Далярджон Мірзоеў у Басманным судзе ў Маскве. Расія, 24 сакавіка 2024 года. Фота: AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Мірзоеў — найстарэйшы сярод іх і, як сцвярджаюць расійскія СМІ, лідар тэрарыстычнай ячэйкі, якая напала на «Крокус Сіці Хол». Прапагандыстка Маргарыта Сіманьян назвала яго «верхаводам вупараў».
Мірзоеў нарадзіўся 23 лістапада 1991 года, яму 32 гады. У мужчыны вялікая сям'я — жонка і чацвёра дзяцей (старэйшае дзіця 2017 года нараджэння, малодшым двайняткам — толькі паўтара года).
Мяркуючы па паведамленнях RT, які сцвярджае, што Мірзоеў — парушальнік міграцыйнага заканадаўства РФ з вялікім стажам, на тэрыторыі Расіі з невялікімі перапынкамі той знаходзіўся як мінімум з 2011 года. Трынаццаць гадоў таму грамадзянін Таджыкістана быў упершыню затрыманы за знаходжанне на тэрыторыі Расіі без належных дакументаў, аднак пазбег дэпартацыі, збегшы з цэнтра часовага ўтрымання. У наступныя гады ён яшчэ некалькі разоў прыцягваў да сябе ўвагу міліцыі — усё па тых жа прычынах.
Пры гэтым, нягледзячы на такое доўгае знаходжанне на тэрыторыі Расіі, Мірзоеў, мяркуючы па ўсім, валодае расейскай мовай вельмі слаба, а падчас судовага пасяджэння меў зносіны выключна праз перакладчыка.
У момант здзяйснення тэракту апошняя часовая рэгістрацыя Мірзоева на тэрыторыі Расіі, выдадзеная ў Новасібірску тэрмінам на тры месяцы, мінула. Фактычна ён у чарговы раз знаходзіўся на тэрыторыі краіны нелегальна.
Падчас допыту сам Мірзоеў паведаміў, што ў Расіі падпрацоўваў таксістам, а прыкладна за 10-12 дзён да нападу пазнаёміўся ў тэлеграме з чалавекам па імені Абдула. Журналісты «Важных гісторый» лічаць, што апошні цалкам мог быць арганізатарам тэракту, а ягонае сапраўднае імя — Абдула Бурыеў, ён мае грамадзянства Таджыкістана і, магчыма, Расіі.
Бурыеў, як мяркуецца, быў суарганізатарам тэракту 28 студзеня 2024 года ў Стамбуле, які прывёў да гібелі аднаго чалавека, адказнасць за які ўзяла «Ісламская дзяржава» (ІД) «Вілаят Харасан», які базуецца ў Афганістане. Этнічныя таджыкі лічацца аднымі з найбольш агрэсіўных і дасведчаных яго баевікоў.
Як мяркуецца, Мірзоеў не толькі страляў па наведвальніках забаўляльнага цэнтра ў Краснагорску, але і распраўляўся з параненымі. На відэа з «Крокуса», апублікаваным блізкім да «Ісламскай дзяржавы» агенцтвам, чалавек, апрануты гэтак сама, як Мірзоеў, перарэзаў горла мужчыну, які з цяжкімі раненнямі ляжаў на падлозе на першым паверсе «Крокус Сіці Хол». Гэта адбылося ў той момант, калі тэрарысты ўжо пакідалі забаўляльны комплекс.
Расійскія сілавікі не публікавалі відэа моманту затрымання Мірзоева, а таксама не паказвалі, якія меры фізічнага ўздзеяння ўжываліся ў дачыненні да яго. Аднак у судзе на твары мужчыны былі бачныя сляды збіцця, а на шыі — сляды пластыкавага пакета. Верагодна, пасля затрымання яго душылі.
Саідакрамі Мурадалі Рачабалізода у Басманным судзе ў Маскве. 24 сакавіка 2024 года. Фота: AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Рачабалізода нарадзіўся 4 лютага 1994 года ў Таджыкістане. Як і Мірзоеў, па сцвярджэнні прапагандысцкага рэсурсу RT, ён меў праблемы з міграцыйным заканадаўствам. Сцвярджаецца, што як мінімум адзін раз, у 2018 годзе, падазраваны ва ўчыненні тэракту быў аштрафаваны за перавышэнне дапушчальнага тэрміну знаходжання ў Расіі.
У момант нападу на «Крокус Сіці Хол» Рачабалізода быў зарэгістраваны ў Падольску, нідзе не працаваў. На ўтрыманні мужчыны — жонка і адно дзіця. Абвінавачаны ў тэрарыстычным акце таксама сцвярджае, што ведае расейскую мову вельмі слаба.
Паводле версіі следства, падчас нападу на забаўляльны комплекс у Краснагорску Рачабалізода страляў па наведвальніках з аўтамата. На апублікаваных у сацсетках відэазапісах падобны да яго чалавек дабіваў з блізкай адлегласці тых, хто ўжо ўпаў на падлогу — відавочна, параненых людзей.
Затрыманне Рачабалізоды было самым жорсткім. На відэа, якое распаўсюдзілася ў сацсетках, як мяркуецца, сілавікі павалілі яго на зямлю, а затым, абезрухоміўшы, адрэзалі частку вуха, якую затым засунулі затрыманаму ў рот, прымушаючы есці.
Баявік дыверсійна-разведвальнай штурмавой групы (ДШРГ) «Русіч», якая цяпер ваюе ва Украіне, што мае пазыўны «Тапаз», заявіў пра намер прадаць нож-«вухарэз» з аўкцыёну. Ужо на наступны дзень ягоны кошт перавысіў 10 млн расійскіх рублёў (100 тыс. даляраў ЗША).
У судзе Рачабалізода з'явіўся з масіўнай павязкай на правым вуху, частка якога была адрэзаная. На яго твары таксама прыкметныя сляды збіцця.
Шамсідзін Фарыдуні ў Басманным судзе ў Маскве. 24 сакавіка 2024 года. Фота: AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Грамадзянін Таджыкістана Фарыдуні, які нарадзіўся 17 верасня 1998 года, у адрозненне ад двух сваіх старэйшых таварышаў, праблем з рэгістрацыяй у Расіі не меў. Ён быў прапісаны ў Краснагорску і меў афіцыйную працу — на фабрыцы ў Падольску. Фарыдуні жанаты, мае на ўтрыманні жонку і васьмімесячнае дзіця.
Фарыдуні аказаўся самым гаваркім з чатырох затрыманых грамадзян Таджыкістана. Падчас першага ж допыту праз імгненні пасля арышту ў Бранскай вобласці ён, увесь дрыжучы, расказаў пра нюансы падрыхтоўкі да тэракту: на яго выйшаў праз тэлеграм нейкі «памочнік прапаведніка», які прапанаваў здзейсніць масавае забойства, забяспечыў зброяй і заплаціў паўмільёна расійскіх рублёў. Падрыхтоўка да нападу працягвалася каля месяца.
Рыхтуючыся да тэракту, Фарыдуні і самы малодшы член групоўкі Мухамадсабір Файзаў як мінімум пяць разоў наведвалі «Крокус Сіці Хол» на працягу двух тыдняў, якія папярэднічалі расстрэлам. Тэлеграм-канал Shot лічыць, што тэрарыстамі кіраваў менавіта Фарыдуні. Як сцвярджаецца, ён кантактаваў з заказчыкамі тэракту непасрэдна ў Турцыі, куды выязджаў у лютым 2024 года.
Фарыдуні даволі актыўна вёў акаўнт у інстаграме, які і пацвердзіў ягоны візіт у Турцыю незадоўга да тэракту ў Падмаскоўі. 23 лютага ён выклаў у інстаграм адразу восем фотаздымкаў, зробленых побач са стамбульскай мячэццю Фаціх.
На размешчаных у сацсетках відэа масавага расстрэлу наведвальнікаў забаўляльнага цэнтра падобны да Фарыдуні тэрарыст вядзе агонь з аўтамата.
У сацсетках 24 сакавіка з'явілася фатаграфія Фарыдуні, які ляжаў на падлозе са спушчанымі штанамі. Да яго геніталій падведзеныя драты ад тэлефоннага апарата ТА-57, які выкарыстоўваецца вайскоўцамі. Разрады электрычнасці, якія праходзяць па правадах, могуць дасягаць напружання 80 вольт, а пакуты можна ўзмацняць, паліваючы чалавека вадой.
На апошніх фота з суда ў Фарыдуні моцна распухлая левая шчака і сінякі на твары, якіх не было на першых відэа яго затрымання і фота з катаваннямі электрычным токам. Верагодна, у яго зламаная сківіца.
Мухамадсабір Файзаў у Басманным судзе ў Маскве. 24 сакавіка 2024 года. Фота: AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Файзаў — самы малады з меркаваных удзельнікаў масавага расстрэлу наведвальнікаў «Крокус Сіці Хол». Ён нарадзіўся 20 мая 2004 года. Такім чынам, у момант здзяйснення тэракту яму не споўнілася яшчэ і 20 гадоў. Абзавесціся сям'ёй і дзецьмі малады чалавек яшчэ не паспеў.
Праблем з законам Файзаў не меў, расейскай мовай, па словах яго кліентаў, карыстаўся свабодна, аднак на кадрах допыту па-расейску не гаварыў, меў зносіны выключна праз перакладчыка. З канца 2023 года Файзаў працаваў цырульнікам — спачатку ў Іванаве, затым у горадзе Тэйкава Іванаўскай вобласці. Аднак у студзені 2024 года звольніўся і з таго часу, відавочна, заставаўся без працы.
Самы малады з чацвёркі меркаваных тэрарыстаў аказаўся самым актыўным карыстальнікам сацсетак. У яго як мінімум два акаўнты ва «ВКонтакте». Самы стары з іх ён вёў як мінімум з 2016 года. Большая частка малюнкаў у ягонай галерэі ўжо недаступная. На захаваных — выведзеныя арабскай вяззю каліграфічныя надпісы і прызнанні ў любові да Алаха. На адным са здымкаў ён перамаляваў тэкст са сцяга ІД. Надпіс абвяшчае: «Няма Бога, акрамя Алаха».
У новым акаўнце Файзаў — сучасны малады чалавек з усімі атрыбутамі паспяховага жыцця. Ён фатаграфуецца ў моднай вопратцы, пазіруючы з айфонам. На іншых здымках пазіруе на працоўным месцы, у спартзале, побач з дарагімі аўтамабілямі.
Мухамадсабір Файзаў. Фота: Мухамад Файзода / Вконтакте
На апублікаваным «Ісламскай дзяржавай» відэазапісе фрагменты адзення аператара, які здымаў напад, супадаюць з адзеннем, у якім затрымалі Файзава.
Падчас затрымання Файзаў пацярпеў больш за ўсіх. Ён знаходзіўся за рулём машыны, у якой меркаваныя тэрарысты ўцяклі з месца злачынства. Падчас перастрэлкі ён атрымаў цяжкае раненне, моцна пацярпела ягонае левае вока.
Тэлеграм-канал SHOT 23 сакавіка размясціў відэа допыту Файзава ў бальніцы, куды ён быў дастаўлены пасля затрымання. Малады чалавек сядзеў на бальнічным ложку са звязанымі за спінай рукамі, размаўляў праз перакладчыка. На наступны дзень у суд яго прывезлі ў крэсле-каталцы ў бальнічным адзенні.
Тэлеграм-канал IvanovoNEWS 24 сакавіка напісаў пра пагрозы, якія паступаюць на адрас гаспадыні барбершопа ў горадзе Тэйкава, апошняга месца працы Файзава. Паводле яе слоў, вакол установы ходзяць «натоўпы агрэсіўных мужчын», а невядомыя пагражаюць спаліць барбершоп. У выніку будынак вымушана ўзяла пад ахову паліцыя.
Усім чацвярым суд выставіў абвінавачванні па артыкуле 205 «Тэрарыстычны акт» Крымінальнага кодэкса Расійскай Федэрацыі (КК РФ) і адправіў пад варту да 22 мая 2024 года. Пакаранне, прадугледжанае гэтым артыкулам, — ад 10 да 20 гадоў пазбаўлення волі альбо пажыццёвае зняволенне.
Чытайце таксама:
Па справе аб тэракце ў «Крокусе» затрымалі яшчэ трох чалавек — гэта быў іх «Рэно»
Суд у Маскве арыштаваў чацвярых падазраваных у тэракце ў «Крокус Сіці Холе». Яны ўсе жорстка збітыя
Адзін з затрыманых за тэракт быў у «Крокусе» яшчэ 7 сакавіка
Чаму тэрарыстам далі ўцячы да бранскіх лясоў? Вось што прыдумалі ў апраўданне сілавікоў
