Słucki stroj.
Kobrynski stroj.
Kalinkavicki stroj.
Druhoje vydańnie art-buku pavodle daśledavańniaŭ viadomaha mastactvaznaŭcy i etnohrafa Michasia Ramaniuka źjaviłasia ŭ staličnych kramach.
Pieravydańnie knihi zładziŭ syn vučonaha, piśmieńnik, fatohraf, dyzajnier i vydaviec Dzianis Ramaniuk.
Pieršaje vydańnie knihi — ci, dakładniej, mastackaha albomu – źjaviłasia jašče ŭ 2003 hodzie.
Jano nie zastałosia biez uvahi: albom byŭ ŭznaharodžany Biełaruskim sajuzam dyzajnieraŭ znakam «Lepšaje vydańnie ŭ halinie dyzajnu za 2003 hod», dypłomam II stupieni na Maskoŭskim mižnarodnym konkursie «Mastactva knihi — 2004» u naminacyi «Tryumf» i dvuma dypłomami na Biełaruskim respublikanskim konkursie «Mastactva knihi 2004». Nievialiki tyraž vydańnia razyšoŭsia imhnienna.
«Vydaŭcom tady byŭ taksama ja. I niaredka ludzi padychodzili da mianie i pytalisia, ci nie płanuju ja pieravydać hetuju knihu, kazali, što jana patrebnaja, — kaža Dzianis Ramaniuk. — Heta hałoŭny honar dla majho baćki — toje, što jaho praca patrebnaja ludziam».
A źjaviłasia na śviet hetaje vydańnie nastupnym čynam. U 70—90-ja hady minułaha stahodździa Michaś Ramaniuk šmat jeździŭ pa Biełarusi, źbirajučy infarmacyju pra naša nacyjanalnaje adzieńnie. Jon rabiŭ fotazdymki, zapisvaŭ i zamaloŭvaŭ uzory. Na padstavie hetych daśledavańniaŭ Ramaniuk-starejšy pieršym u biełaruskaj etnahrafii zrabiŭ rehijanavańnie nacyjanalnaha adzieńnia.
«U 1981 hodzie ŭ baćki vyjšaŭ vialiki albom «Biełaruskaje narodnaje adzieńnie». Nichto – ni prybałty, ni ukraincy, ni ruskija — na toj čas padobnaha vydańnia nie mieli. Jano stała biblijahrafičnaj redkaściu jašče ŭ saviecki čas, — raspaviadaje Dzianis Michajłavič. — Moj baćka pieršym padzialiŭ rajony pa arnamientach, pa tym, što, dzie i jak nasili, abhruntavaŭ usio heta navukova. Zaraz voś u trendzie vyšyvanki. Dyk treba adznačyć, što praktyčna ŭsie ŭzory biarucca z knih Michasia Ramaniuka».
Na padstavie sabranaha za hady padarožžaŭ materyjału Michaś Ramaniuk zrabiŭ i sieryju mastacka-hrafičnych rekanstrukcyj narodnaha adzieńnia. Možna skazać, što, praanalizavaŭšy ŭsie svaje viedy, jon zrabiŭ dla kožnaha rehijona niešta nakštałt kanonu ci ŭzoru miascovaha stroja. Hetaja sieryja ekspanavałasia ŭ Nacyjanalnym mastackim muziei litaralna ŭ apošni hod jaho žyćcia. I za jaje Ramaniuk navat atrymaŭ ad Łukašenki ŭznaharodu «Čałaviek Hodu».
«Spačatku heta byli malunki. A potym, užo paśla śmierci baćki, ja pa hetych malunkach zrabiŭ i vydaŭ knihu. I voś zaraz – pieravydaŭ jaje», — kaža Dzianis Ramaniuk.
Novy tyraž užo niemały – 3000 asobnikaŭ. Dzianis Michajłavič spadziajecca, što zaraz užo knihu zmohuć nabyć usie, chto žadaje. Składajecca jana z 80 staronak, 62 ź ich – jakasnyja ilustracyi. Košt dla mastackaha vydańnia prymalny: u futarale «Biełaruskija narodnyja stroi» buduć kaštavać kala 200 tysiač rubloŭ, bieź jaho – 130.000.
Michaś Ramaniuk (1944—1997) — biełaruski mastactvaznaŭca, mastak, etnohraf, prafiesar. Daśledavaŭ pytańni narodnaha mastactva, materyjalnaj kultury Biełarusi 19 — pač. 20 st. (viaskovaja architektura, pryłady pracy, posud, mebla, adzieńnie i h. d.). Aŭtar albomaŭ i knih «Biełaruskaje narodnaje adzieńnie» (1981), «Narodny kaścium Čačerska i vakolic» (1993), sieryi bukletaŭ-płakataŭ «Biełaruski nacyjanalny kaścium» (1989—1992), a taksama adnajmiennaj sieryi paštovych kartak i marak (1995—1997). Sabraŭ kalekcyju biełaruskaha narodnaha adzieńnia. Stvaraŭ sceničnyja kaściumy dla Dziaržaŭnaha narodnaha choru BSSR, Dziaržaŭnaha ansambla tanca Biełarusi, šmatlikich samadziejnych kaletyvaŭ. Jak śpiecyjalist pa kaściumie i materyjalnaj kultury jon kansultavaŭ mnohija mastackija filmy «Biełaruśfilma», u tym liku film «Ludzi na bałocie». Udzielnik i arhanizatar šerahu mastackich vystavak, siarod jakich «Biełaruski nacyjanalny kaścium» (Minsk, 1981, 1996; Paryž, Lijon 1981—1982).
