— Я працавала кухаркай у гродзенскіх рэстаранах, абслугоўвала выязныя святы і нават пабыла намеснікам дырэктара аднаго з пунктаў грамадскага харчавання, — успамінае Наталля, як пачыналася яе кар'ера ў дальнабоі. — Муж у гэты час працаваў механікам у фірме грузаперавозак. У нейкі момант я зразумела: трэба нешта мяняць! Пра дальнабой я і не марыла, нават ніколі пра гэта не думала. Але, прыязджаючы да мужа на працу, глядзела на гэтыя велізарныя машыны. І раптам прыйшла думка: «Можа, паспрабаваць?»
Так беларуска і стала курсанткай аўташколы, дзе пазней атрымала запаветныя катэгорыі C і E.
— Але трэба было яшчэ мужа ўгаварыць на працу кіроўцам! Заняло гэта паўгода. У той час муж браў на выхадныя падпрацоўку ў выглядзе рэйса Вільня — Рыга, і, вядома, я ездзіла з ім. Так рабіць нельга, але вось ноччу некалькі гадзін праводзіла за рулём, вучылася. А потым… Мужа адпускаюць з пасады механіка, бяруць у гэтую ж фірму кіроўцам, а заадно і мяне — кіроўцам без вопыту! І ў 36 гадоў — адразу ў першы рэйс…
Ён быў самы страшны і адначасова самы цікавы, успамінае суразмоўніца. Наталля вырашыла, што паедзе за рулём першай, а муж і не вельмі супраціўляўся:
— Пасля гадзіны язды мяне чакала аб'язная дарога Кёльна з мноствам палос руху, некалькімі з'ездамі і заездамі, рамонтам асфальту і, вядома ж, заторамі. Цяпер успамінаю з усмешкай, а тады гэта быў… ціхі жах! Нервы на мяжы, мокрыя рукі і спіна…
Першыя рэйсы праходзілі па маршруце Данія — Іспанія — Партугалія. Кадэнцыя доўжылася два месяцы, і за гэты час сям'я наведала восем краін.
— На якіх цягачах вам даводзілася ездзіць?
— За амаль пяць гадоў афіцыйнай працы паспела пакатацца на Mercedes Actros, DAF, Scania і MAN TGX. Асабіста для мяне Scania на асфальце — гэта багіня! А па камфорце і змяшчальнасці кабіны падабаецца MAN. Цяпер у польскай фірме, дзе мы працаўладкаваныя, у асноўным цягачы гэтай маркі.
Не абыходзіцца і без лыжкі дзёгцю, кажа гродзенка. Банальная адсутнасць якіх-небудзь патрэбных рэчаў, не ўсюды ёсць цёплы душ і мінімальны для любога чалавека ўзровень камфорту. Ну а яшчэ — штрафы, ДТЗ, крадзеж паліва…
— Першы штраф сумай 100 еўра заплаціла за абгон у неналежным месцы. Сама вінаватая! Яшчэ аднойчы немец вельмі моцна разбіў наш цягач, а ў Францыі на пустой дарозе ў фуру заехаў кіроўца на бусе, — успамінае Наталля непрыемныя інцыдэнты.
— Здаралася, што злівалі паліва. Неяк мы прыехалі раней належнага часу на тры гадзіны. Натуральна, сталі там, дзе было месца, гэта значыць каля выгрузкі ў прамысловай зоне. Пайшлі падрамаць, а потым пачулі дзіўныя гукі. Запускаем рухавік, а ён маўчыць… Паліва — няма! Скралі 700 літраў «дызеля».
Як ні дзіўна, гэта адбылося ў Германіі. Выклікалі паліцыю, супрацоўнікі на месцы аформілі пратакол, запыталі з офіса тэлеметрычныя даныя аб месцазнаходжанні аўто, наяўнасці паліва ў баках… Увогуле, на падставе гэтага страхавая кампенсавала кампаніі шкоду. У нас, на шчасце, не вылічылі ні капейкі.
Бытавая частка такіх кадэнцый выглядае як і ў звычайным жыцці многіх сем'яў: на мужу ляжыць больш цяжкая праца, на жонцы — прыбіранне і гатаванне.
— Людзі пытаюцца: «Няўжо вы не сварыцеся? Бо вы ўвесь час разам!» За пяць гадоў пасварыліся, мабыць, разы са два. Хацелася б, каб і ва ўсіх сямейных парных экіпажаў было гэтаксама, але на жаль. Шмат шлюбаў менавіта праз гэта і распадаецца. Чаму? Магчыма, хтосьці згаджаецца на падобную працу выключна дзеля грошай, і яна ў цяжар.
— У некаторых адносіны ўжо рабіліся напружанымі, а знаходжанне ў кабіне 24/7 проста пагоршыла іх. Для добрай сям'і мала быць мужам і жонкай. Павінны супадаць біярытмы, погляды, жаданні і мэты. Гэта вельмі важна! А то бывае, што адзін гуляць хоча, а другі — выспацца. На шчасце, у нас з мужам тут поўная гармонія.
— І як звычайна вы праводзіце свае выхадныя?
— Калі ёсць магчымасць трапіць у якое-небудзь новае месца, мы заўсёды ідзём. Хоць адпрацавалі поўную змену і на адпачынак у нас толькі дзевяць гадзін, усё роўна збіраемся і ідзём! Тут у нас поўная сінергія. Адпачнем і потым — гэта наш дэвіз», — смяецца жанчына.
— Магчымасць пабачыць столькі ўсяго новага сустракаецца далёка не ва ўсіх прафесіях. Падарожжы прыносяць мора эмоцый, якія не купіш ні за якія грошы. Так і праходзяць нашы выхадныя: у пошуках новага і цікавага — гарадоў, выстаў, музеяў, славутасцяў, кавярняў… Я ж кухар, мне вельмі цікава, як там гатуюць!
— Адзінае, што нас можа спыніць, — гэта дрэнныя ўмовы надвор'я. У такія моманты я вышываю крыжыкам. Важу з сабой ніткі і схемы. Ёсць ноўтбук з фільмамі і серыяламі. Увогуле, звычайнае жыццё, толькі ў кабіне!
Цяпер у скарбонцы гродзенскай сям'і 25 дзяржаў, дзе ім давялося пабываць.
— З усіх краін мне вельмі падабаюцца Нідэрланды і Іспанія. Вельмі ўразіла Англія, у прыватнасці Лондан. Толькі там не трэба ламаць галаву, дзе і як купіць білет на грамадскі транспарт! Каб даехаць куды-небудзь, дастаткова мець банкаўскую карту. Скануеш яе ў пэўным месцы — усё. Крыху пазней прыходзіць апавяшчэнне, колькі грошай знялі за праезд. Прыгажосць!
Самае папулярнае пытанне, якое задаюць пары ўсе знаёмыя і блізкія, вядома, пра заробак. У гэтай прафесіі, прызнаецца Наталля, як і ў іншых, даход можа быць розным. І ўплываюць на яго розныя фактары.
— У кагосьці ў месяц атрымліваецца 2 000 еўра, у кагосьці — 3 000. Магчыма, што ёсць і тыя, хто зарабляе больш! Але я асабіста такіх людзей не сустракала. Шмат што залежыць ад умоў, фірмы, загрузак. Ва ўсіх розная адказнасць і грузы — ад смеццевых мяшкоў, кардона і жалеза да лекаў, люксавага адзення, парфумерыі і дарагога алкаголю, — тлумачыць беларуска. — Нельга сказаць, што выдаткі на жыццё і прадукты ва ўсіх аднолькавыя. Тут ролю адыгрывае і краіна, у якой робіш пакупкі.
Калі шчыра, я ніколі не лічыла, колькі грошай у нас сыходзіць на ежу. У гэтым плане мы не эканомім! Купляем тое, што хочацца. Адзіныя грошы, якіх мне шкада, — гэта 5 еўра за адно пірожнае! У Іспаніі абавязкова бяром хамон, морапрадукты, садавіну і гародніну, ваду. У Італіі — сыры, віно. У Францыі гэта ўсё значна даражэйшае!
— Ці не сумуеце па сям'і падчас камандзіровак?
— Сумаваць за рулём не даводзіцца! Ды і мы заўсёды на сувязі. Дзеці ў нас ужо дарослыя, жывуць і вучацца асобна ад нас, таму дома нас чакаюць толькі сцены.
— А як звычайна праходзяць вашы святы? Новы год, Каляды…
— Амаль усе святы мы ў рэйсе! Дзень нараджэння, Новы год, Каляды, Вялікдзень — гэта ўсё адзначаем у кабіне фуры. Але стараемся захоўваць традыцыі. Адзін раз Новы год сустрэлі ў цэнтры Мілана. Нам пашанцавала: у нас быў двухсутачны выхадны.
— А вось летась святкавалі за рулём. Якраз быў рэйс з Бруселя ў Лейпцыг, і ў 3:00 1 студзеня — выгрузка. Толькі а 6-й раніцы пайшлі адпачываць, а потым зноў загрузка — і ў дарогу! Дарэчы, на Вялікдзень размалёўваем яйкі — атрымліваецца прыкольна.
— Летась Вялікдзень адзначалі ў Барселоне. Бралі напракат скутар і ездзілі па горадзе: гэта танней, чым купляць на дваіх квіткі на грамадскі транспарт, ды і цікавей! А ў 2024-м нам пашанцавала: усе святы прабудзем дома, бо ў мяне скончыліся дакументы — чып-карта і ADR (сертыфікат на перавозку небяспечных грузаў), а выраб новых займае час!
— Наталля, пайшлі б цяпер з дальнабоя? І калі так, то куды?
— Я ўсё разумею! Дальнабой — гэта не назаўжды. Прыйдзецца калі-небудзь пакінуць любімы MAN і займацца чымсьці іншым. Магчыма, гэта нешта будзе звязана з арганізацыяй святаў, вечарынак, клуба па інтарэсах… Але на гэты момант я не магу сказаць, калі змагу пайсці з гэтай прафесіі. Вельмі ўжо яна мне даспадобы, — прызнаецца гродзенка.
Чытайце таксама:
«За 7 гадоў заробак вырас амаль удвая». Колькі зарабляюць беларускія кіроўцы ў Еўропе
