Jany nie vinavatyja, kažuć nam. Ci, u krajnim vypadku, nie takija ŭžo i vinavatyja. Ich zambavaŭ televizar. Jany nie vyludki, nie padonki, nie złosnyja horłumy. Jany prosta nie ciamiać ŭ palitycy i nie majuć dostupu da abjektyŭnaj infarmacyi. Ci, pa mienšaj miery, nie ŭmiejuć jaje šukać. Jany, jak dzieci, nie daraśli da svabody, i ślepa vierać kožnamu čarhovamu złomu kramloŭskamu ajčymu – nielha ž nienavidzieć padmanutych dziaciej…
Nu, pa-pieršaje, dzieci, jakija za stolki hadoŭ tak i nie pastaleli, nazyvajucca alihafrenami. Pa-druhoje, «pasiekli hetyja dzietki vielmi mnohich na katletki», pryčym pačałosia heta, miakka kažučy, zadoŭha i da Pucina, i navat da Lenina. Pa-treciaje, dostup da infarmacyi ŭ ich jość, i kliknuć pa spasyłcy nie našmat składaniej, čym uklučyć čarhovaha Kisialova. Niahledziačy na ŭsie ŭžo pryniatyja miery pa ŭdušeńni internetu ŭ Rasiei, navat ludziam, što nie ŭmiejuć abychodzić błakavańni, usio jašče dastupna dastatkova rasiejskamoŭnych sajtaŭ, jakija dajuć realnuju infarmacyju. A tym, u kaho zusim niama sieciva abo chto nie ŭmieje im karystacca, telefanujuć i pišuć znajomyja, svajaki, siabry (jakija robiacca paśla hetaha, jak praviła, byłymi siabrami). Sprabujučy rastłumačyć, jak iduć spravy nasamreč, i natykajučysia na hłuchuju, nieprabiŭnuju ścianu tupoj złości, nianaviści, ahulnaha admaŭleńnia i faktaŭ, i łohiki.
Dyk dobra. Vykažam zdahadku navat na imhnieńnie, što ŭ siaredniaha rasiejca sapraŭdy niama nijakich krynicaŭ infarmacyi, aproč kramloŭskaj prapahandy. Ci možna prydumać jamu choć niejkaje apraŭdańnie chacia b u hetym vypadku?
Jak viadoma, histeryčnaja nianaviść rasiejcaŭ (rasijan) da Ukrainy pačałasia z Majdanu. Dobra, Kisialoŭ raspavioŭ im, što tam złyja «banderaŭcy», majučy ŭ rukach u lepšym vypadku dzieraviaški, dzień i noč źbivajuć uzbrojeny da zuboŭ i śpiecyjalna natreniravany na razhon natoŭpu «Bierkut». Pakiniem ubaku praŭdapadobnaść hetkaj karciny i razumovyja zdolnaści tych, chto zdolny pavieryć u jaje. Vykažam zdahadku, źbivajuć. A što, rasiejcy tak lubiać miantoŭ? Dla adkazu na hetaje pytańnie navat nie treba fantaziravać — jość dadzienyja sacapytańniaŭ.
Milicyja — adzin z samych niepapularnych instytutaŭ u Rasiei, rejtynh jaje davieru krychu vyšejšy za statystyčnuju chibnaść. Bolšaść rasiejcaŭ ličyć, što milicyja horšaja za bandytaŭ. Adkul ža raptam takaja kranalnaja luboŭ da ŭkrainskich miantoŭ? Ci nie ad viekaviečnaj nianaviści bajaźlivaha i biezdapamožnaha raba da taho, chto advažyŭsia paŭstać, ci nie ad prasiaknutaha čornaj zajzdraściu žadańnia adrazu ŭtaptać advažnaha i hordaha ŭ toj ža brud?
«Jak ža tak — ja tryvaju, kali mianie bjuć botami pa mordzie, jašče i boty całuju, a chtości pobač nie stryvaŭ? Mianie buduć bić, a jaho nie?! Ach jon paskudnik!!! Nie toj, chto bje i prynižaje, paskudnik, a toj, chto nie źmiryŭsia sa źniavahaj!
I toje, što Janukovič i jahonyja chaŭruśniki — złodziei epičnych maštabaŭ, rasiejcy, viadoma, viedajuć, navat kali Kisialoŭ i nie pakazaŭ im Mižhorje. Užo chacia by z pryčyny ichnaj ćviordaj pierakananaści, što čałaviek na takoj pasadzie nie kraści nie moža (jany, zrazumieła, miarkujuć pa sabie i ŭłasnych kiraŭnikach, jakija płoć ad płoci ich, ale ŭ dadzienym vypadku jany majuć racyju). Dyk čamu ž ich tak zasmucili jurydyčnyja tonkaści adchileńnia złodzieja ad ułady? Dziela čaho im tak chaciełasia pakinuć złodzieja na najvyšejšaj pasadzie «braterskaj» krainy? Pryčyna, zrazumieła, usio taja ž: «My svaim złodziejam boty ližam i ŭsio pakorliva addajem, a hetyja zaraz nie buduć?! Voś ža, hady!!!»
Čym jašče praviniŭsia Majdan pierad kisielehledačom? Nu viadoma, tym, što jaho, maŭlaŭ, amierykancy zładzili. Heta značycca, rasiejcy na poŭnym surjozie ličać, što dziasiatki tysiač ludziej buduć try miesiacy stajać na marozie, leźci pad dručki i (na marozie ž) vadamioty, a ŭ vyniku i pad kuli — za piačeńki ad Viktoryi Nułand. Nu ci chaj navat za kolki tam hryŭniaŭ štodzień — 100, 200 — kolki tam nazyvała rasiejskaja prapahanda? Pavieryć u takoje, vidavočna, zdolny tolki toj, chto sam hatovy pradacca hetak ža tanna. Pry hetym, kali Pucin adkryta kuplaje Janukoviča abiacańniem kredytaŭ i źnižki na haz — heta ŭsio narmalna, jamu možna, tolki Amierycy nielha.
«Kłaścisia pad Amieryku — heta drenna, a kłaścisia pad Rasiju — dobra, choć pytańnie ab tym, chto žyvie lepš (i nie tolki ŭ materyjalnym płanie), navat stavić śmiešna.
Ale voś cikava: a čaho ž tady amierykancy, kali ichnaja hałoŭnaja meta — POHUBIŤ ROŚSIJU (rasiejcy, ja viedaju, što heta vaš Simvał Viery, ale choć adzin niefantastyčny arhumient u jaho padtrymku, a?), dziejničajuć takimi ŭskosnymi sposabami? Čamu nie kupiać sabie revalucyju adrazu ŭ Maskvie, raz heta tak prosta? Čamu, narešcie, Antymajdan, jaki, pa-vašamu, nie za piačeńki, a za patryjatyzm (pad jakim vy čamuści razumiejecie viernaść čužoj, h.zn. vašaj, krainie), mieŭ hetki nikčemny vyhlad? Dzie miljony, jakija iduć zmahacca za Janukoviča? I ab jakim «vajskovym pieravarocie» vy kažacie, kali armija ŭ padziejach nie ŭdzielničała, a braniatechniku i vajskovaje ŭzbrajeńnie ŭžyvali vyklučna siłaviki Janukoviča? Jakaja takaja «vajskovaja chunta» pryjšła da ŭłady, dzie tam choć adzin vajskoviec? Turčynaŭ? Jacaniuk? Ach, Dźmitryj Jaraš? Jakoje jahonaje zvańnie i, hałoŭnaje, jakuju pasadu ŭ novym uradzie jon zaniaŭ?
Usie dziejańni novaj ułady byli zaćvierdžanyja parłamientam, jaki nichto nie razhaniaŭ i adkul navat nie vyhnali deputataŭ ad Partyi rehijonaŭ. Było zroblena ŭsio dla najchutčejšaha praviadzieńnia sumlennych demakratyčnych vybaraŭ, na jakija byli zarehistravanyja kandydaty samych roznych pohladaŭ, uklučajučy samyja antymajdannyja. I jakija (niahledziačy na vajnu, razhornutuju vašaj dziaržavaj z metaj, u tym liku, ich zryvu, pra što niedvuchsensoŭna śviedčać dziejańni vašych bajevikoŭ na padkantrolnaj im na toj momant terytoryi) – usio-tki prajšli z zachavańniem usich normaŭ i prademanstravali, što bolšaść ukraincaŭ nie tolki na Zachadzie, ale i na Uschodzie padtrymlivajuć jeŭrapiejski vybar. Kupić usie ich hałasy fizična niemahčyma, u Viktoryi Nułand niama stolki piačeniek. A kali ŭ vas, darahija rasijanie, u apošni raz prachodzili sumlennyja vybary, aś? Nie čuju! Nu tak i ŭ kaho ŭ vyniku kiruje chunta?
Rasiejcy nienavidziać ukraincaŭ mienavita za zachodni vybar, za imknieńnie da svabody, demakratyi, jeŭrapiejskich kaštoŭnaściaŭ. Da siabroŭstva ŭ ES i NATA, samo saboj.
Čamu? Nu viadoma, «tamu što ŭsio heta suprać Rasii!» Ale kali ŭsio dobraje, svabodnaje, paśpiachovaje – heta toje, što suprać Rasii, dyk što ž takoje sama Rasija? Čamu ceły narod hatovy na ŭsio, kab vyrvacca ź jaje «braterskich» abdymkaŭ, i jana nie ŭ stanie ŭtrymać jaho ni podkupam, ni hvałtam? Čamu vy, rasiejcy, što b vam ni raspaviadaŭ Kisialoŭ, ličycie, što majecie prava kahości ŭtrymlivać siłaj, pieraškadžać sychodzić u Jeŭropu suvierennaj krainie, jakaja sama hetaha choča? Za što vy nienavidzicie Jeŭropu i Amieryku, što drennaha jany vam zrabili (nie, nie treba pra sankcyi, uviedzienyja ŭ adkaz na razhornutuju vami vajnu), što drennaha zrabiŭ NATA choć adnoj demakratyčnaj krainie i čym hetaja arhanizacyja pahražaje vam, kali vy nibyta nie źbirajeciesia ni na kaho napadać? Ci ŭsio ž źbirajeciesia? Zamiž kab ličyć bazy NATA ŭ čužych krainach, lepš by paličyli pałacy Pucina ŭ svajoj. I arhumientavana adkazali, što prynosić vam bolš škody.
Ach, nu kaniečnie: «Abarona ŭkrainskich rasiejcaŭ ad strašnych fašystaŭ-nacystaŭ». Znoŭ ža — pakiniem ubaku razumovyja zdolnaści naroda, jaki vieryć, što nacystaŭ moža padtrymlivać Jeŭropa, u mnohich krainach jakoj z nacyzmam zmahajucca nastolki radykalna, što pieraplunuli ŭžo ŭ inšy bok, parušajučy svabodu słova (kryminalnyja pieraśledy za admaŭleńnie Chałakostu, za simvoliku i t. p.)
Znoŭ ža, kali mierkavać, što Jeŭropa niejkim niespaścižnym čynam raptam stała nacysckaj, jak heta sumiaščajecca z hiej-paradami, jakija tak uzbudžajuć rasiejcaŭ?
I čamu hałoŭnyja rasiejskija «baraćbity z nacyzmam» irvucca tudy jeździć, kuplać tam nieruchomaść i vučyć tam dziaciej (siarod sucelnych fašystaŭ, hiejaŭ i piedafiłaŭ), dy i toj ža Kisialoŭ vielmi pakryŭdziŭsia, kali jaho pazbavili vizy?
Praihnarujem i poŭnaje niaviedańnie aryfmietyki, jakaja pakazvaje, što za kandydataŭ «nacysckich» – nie ŭ realnaści, viadoma, a z hledzišča rasiejskaj prapahandy – partyj prahałasavała tolki para pracentaŭ ukrainskich vybarščykaŭ (nu chaj navat 10%, kali da ich dadać Laška). Pra toje, što nijakich faktaŭ dyskryminacyi rasiejskamoŭnych va Ukrainie tak nikomu i nie ŭdałosia adšukać, hladač Kisialova, viadoma, nie viedaje. Choć toj fakt, što mienavita rasiejskamoŭnyja dobraachvotniki źjaŭlajucca ci ledź nie samymi efiektyŭnymi bajcami ŭkrainskich ŭschodnich bataljonaŭ, vymušany byŭ pryznać navat Hirkin.
Toj ža Hirkin publična skardziŭsia, što nasielnictva Danieckaj i Łuhanskaj abłaściej całkam nie prahnie iści pad jaho «vyzvalenčyja ad nacyzmu» ściahi, a chto prychodzić, akazvajecca vyklučnym zbrodam (kudy bolš nahadvajuć akurat nie hieraičnych partyzan, a palicajaŭ, jakimi ich malavała kandovaja savieckaja prapahanda). I čamu kroŭ rasiejskamoŭnych ljecca tolki tam, kudy pryjšli z Rasiei ich «abaroncy» («my prynieśli vajnu ŭ hety horad» – znoŭ ža Hirkin pra Słaviansk), a ŭ susiednich rehijonach Paŭdniovaha Uschodu ŭsio spakojna? Bo navat Kisialoŭ nie moža schavać, što niama ŭ Dnieprapiatroŭsku nijakaj «narodnaj respubliki», voś niama i ŭsio!
Ale samaje hałoŭnaje navat nie heta! Praviednuju nianaviść da nacystaŭ možna pryniać tolki ad pałymianych internacyjanalistaŭ.
Rasiejcy ž zychodziać takoj asataniełaj nianaviściu da «ŭkropaŭ», «pindosaŭ», «hiejrapiejcaŭ» i — nu viadoma ž!!! — «žydoŭ», što samym ahałciełym čalcam NSDAP treba zbladnieć ad zajzdraści — a moža, i ad ahidy.
Kolkaść udzielnikaŭ roznych nieanacysckich arhanizacyj kštałtu RNIE siarod «antyfašystaŭ» ź iłžehieorhijeŭskimi stužačkami taksama bolš čym pakazalnaja, a naziralnikami na «refierendumie» u Krymie byli čalcy jeŭrapiejskich ultrapravych partyjaŭ – jany ž jość hałoŭnyja prychilniki Pucina ŭ krainach ES. Hladač Kisialova, viadoma, moh nikoli nie čuć nazvaŭ typu «Jobik» (a pačuŭšy, vielmi raźviesialiŭsia b), ale ŭžo proźvišča Maryn Lo Pen jamu znajomaje?
«Krymnaš» i dalejšyja padziei na Danbasie z punktu hledžańnia choć jakoj čałaviečaj marali apraŭdać znoŭ-taki niemahčyma. Niachaj rasiejcy vierać u «refierendum», zładžany za 10 dzion pad rulami rasiejskich aŭtamataŭ (što pryznaŭ užo i Pucin!), na jakim na samaj spravie za anšlus prahałasavała nie bolš za 30%.
Ale niaŭžo ich u dziacinstvie nie vučyli, što kraści i adbirać siłaj čužoje niadobra? Što, navat kali ličyć staražytny Krym, jaki znachodziŭsia ŭ składzie Rasiei ŭsiaho 2 stahodździ (rasiejcy płacili daninu krymskim tataram daŭžej), «spradviečna rasiejskaj terytoryjaj, padoranaj Chruščovym», to padarunki nielha adbirać nazad biez zhody ciapierašniaha ŭładalnika (jaki ładna, darečy, spryčyniŭsia da ŭładkavańnia zbolšaha biaspłodnaj ziamli)? Što heta zaviecca razbojem i bandytyzmam, navat kali achviara, napałochanaja naviedzienaj na jaje zbrojaj, nie supraciŭlajecca?
Kim, narešcie, treba być, kab adnačasova apraŭdvać dźvie čačenskija vajny za ŭłasnuju terytaryjalnuju cełasnaść, jakija vialisia zusim varvarskimi srodkami, i pry hetym hetak nachabna parušać terytaryjalnuju cełasnaść spačatku Hruzii, a potym Ukrainy, abviaščajučy ŭrady hetych krain, jakija namahajucca hetaha nie dapuścić, «karnikami» i «nacystami»? I ŭžo asablivy vierch nachabstva i podłaści – pastaŭlajučy čužym «sieparatystam» tanki, sistemy załpavaha ahniu i zienitnyja kompleksy razam z ekipažami, uvodzić zakon, što karaje svaich sieparatystaŭ niekalkimi hadami turmy za adny tolki słaviesnyja zakliki, pryčym «sieparatyzmam» ŭ hetym vypadku ličycca ŭžo i zaklik viarnuć Krym zakonnym haspadaram! Znoŭ ža — jak možna adnačasova ličyć zakonnymi «refierendumy» u Krymie, «DNR» i «ŁNR», zładžanyja ŭzbrojenymi samazvancami, i apraŭdvać raniej zhadanyja dziejańni bajevikoŭ, jakija nie davali danieččanam prahałasavać na prezidenckich vybarach, arhanizavanych zakonnym parłamientam?
Narešcie, usiamu hetamu nie moža być apraŭdańnia navat z prahmatyčnaha hledzišča, navat z podłaj zładziejskaj pazicyi «maje škurnyja intaresy dla mianie važniejšyja za vašyja zakony i spraviadlivaść».
Bo kali rasiejcam chaciełasia ŭ Krym, faktyčna nichto i ništo nie pieraškadžała im tudy jeździć. Ni ź pierasiačeńniem miažy, ni z movaj nijakich prablemaŭ nie było, a nizkija (akramia bienzinu) ŭkrainskija ceny dazvalali ŭładalniku rubloŭ adčuvać siabie amal bahatym.
Što ciapier? Zamiest adnoj miažy de fakta dźvie (rasiejska-ŭkrainskaja, potym ukrainska-krymskaja), piarasiačeńnie jakich źviazana ź vialikimi ciažkaściami, kali jechać pa sušy; a kali pa mory, to hihanckija čerhi na parom raściahvajucca na niekalki dzion (nie kažučy pra padaŭžeńnie ŭsioj darohi), vysokija rasiejskija košty, prablemy z praduktami, z vadoj, z usim zapar, akramia partretaŭ Pucina i, hałoŭnaje, tatalna datacyjny rehijon, na jaki ŭžo niezvarotna syšli hrošy ź Piensijnaha fondu i ŭ dalejšym budzie sychodzić bolš, čym na Čačniu, i heta va ŭmovach biudžetu, što treskajecca pad ciažaram sankcyj i jakija vyraśli vajennych vydatkaŭ. Paharšeńnie adnosin z usim śvietam. Dasiahnieńnie vynikaŭ, naŭprost advarotnych žadanym (idyjockim, ale žadanym): Ukraina zaraz užo sapraŭdy budzie ź Jeŭropaj, a nie z Rasiejaj (choć, kab nie było ŭsioj hetaj hniusnaj ahresii, možna było b zładzić nie «abo-abo», a «i, i»), a NATA z partniora nieachvotna, ale vymušana pieratvarajecca ŭ voraha i naroščvaje svaje siły ŭ rasiejskich miežaŭ.
Danbas šarahovaha rasiejca i zusim nikoli nie cikaviŭ, ale tam (i nie tolki) byli pradpryjemstvy, jakija ažyćciaŭlali važnyja vajennyja pastaŭki ŭ Rasieju. Ciapier hetyja pastaŭki skončacca. Karaciej, kudy ni kiń – usiudy sucelny, čysty projhryš. «Zatoje nahadzili i praciahvajem hadzić chachłam i spadziajemsia tym samym choć jak-niebudź dapiačy Jeŭropie i Amierycy» – voś i ŭvieś profit.
Dyk ci možna choć niejak, choć jakoj prapahandaj apraŭdać ludziej z takimi dumkami i pačućciami, z takimi kaštoŭnasnymi ŭstanoŭkami?
Ludziej, čyja matyvacyja — piačornaja nacyjanalnaja nianaviść, lutaja chałujskaja złość suprać śmiełaści, honaru i hodnaści i imknieńnie luboj canoj, chaj i na jakuju zaŭhodna škodu sabie, nie dazvolić susiedziam i nibyta bratam žyć svabodna, hodna i ščaśliva?
Adkaz vidavočny. Za vyniatkam 5% (a mierkavać treba mienavita pa «krymnašu», a nie pa rejtynhu Pucina, jaki na 10% nižejšy), narod Rasiei całkam padzialaje vinu svajho niedafiurera i nie zasłuhoŭvaje ni apraŭdańnia, ni prabačeńnia, ni łaski.
Taki vierdykt. A prysud chutka vyniesie historyja.
* * *
Juryj Nieściarenka — rasiejski paet-nonkanfarmist, prazaik, publicist. U 2010 h. emihravaŭ z Rasii ŭ ZŠA, dzie ŭ 2011 h. atrymaŭ palityčny prytułak.
