Марыя Азбука.
Калі адмотваць усё назад, то, каб угаварыць бабулю Марыю ўзяць удзел у конкурсе, унучцы прыйшлося змарнаваць два дні. Марыя Фёдараўна адпіралася, спасылаючыся на непублічнасць і тое, што дрэнна атрымліваецца на фота. Але пасля здалася: адзіная і любімая ўнучка Наталля ўпэўніла ў тым, што яна дужа абаяльная, таму заслугоўвае, каб пра яе даведалася як мага больш людзей. Дзяўчына хоць і жыве ў Гомелі, прыязджае да бабулі вельмі часта — у іх вельмі моцная сувязь.
Марыя Фёдараўна з унучкай Наталляй.
Вось і сёння Наталля адпрасілася з працы (займаецца бізнэсам, звязаным з касметычнымі паслугамі), каб раздзяліць радасць перамогі са сваёй любай MC Азбукай.
Марыя Фёдараўна радуецца, што цяпер у яе ёсць такі вялікі тэлефон, на якім усё відаць. Другі прыз вырашылі аддаць цётцы: унучка і так мае добры смартфон.
Людзі-мурашы
Мясцовыя сцвярджаюць, што вёску Муравейніца назвалі так таму, што тут жылі самыя працавітыя людзі. Як мурашы. Праўда, сёння ў ваколіцах «і п’яніц, і дармаедаў таксама хапае», расказвае бабуля.
Нейкі час вёску атакавалі цыганы. Аднойчы праз іх хітрыкі Марыя Фёдараўна страціла ўсе сямейныя каштоўнасці: цыганка зайшла ў хату папіць вады, а ўвечары высветлілася, што яна завітвала не толькі праз смагу. У пачатку нулявых хату зноў спрабавалі абрабаваць: пакуль гаспадары капалі бульбу, 17-гадовы падлетак нейкім чынам уціснуўся ў фортку і вынес шмат рэчаў.
Праўда, іх разам са злачынцам, у адрозненні ад цыганкі, хутка знайшлі. На шчасце, апошнія гадоў дзесяць такіх непрыемнасцей у гэтых краях не здаралася.
Дом сям'і Азбукаў лічыцца ў вёсцы ўзорным.
Кажуць, злачынцаў прываблівала тое, што дом сям’і Азбукаў адзін з найпрыгажэйшых у вёсцы: у свой час ён атрымаў таблічку са званнем «узорны». Хоць будаваўся ў 1960-я, але і цяпер стаіць на падмурку трывала: усё рабілася сваімі рукамі, таму на стагоддзі. «Толькі дах у нас непрыгожы, трэба новы зрабіць», — дзеліцца гаспадарчымі планамі спадарыня Азбука.
Насамрэч сям’я жыла даволі сціпла. Працуючы ў гаспадарчай краме, жанчына атрымлівала каля 70 рублёў. А «дзед» (менавіта так Марыя Фёдараўна называе мужа) пастаянна эканоміў.
«Ён у мяне ні капейчыны не прапіваў, але вечна адкладаў на кніжку. Памятаю, у вясковую краму неяк завезлі прыгожыя паўкажушкі. Дай, думаю, набудзем дочкам. Адзін ён купіў, разарыўся. А другі — не. А грошы хутка «згарэлі». Я тады яму сказала: «Гэта цябе Бог так пакараў, бо ты ўсё грошай шкадаваў», — усміхаецца жанчына.
Наталля з бабуляй як лепшыя сяброўкі.
Каханне на ўсё жыццё
Муж Марыі Фёдараўны быў трактарыстам-перадавіком, меў шмат працоўных медалёў, яго партрэт пастаянна вісеў на дошцы гонару.
У 2005-м, на 67-м годзе жыцця Васіль, які на рэтра-фотаздымках нагадвае маладога Шварцнэгера, памёр. «У яго крэпка круціла ногі. Думаем, што вінаватая чарнобыльская радыяцыя. Усе мужчыны-трактарысты, што з ім у саўгасе рабілі, рана сышлі з жыцця», — выказвае здагадкі бабуля. Марыя размаўляе па-беларуску, толькі там-сям у гаворцы праскоквае рускае слоўца ці чуецца ўкраінскі акцэнт.
Муж Марыі Фёдараўны Васіль Васілевіч з дочкамі.
Незвычайнае прозвішча Марыі перайшло ад мужа. Як і жонка, Васіль нарадзіўся ў Муравейніцы і тут пражыў усё жыццё. Знаёмыя яны былі з самага маленства. «Гулялі разам, ён мяне і біў нават малую, — смяецца Марыя Фёдараўна. — Пасля хадзілі за кіламетр у школу ў Дудзічах. А ўжо дарослымі ўзяліся за рукі і пайшлі ў сельсавет распісвацца». Здарылася гэта 29 лютага, таму што афіцыйныя гадавіны муж і жонка святкавалі рэдка, але так, як трэба. Як і само вяселле: на свята сабралася ўся вялікая вуліца Чырвонакастрычніцкая. Строі — як мае быць: пашытая вясельная сукенка з вянком і вэлюмам у нявесты, гарнітур — у жаніха. Каля бацькоўскага дома спецыяльна пабудавалі шалаш пад брызентам, бо ў саму хату ўсе не змяшчаліся. Так і «гасцявалі» на вуліцы. «Гэта цяпер людзі нейкія іншыя сталі, заціснутыя, а тады ўсе былі адно за аднаго», — дзеліцца думкамі гаспадыня.
Любімае крэсла-качалка Марыі, якое сваякі падарылі ёй на 75-годдзе. Астатняя мэбля верна служыць яшчэ з часоў працы ў краме. Тады, каб дастаць яе, людзям даводзілася папярэдне пастаяць у чарзе.
Жанчына кажа, што кахае мужа і сёння: «Ён у мяне адзін на ўсё жыццё». Таму астатнія кавалеры, якія сваталіся да яе пасля смерці Васіля, атрымалі адмовы.
Не адмаўляць сабе ні ў чым
Пра ваенны перыяд жанчына нічога не памятае. Кажа, тыя першыя гады жыцця, якія і прыйшліся на вайну — як белы ліст. Толькі па расповедах сваякоў ведае, што іх вёска была акупаваная немцамі, але яны тут асабліва не лютавалі. Суседнім мястэчкам пашанцавала куды менш: Шалыпы, што непадалёк, немцы спалілі амаль дашчэнту.
На фота злева — бацькі і сёстры Марыі Фёдараўны.
Сёння, калі дзве дачкі і ўнучка ўжо дарослыя, жанчына займаецца кветкамі, агародам, «парадкам». «Я люблю, калі не завалена нічога ў шафах. Таму старыя рэчы то бедным раздаю, то на смецце выношу», — тлумачыць спадарыня Марыя.
На дні народзінаў Марыі Фёдараўны вуліца поўніцца спевамі «Ці вінаватая я», «Ля царквы стаяла карэта», «Пад акном шырокім»… Іх любіць зацягнуць як і сама гаспадыня, так і абедзве старэйшыя сястры, што прыязджаюць гасцяваць.
Калі застаецца адна і няма спраў па гаспадарцы, то Марыя Азбука сядае за кніжкі. Іх у доме — цэлая бібліятэка. «Кніжкі я запоем чытаю. Акрамя сваіх, мне з калінкавіцкай бібліятэкі дачка шмат чаго прывозіць. А нядаўна парадавала ўнучка: я вельмі хацела перачытаць раманы «Белая бяроза» Міхаіла Бубенава і «Сям’я Раманюк» Яўгенія Папоўкіна. Упершыню я пазнаёмілася з імі ў год 18, і вельмі даспадобы напісанае прыйшлося. У бібліятэках шукалі іх — няма. Тады мая Ната знайшла іх у кагосьці дома і мне зрабіла сюрпрыз».
Любімыя раманы гаспадыні.
Марыя Азбука кажа, што трэба браць ад жыцця ўсё. Вось ёй, напрыклад, як бы нельга есці цукеркі, але як можна адмаўляць сабе ў тым, чаго душа патрабуе? І сэлфі яна асвоіла. І яшчэ шмат чаго наперадзе.
Кветкі для жанчыны — сапраўдная аддушына. У яе ёсць і макі, і ружы, і архідэі, і шмат іншых сартоў.
З бліжэйшых планаў — адрамантаваць дах над галавой. І, як амаль любая бабуля, Марыя Фёдараўна хоча дачакацца праўнукаў. Астатняе ў яе ёсць.
Кошка Ліза выдатна абараняе дом ад мышэй. Пасля яе з'яўлення яны ў доме папросту зніклі.
А вось для гэтай мілай дзяўчынкі гаспадары яшчэ не прыдумалі імя. Таму можаце прапаноўваць свае варыянты ў каментах.
