Biełaruskija musulmanie śviatkujuć zakančeńnie miesiaca Ramadan – śviata razhavieńnia. Jany praviali 29-dzionny post, kali pić i jeści im dazvalajecca tolki paśla zachodu i da ŭschodu sonca. «Svaboda» panazirała, jak prachodziŭ post, načnyja malitvy j trapezy doma ŭ biełaruskich musulman u adnym ź miastečak na Mienščynie.
Post padčas Ramadanu – abaviazkovy ŭ musulman. U zaležnaści ad miesiačnaha kalendara jon ciahniecca 29 ci 30 dzion. Pić i jeści ŭdzień nielha. Ale jak tolki zachodzić sonca, pačynajecca iftar – viačerni pryjom ježy.
«U Ramadan paścić praściej, – kaža Sulejman, adzin ź biełaruskich musulman. – Ałach nam ablahčaje, i post idzie lohka. U Ramadan šajtany prykavanyja ŭ kajdany: Ałach nie daje im mocna spakušać ludziej»
Post nie adbivajecca na štodzionnym žyćci musulman. Jak i zvyčajna, Sulejman udzień pracuje pa haspadarcy, kormić ptušak, jeździć na pracu ŭ horad.
Iftar (viačerni pryjom ježy) pačynajecca z zachodam sonca.
Paśla razhavieńnia – pieršaha ścipłaha pryjomu ježy pa vychadzie z postu – musulmanie praviać viačerniuju malitvu, tak zvany mahryb.
«Pamalilisia – i možna prystupać da jady, – kaža Sulejman. – Ja lublu smačna pajeści. Dyj chto nia lubić? Tym bolš paśla taho, jak ty ceły dzień paściŭ! Prarok Machamad skazaŭ: «U tych, chto paścić, – dźvie radaści: adna pry razhavieńni, druhaja – kali sustrenie svajho Hospada»».
«Noč nakanavańnia» – heta adna ź dziesiaci apošnich načej pierad Ramadanam. U Karanie jana nazyvajecca nočču, «lepšaj za tysiaču inšych miesiacaŭ». U hetuju noč vyznačajecca termin žyćcia čałavieka i jahonaja dola na nastupny hod. Kali jaje pravilna pravieści, u malitvie ź vieraj i nadziejaj na ŭznaharodu Ałacha, Toj daruje čałavieku ŭsie byłyja hrachi.
Paśla jady pačynajecca abaviazkovaja načnaja malitva – iša. Potym – volny čas, kali musulmanie čytajuć Karan, razmaŭlajuć, źviartajucca da Ałacha z molbami.
Kala treciaj hadziny nočy pačynajecca fadžr – ranišniaja malitva. Niezadoŭha da jaje byvaje suchur – ranišni śniadanak. Heta apošni pryjom ježy da nastupnaha zachodu sonca.
Dakładny dzień śviata razhavieńnia nieviadomy da apošniaha. Jon zaležyć ad taho, dzie kali ŭbačać małady miesiac. Tolki ŭviečary 16 lipienia z Saudaŭskaj Arabii pryjšła viestka – śviata razhavieńnia (Id al-Fitr pa-arabsku ci Ŭraza-bajram pa-ciursku) budzie 17 lipienia.
U piatnicu paśla ranišniaj malitvy musulmanie źbirajucca na śviatočnuju malitvu. Pierad joj robiać poŭnaje abmyvańnie, nadziajuć lepšuju adziežu, uschvalajuć Ałacha pierad malitvaj.
Śviatočnuju malitvu pravodziać na vulicy. Siarod abradaŭ hetaha dnia – iści i viartacca na malitvu roznymi šlachami. Žančyny stajać zzadu, kab nie adciahvać uvahi mužčyn.
U šaryjacie heta dzień ježy i pitva. Mnohija naviedvajuć svaich svajakoŭ i siabroŭ. Šmat chto pryjechaŭ ź inšych haradoŭ Biełarusi. Tamu paśla śviatočnaj malitvy musulmanie rušać da śviatočnaha stała. Jak i na malitvie, mužčyny i žančyny raźmiaščajucca asobna. Hetym razam – z roznych bakoŭ doma.
Čym zaniacca, pakul hatujecca płoŭ? Možna ŭzhadać praviły hulni ŭ «kvadrat». Achvotnych šmat, tamu hulajuć «na vylet».
Hałoŭnaja strava dnia – płoŭ. Hetym razam pavodle tadžyckaha receptu.
