Kaliści biełarusy byli jazyčnikami, dzieciam davali svaje miascovyja pahanskija imiony. Potym nadańniem imionaŭ zajmałasia carkva: prynios chryścić dzicia — atrymaŭ ad papa imia ŭ honar niejkaha śviatoha. Byvała, što miascovaja arystakratyja časam mieła try imieni: pahanskaje (dadzienaje baćkami pry naradžeńni), pravasłaŭnaje i katalickaje (jakija davali hetyja cerkvy pry pačarhovym chryščeńni ŭ kožnaj ź ich).
Z časam biełarusy stracili miascovyja imiony ŭłasnyja, ich zamianili pravasłaŭnyja (zvanyja «ruskimi») i katalickija (zvanyja «polskimi»).
Ciapier narod ciapier daje dzieciam imiony, nie ličačysia z dumkaj carkvy na hety kont. Časta byvaje, što pry chryščeńni ŭžo nazvanym dzieciam śviatary dajuć jašče adno chryścijanskaje imia — chrosnaje.
Miž tym imia — heta kanał suviazi sa śvietam prodkaŭ.Prodki zachoŭvajuć z nami pastajannuju suviaź, jak papiaredniaje źviano łancuha ŭtrymlivaje nastupnaje. U biełarusaŭ kult prodkaŭ — adzin z samych mocnych i ŭpłyvovych: my majem dva dni paminańnia u hodzie — Dziady i Radaŭnicu («ščaślivy toj, kamu prodki spryjajuć»). Nosiačy čužyja imiony, my pierastajem być haspadarami hetych kanałaŭ suviazi.
Imia akcentuje nacyjanalnuju prynaležnaść. Navat nievialikija narody imknucca prytrymlivacca svajho imieni abo vykarystoŭvać pazyčanyja ŭ svajoj transkrypcyi, kab vyłučać siabie z ahulnaj masy. Łatyš Andrys, palak Andžej ci hruzin Andro, navat žyvučy ŭ Rasii, nikoli nie nazavuć siabie Andriejem, choć, pa sutnaści, heta adno i toje ž starahrečaskaje imia apostała. Biełarus Andrej, jak i absalutnaja bolšaść biełarusaŭ, nie zadumvajučysia, nazyvaje siabie na ruski manier, vykarystoŭvajučy biełaruskuju transkrypcyju tolki ŭ dziaržaŭnych papierach. Biełarusy razam z movaj stracili ŭłasnyja imiony, razmyŭšy miažu pamiž saboj i rasijcami. Ciapier tolki śpiecyfičnyja proźviščy mohuć ukazać na biełaruskaje pachodžańnie.Pa-druhoje , imia — heta markior i miaža ŭ sistemie«svoj-čužy» va ŭzajemaadnosinach nacyj i narodaŭ.
Jak nam być i što rabić?
Pry hetym nieabchodna pradstaŭlacca biełaruskim imiem i nastojvać, kab navakolnyja nazyvali vas mienavita tak, jak vy pradstaŭlajeciesia, — bieź pieraskoku na rasijskija anałahi. Mienavita tak zrabiŭ Vasil Bykaŭ, i ni ŭ koha nie ŭźnikaje dumki nazvać jaho Vasilijem.Pa-pieršaje , samastojna, nie čakajučy dapamohi dziaržavy, a mahčyma, i nasupierak joj pierachodzim na biełaruskuju transkrypcyju ŭłasnych imionaŭ. U pašparcie i inšych dziaržaŭnych papierach u hrafie «FIO» na ruskaj movie našy imiony i imiony našych dziaciej pavinnyja pisacca ŭ našaj, biełaruskaj maniery: Andrej, Źmicier, Mikałaj, Alena, Iryna, Kaciaryna.
Pa-druhoje , treba viartać u šyroki ŭžytak miascovyja varyjacyi chryścijanskich i dachryścijanskich imionaŭ: Jan, Tadevuš, Aleś, Janina, Paŭlina, Jadviha, Rahnieda, Bahumił, Družyła, Jaryła, Zora, Miłavica.
Pakul narod nosić svaje imiony, jon niepieramožny!Usiasłaŭ Čaradziej supraćstajaŭ usioj Kijeŭskaj Rusi, pakul pakłaniaŭsia baham rodnaj ziamli. Vialikaje Kniastva Litoŭskaje ad Mindoŭha da Vitaŭta žyło i pieramahała, pakul mieła svaju rodnuju etničnuju relihiju i nasiła svaje etničnyja imiony.
Za nami vybar — zastacca samimi saboj i stvarać ułasnuju nacyjanalnuju budučyniu albo pakinuć arenu historyi, zrabiŭšysia budaŭničym materyjałam dla čužych nacprajektaŭ.
