paškodžany, i chacia navukovaja kamisija pryznavała, što budynak moža być z pośpiecham adnoŭleny (tut mieŭsia raźmiaścicca Pałac fizkultury), adnak hetaha rabić nie stali i jaho prosta źniščyli. Heta byŭ 1961 hod.
U čas pierabudovy i paźniej hramadskaść horada nieadnojčy vykazvałasia za adnaŭleńnie śviatyni, rabilisia prajekty. Byli varyjanty naohuł jaje raźviarnuć, kab bolš kamfortna było ŭsim udzielnikam ruchu.
Prablema raźmiaščeńnia novabudoŭli ŭ tym, što daŭnija padmurki vystupajuć na prajezdžuju častku ŭ rajonie mosta praź Vićbu da Kancertnaj zały «Viciebsk». Viadoma, na siońniašni čas vulicu Lenina prosta niemahčyma zvuzić, uličvajučy transpartny patok, jaki, naturalna, zusim nie taki, jakim byŭ u 1700-ja. Bolš za toje, pavinna zastacca častka tratuara: kala troch mietraŭ dla kamfortu haradžan. Tamu budynak płanujecca ssunuć uhłyb pry zachavańni jaho habarytaŭ. Razhladajecca i pieranos fantana «Źlićcio troch rek» na inšy bierah Vićby.
Adnaŭleńnie chrama (a jon uniesieny ŭ hienieralny płan Viciebska na rekanstrukcyju) dazvolić viarnuć histaryčnamu centru zakončanaść i daskanałaść, zrobić jaho bolš pryvabnym dla turystaŭ. Pieršy krok zrobleny. Vierycca, što nieŭzabavie buduć i inšyja, i dyjamient staradaŭniaha Viciebska znoŭ pieražyvie adradžeńnie.
