Kažuć, što nie zastałosia pierajemnaści pamiž movaju Litoŭskaha Statutu 1588 h. dy sučasnaju litaraturnaju movaju. U jaje knižnym słoi – tak. Razryŭ XVIII stahodździa dajecca ŭ znaki.
Ale vusnaja mova da XX stahodździa mianiałasia vielmi pavoli.
Pra heta śviedčać, naprykład, tyja ž Kitaby — knihi biełaruskich musulman XVII—XVIII st., napisanyja arabskim ałfavitam i žyvoju narodnaju biełaruskaju movaju. Śpiecyfičnyja rysy starabiełaruskaha sintaksisu ci leksiki zachavali i sučasnyja biełaruskija havorki.
Statut Vialikaha Kniastva Litoŭskaha pačynajecca «epihramaj» Andreja Rymšy na «prasłaŭnyja a staraviečnyja klajnoty jasnavialmožnaha pana Lava Sapiehi».
«Usio možam svaim vokam łacno abačyci,
Daŭžyni i šyrokaść šnurom paznačyci».
Vy viedajecie, što značyć «łacno»? Nie ŭsie z nas, badaj, viedajuć. A voś na Viciebščynie heta da našaha času ŭžyvanaje słova. Niezdarma jaho vykarystoŭvaŭ u svaich tvorach Vasil Bykaŭ.
Rehijanalizm «łacno» blizki značeńniem da ahulnasłavianskaha słova «lohka».
«Ale łacno Ivanu, jon i praŭda prajšoŭ». («Ściana»)
«Łacno było ahiciravać za toje, čaho nie znaješ». («Znak biady»)
«A to łacno jamu stavić na rotu staršynu, kali čaści ŭvachodziać u praryŭ, minajuć niamieckija fłanhi…» («Miortvym nie balić»)
Ziamlak Bykava, Ryhor Baradulin, taksama nie zabyvajecca pra hetaje słova ŭ svaim «Vušackim słavazbory»:
«Łacno tabie, u ciabie ž taki mužyk, jon z-pad sučki jajcy ŭkradzić» (s. 88)
Takoje samaje słova było ŭ starapolskaj movie, a ŭ sučasnaj polskaj šyroka raspaŭsiudžana padobnaje da jaho «łatwo», jakoje ŭ biełaruskaj movie zachavałasia pieravažna ŭ paraŭnalnaj formie «łaćviej».
Polski etymołah Brukner (Brükner) źviazvaje značeńnie hetaha słova sa słavienskim latiti se (schapić), sierbskim latiti (chapać). To bok «łacno» — heta kali «dobra, lohka ŭchapić».
Kali b my pačali šyroka vykarystoŭvać rehijanalizmy, to jany stracili b svoj rehijanalny kałaryt. Ale i ŭžyvać ich varta. Asabliva tym, dla kaho jany rodnyja i štodzionnyja.
