Фота Ільі Шамілава.
— Гандзя, дай цюкру! Баба кашу варыт, а цюкру ныма. Пузэч, пука автолавка прыідэ. [Ганна, дай цукру… Пазыч, пакуль аўтакрама прыедзе.]
— А кес моес!
Так я ўпершыню пачула, як баба Гандзя размаўляе не па-нашаму. Польска-трасяначныя прымаўкі тыпу «ідзе Антэк до войска, але не ведае, чы бэндзе служыць» не ў лік. Па-руску каб яна што і сказала, было б не так экстравагантна. Кес моес!
Спачатку я падумала, што гэта нейкі ідыш. І Жэнік, які чакаў цюкру, гэта нават пацвердзіў. З хітрым прышчурам пацікавіўся, ці ведаю я, што сказала баба Гандзя. Тыпу сам ведаў. Кес моес!
Але ведаў ці не, ды расказаў, што гэта было любімай лаянкай яго дзеда Ліксандра, які працягваў яе яшчэ словамі «крэйзе хаус». Кес моес крэйзе хаус!
А яго дзед Ліксандр, як і кожны трэці зяньковец выязджаў быў у Амерыку, зарабіць грошай, як я на капусце ў Фінляндыі. Я за месяц на Аландах і то магу сказаць па-шведску дво элі (два лосі), таксамікке — мікке бро (дзякуй — калі ласка) і палічыць да дзесяці. А зянькоўцы, што з’язджалі на некалькі гадоў, убіралі самы смак англійскай мовы. Кес моес!
Бо ніякі гэта не ідыш, канешне. Кес моес. Kiss my ass crazy house! Пацалуй мяне ў сраку. Кіс май эс, які перажыў зянькоўскае оканне і памяняў пару літар для большай спеўнасці. Кес моес крэзе хаус!
Я шэсць год вучу англійскую, а ўрокі мне дае 87-гадовы чалавек, які не вучыў яе ні дня. Кес моес!
Але ўсё-такі гэта фантастыка. Людзі ў Амерыку ездзілі яшчэ за царом, а пасля пры Польшчы. І вось і ў 2019 годзе слоўцы тых людзей вынырваюць з мовы, як залатыя рыбкі.
Кес моес! Па-зянькоўску гэта цяпер перакладаецца: «А нэх тыбэ!». Бо калі не ведаеш значэння слова, то яго як бы і не існуе. Дакладней, на яго месца прыходзіць новае значэнне, крэйзе хаус.
