Hałoŭny mastak Haradzienskaha abłasnoha dramatyčnaha teatru Aleś Suraŭ dobra viedaŭ paeta Juryja Humieniuka, jaki trahična zahinuŭ 19 studzienia.
Suraŭ: Kali ja pačuŭ pra heta, ja adrazu padumaŭ pra samahubstva.
Apošnim časam jon byŭ vielmi pryhniečany. Adčuvaŭsia ŭ jahonym žyćci tupik u mnohich kirunkach: i ŭ tvorčym, i ŭ pracy, i ŭ pabytovym — u sytuacyi z domam, za jaki jon sudziŭsia z rodzičami. Vyjšła niepryhoža. Jany adsudzili tak, što paśla taho, jak pamre maci Humieniuka, paŭdoma piarojdzie rodzičam.A pakul jany z maci žyli ŭ svaim domie. Heta ŭsio razam paŭpłyvała plus jašče asabisty emacyjny skład Juryja, jaki byŭ źviazany ź jahonaj tvorčaściu. Jon takim maniernym paetam byŭ. I ja dumaju, jon usio-tki vyrašyŭ pajści z žyćcia na ŭzroŭni tych paetaŭ, jakich vielmi lubiŭ. Paetaŭ srebnaha vieku i paetaŭ siurrealistyčnych. Jon ličyŭ za honar dla paeta pamierci mienavita tak, jak jon choča i z takim efektam. A ŭsio bytavoje daviało da taho, što jon skazaŭ: zaraz chiba što toj čas, kab zastacca ŭ pamiaci paetam...
— Kali kazać dalikatna, siabry zaŭvažali ŭ Humieniuka prajavy manii pieraśledu. Jon kazaŭ, što jamu nibyta pahražali zusim pazbavić doma, navat zabić. Ab hetym jon havaryŭ niekalki hadoŭ zapar. Što vy dumajecie nakont hetaha?
Suraŭ: Jon nia raz kazaŭ pra heta, ale ja ŭ heta nia vieryŭ.
Chiba što moh być pieraśled ź inšaha boku: z-za jaho seksualnaj aryjentacyi. Dumaju, inšaha pieraśledu nie było. Ale heta była nie pahroza žyćciu, nie pahroza śmierci.Ja ŭpeŭnieny, što pryčynaj usiaho prosta tupikovaja sytuacyja jahonaha žyćcia i pobytu. A jon vielmi tonka adčuvaŭ žyćcio jak paet.
— Vy ź Juryjem Humieniukom razam pracavali ŭ Haradzienskim lalečnym teatry. Ci padabałasia jamu praca?
Suraŭ: Reč u tym, što heta ja jaho zaprasiŭ u «lalki» być zahadčykam litaraturnaj častki, tamu što ŭ nas paŭstała pytańnie — čamu niama takoha čałavieka, jaki b padbiraŭ pjesy, pisaŭ pjesy, pierakładaŭ na biełaruskuju movu? Ja prapanavaŭ Humieniuka, i jon vydatna spraŭlaŭsia tady sa svaimi abaviazkami. I ŭvohule ŭ žyćci teatru byŭ svaim čałaviekam, jaki prynosiŭ niejki kalaryt.
— Jakija ŭ Vas byli kantakty z Humieniukom apošnim časam, ci prychodziŭ jon u dramteatar?
Suraŭ: Nie, u teatar jon nie prychodziŭ, chacia abiacaŭ. Ale na vystavach, u horadzie my sustrakalisia časta, ja pytaŭsia: što robić, dzie pracuje? Jon zaŭsiody raskazvaŭ. Ale voś hetaja manija zastavałasia, ja źviazvaŭ jaje z alkaholem i jaho aryjentacyjaj, jak z pryčynami. I sud za dom jaho padarvaŭ vielmi mocna. Było rasčaravańnie ŭ ludziach, jakich jon viedaŭ ź dziacinstva: što raptam tak hruba ŭsio i niepryhoža vyhladała. A heta zdaryłasia paśla śmierci baćki jakraz, u 2008 hodzie. Heta vielmi psychalahična jamu paškodziła.
Jašče raz dumaju:
jahonaje samahubstva — ad tupikovaha stanu paeta. Bo jon smakavaŭ hety momant, što z žyćcia treba sychodzić tady, kali ty emacyjna hatovy da hetaha. Pryhoža, manierna. Jon prosta heta zaŭsiody šlifavaŭ u svajoj tvorčaści. Tamu ja nia ździŭleny byŭ hetym usim, nia ździŭleny...
— Padčas «maŭklivych akcyj» 2011 hodu Jury Humianiuk vykonvaŭ svaje žurnalisckija abaviazki, ale byŭ zatrymany i paśla sudu trapiŭ pad aryšt. Jak paŭpłyvała heta na jaho?
Suraŭ: Jon, naadvarot, hanaryŭsia, što navat jaho «zamiali». Heta značyć, kab jaho surjozna nie ŭsprymali, takoha b nia zdaryłasia. Havaryŭ: navat pa mianie pryjechali. Jon byŭ u narmalnym stanie, heta nie vyklikała ŭ jaho pryhniečanaści.
