Admietnaść vajny, što abvieščanaja stralaninaj u francuzskim časopisie Sharlie Hebdo, — nie ŭ tym, što heta cyvilizacyjnaje supraćstajańnie isłamskaha i chryścijanskaha śvietu, jak śćviardžajecca, naprykład, tut. Kali b heta było tak, my, jeŭrapiejcy, mieli b choć jaki šaniec.
Bolšaść kamientataraŭ nie zaŭvažaje prostaj i strašnaj praŭdy: my daŭno ŭžo stracili zdolnaść vieści palemiku pra Boha. Adnym śmiešna, druhim «nie naučna», dla trecich adzinaje, pra što varta spračacca, — heta transhiendar i pravy mienšaściaŭ. Pakul isłamskija fundamientalisty zabivajuć u imia Ałacha, my kažam — nie, nie pra chryścijanskuju miłasernaść, nie pra daravańnie, a pra demakratyčnyja kaštoŭnaści i talerantnaść. Voś kłasičny vypadak taho, jak hetaje pytańnie ŭsprymajecca sučasnym libierałam: aŭtar vybudoŭvaje razvahi vakoł taho, ci varta nam sastupać u płanie karykatur na praroka, nie razumiejučy, što nikoha ŭ arabskim śviecie pytańnie pravoŭ čałavieka i svabody ŚMI ŭ našym, jeŭrapiejskim jaho pračytańni prosta nie cikavić.
Praciahvajcie malavać karykatury — my praciahniem vas zabivać.
Dovady i łohika — atrybuty našaj staroj i stomlenaj kultury. Taja kultura — iracyjanalnaja, jana fundujecca nie łohikaj, a mistyčnymi intuicyjami. Chočacie chacia b pasprabavać zrazumieć, pra što ja kažu, — pasłuchajcie ŭvažliva Muślima Haŭza ci chacia b prosta pačytajcie pra jahonaje žyćcio, śmierć i śvietapohlad.
Jany viaduć džychad — kožny pa-svojmu (bo džychad moža palahać u čytańni knih i vykaranieńni ciemrašalstva), my ž kryčym pra toje, što «talerantnaści i multykulturalizmu kinuty čarhovy vyklik». Kamon, ačomajciesia, jaki multykulturalizm? Dumajecie, voin śviatła, naciskajučy na knopku vybuchoŭki, dumaje pra hety vaš multykulturalizm?
My sprabujem pieramahčy isłam z dapamohaj łahičnaha aparatu jeŭrapieizavanaha navukovaha ateizmu, supakojvajučy siabie tym, što jeŭrapiejskaja cyvilizacyja nibyta ŭsio jašče trymajecca na chryścijanskich kaštoŭnaściach.
Pry tym, što bolšaść zachodnich prychadžan stavicca da Kaladaŭ jak da nahody dla šopinhu, a kaścioł usprymaje vyklučna ŭ kantekście piedafilii i seksualnych skandałaŭ (abaviazkova pahladzicie heta), u toj čas jak na našych pramiorzłych terytoryjach viera nasielnictva ŭ carkoŭnyja instytuty padarvanaja «historyjaj z hadzińnikam». Pa psichałahičnuju dapamohu my idziom u apteku, liquor store ci da psichaanalityka. Našyja sapraŭdnyja śviatary i duchoŭniki — Prozac, single malt dy Boss Hugo — astatniamu my prosta nie vierym.
Što cikava, i toj śviet, prasiaknuty mistyčnaj duchoŭnaściu, my vymiarajem z pazicyj ułasnaj ateistyčnaj sapsavanaści. Voś tut Anatol Uljanaŭ śćviardžaje, što Boh sastareŭ i nie pasuje sučasnaści, što ludziej, jakija vierać, što na abłokach žyvie mahičny čałaviečak, treba izalavać, jak i lubych niebiaśpiečnych psichaŭ. Ale Uljanaŭ fiejeryčna pamylajecca, bo ŭ toj čas, jak jon raśsiakaje pa Amierycy,
fundamientalizm robicca chiba što nie asnovaj sučasnaha čałaviečaha śvietapohladu, jaki panuje ŭ tym Novym Siaredniavieččy, jakoje pahłynaje nas razam z našymi płanšecikami, ajfončykami i elektramabilčykami.
Chočacie mocna spužacca — pračytajcie voś heta. Uvažliva pahladzicie na terytoryju, jakuju kantraluje hetaja novastvoranaja dziaržava, identyčnaść jakoj trymajecca tolki na adnym — na relihii, jakuju jany vyznajuć. Zaŭvažym, što niepasredna pierad stralaninaj u Sharlie Hebdo časopis navažyŭsia paśmiajacca ź lidara ISIL — tak što jašče pytańnie, za što zahinuli žurnalisty — za praroka ci za jahonaha słuhu (u bratoŭ Kuašy nie zapytaješsia).
Abaznanyja ludzi raskazali mnie pra hetuju dziaržavu trochi bolej, čym pra jaje nie kažuć pa telebačańni. Jany zachoplivajuć harady, adzin za adnym, prosta pasyłajučy tudy mašyny z kulamiotami i hučnahavarycielami, pa jakich tranślujecca prosty mesidž: usie mužčyny ad hetaha momantu mabilizavanyja ŭ armiju ISIL, nie chočaš vajavać — płaci vodkup zołatam. Jany ŭznavili rabstva: dziaŭčat u zachoplenych vioskach biaruć u pałon i handlujuć imi jak niavolnicami.
Kažu, heta novaje siaredniaviečča.
Pry hetym jany kantralujuć naftavyja pali Iraka i Siryi; na ich zdabyču pasprabavali nakłaści embarha, i tady jany pačali źlivać naftu na čorny rynak pa canie $20 za barel — im chapaje, u ich biudžet — niekalki miljardaŭ, na ich pracujuć najlepšyja finansisty i prapahandysty śvietu. Pahladzicie, na jakim vysokim mastackim uzroŭni zroblenyja ich vidosy i jaki fajny oksfardski anhlijski ŭ dyktaraŭ, jakija matyvujuć adsiačeńnie hałovaŭ. Da ich armii kožny miesiac dałučajecca tysiača zachodnich śpiecyjalistaŭ, pryčym — što padkreślivajecca — nie ŭ jakaści najomnikaŭ, a ŭ jakaści vałancioraŭ.
Nichto nie viedaje, adkul jany ŭzialisia (u mianie asabista jość adčuvańnie, što na pieršym etapie hetych marozaŭ mocna finansavała adna vialikaja zachodniaja kraina, jakaja chacieła takim čynam asłabić Asada), ale ich adnolkava bajacca i ŭ Vatykanie, i ŭ Maskvie, jakoj ISIL paśpieŭ abvieścić niešta kštałtu vajny za Čačniu (a Kadyraŭ abiacaŭ abaraniać Rasiju razam ź siabroŭskim čačenskim narodam).
I vy kažacie, što Boh — anachranizm? Boh — nie sučasny?
Pryčym nie varta dumać, što fundamientalizm ułaścivy vyklučna isłamu — naprykład, voś tut aŭtar ruskaj «Kamsamołki» raskazvaje, jak u Livii jaho nie zabili radykalnyja isłamisty tolki tamu, što jon dastaŭ ikonku z 90-m psałmom i pačaŭ hučna malicca pravasłaŭnamu Bohu. Čytajučy rasijskuju reakcyju na vypadak Sharlie Hebdo, nie možaš pazbavicca adčuvańnia, što svoj fundamientalizm paŭstaje i tut — jak reakcyja na jeŭrapiejskija sankcyi, jak žadańnie supraćpastavić siabie śvietu.
Ale dyskusija tut znoŭ razhortvajecca na ŭzroŭni ateistyčnaj łohiki, pravasłaŭje vykarystoŭvajecca nie jak viera, a jak instytut, jak pryłada dla razvah, chto tut hiej, a chto nie (hł. zaŭvahi pra «askacińvańnie» jeŭrapiejcaŭ va ŭžo zhadanaj publikacyi «Kamsamołki»).
I zrazumieła, što kožny tut vyrašaje svaju zadaču: ruskija patryjoty prahinajucca pierad Pucinym, francuzskija pravyja namahajucca vycisnuć z historyi Sharlie Hebdo maksimum elektaralnaj padtrymki. Isłam, u svaju čarhu znachodzicca, prykładna na toj ža stupieni aktyŭnaha raźvićcia, na jakoj katalicyzm byŭ chiba što padčas kryžovych pachodaŭ.
Usia našaja cyvilizacyja, jakuju my pryzvyčailisia nazyvać «chryścijanskaj» i jakaja nasamreč źjaŭlajecca ateistyčnaj, na tle aktyŭnaha, žyvoha isłamu ciarpić ciapier cyvilizacyjnuju parazu.
Ja nie zaklikaju vajavać, ja zaklikaju vieryć u Boha.
Ci chacia b prosta vyznačacca, dzie jon, toj naš chryścijanski Boh: u šopinhu, na mitynhu ŭ padtrymku svabody słova dy multykulturalizmu, u vinnaj kramie ci kabiniecie psichaanalityka.
