Biełaruskich dziaciej treba realna zahruzić. Takoje mierkavańnie vykazaŭ namieśnik prem'
«Ci nie zanadta šmat my havorym ab pierahruzcy dziaciej?— zadaŭ pytańnie prysutnym na pasiadžeńni namieśnik kiraŭnika ŭrada. — Bajusia, što my absalutyzujem hetuju temu i praź niejki čas možam vypuścić u žyćcio niekankurentazdolnaje pakaleńnie…
Žyćcio ciapier vielmi žorstkaje, kali nie skazać bolš. I kab adbycca ŭ hetym žyćci, čałavieku nieabchodny vielmi surjozny patencyjał».
Anatol Tozik padzialiŭsia dośviedam arhanizacyi navučańnia dziaciej u Kitai, ź jakim jon aznajomiŭsia, znachodziačysia ŭ hetaj krainie ŭ ranzie pasła Biełarusi.
«Zaniatki pačynajucca, a8-j ranicy i doŭžacca da16-j hadziny ŭ małodšych školnikaŭ, da 22 hadziny — u staršakłaśnikaŭ.
U vychadnyja dni nie ŭbačyš, kab školniki biazmetna vałendalisia pa vulicach — jany naviedvajuć dadatkovyja zaniatki. Takoha paniaćcia, jak dureńnie na ŭrokach (prytym, što ŭ pačatkovych kłasach pa 24–28 vučniaŭ, u starejšych — pa 50–60) niama, heta ličycca čymści zvyšnaturalnym: …U škole nastaŭnik vučyć, a dzieci vučacca. My kažam, što nie treba traŭmavać psichiku dziaciej, vystaŭlajučy im u pačatkovaj škole adznaki. A ŭ Kitai składajuć ledź nie štodzionna rejtynh pośpiechaŭ školnikaŭ, i kožnaje dzicia imkniecca napracavać maksimalny patencyjał, ź jakim jano pojdzie ŭ žyćcio».
«Nam usim nieabchodna padumać nad tym, jak realna zahruzić dziaciej— ličyć Anatol Tozik. — Pryčym havorka idzie nie pra ličby. (Tut poŭny paradak: ennaja kolkaść hurtkoŭ i siekcyj pracuje va ŭstanovach adukacyi, kultury, sportu i h.d.) a pra toje,
kab pierałamać śviadomaść hramadstva, baćkoŭ i dziaciej u karyść taho, što budučynia zaležyć ad samoha čałavieka, dabrabyt stvarajecca im samimKožny čałaviek pavinien adkazvać za siabie i svaju siamju, pracavać na bolš vysoki žyćciovy ŭzrovień. A zadača dziaržavy — nie zabiaśpiečvać dabrabyt, a stvarać dla hetaha ŭsie nieabchodnyja ŭmovy. Dzicia treba pryvučać da pracy — fizičnaj, intelektualnaj, maralnaj».
U Biełarusi jość dla hetaha ŭmovy, ale ich vykarystańnie pakidaje žadać lepšaha,padkreśliŭ Anatol Tozik.
Jon pryciahnuŭ uvahu da pytańnia adkaznaści siamji za vychavańnie dziaciej. «Hałoŭny instytut vychavańnia dziciaci — heta siamja. Astatnija instytuty pavinny dapamahać joj u hetym», — upeŭnieny
* * *
Nahadajem, što školnuju nahruzku rezka źmienšyli niekalki hadoŭ tamu, zhodna z tak zvanaj «reformaj Rubinava». Tady źmienšyli jak kolkaść hadzin pa mnohich pradmietach, tak i kolkaść hadoŭ navučańnia ŭ siaredniaj škole.
