Вучэнні вайскоўцаў НАТА ў Польшчы. Фота: GETTY IMAGES
Заява Макрона прагучала пасля сустрэчы еўрапейскіх лідараў у Парыжы ў панядзелак. «Сёння няма кансэнсусу наконт адпраўкі сухапутных войскаў, але нельга нічога выключаць. Мы зробім усё магчымае, каб Расея не выйграла ў гэтай вайне, — цытуе Макрона AFP. — Мы перакананыя, што паражэнне Расеі неабходна для бяспекі і стабільнасці ў Еўропе».
Нягледзячы на тое, што аб адпраўцы замежнага кантынгенту ва Украіну неаднаразова гаварылася на розных узроўнях, цяпер пра гэта заявіў прэзідэнт найбуйнейшай еўрапейскай краіны НАТА.
Што кажуць іншыя еўрапейскія лідары
Некалькі еўрапейскіх урадаў хутка адрэагавалі на смелую заяву французскага прэзідэнта.
Олаф Шольц катэгарычна заявіў, што Германія не разглядае магчымасць адпраўкі войскаў на поле бою. Ён дадаў, што такія дамоўленасці былі дасягнуты ў мінулым, і яны датычацца і будучыні.
Генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг і прэмʼер-міністр Вялікабрытаніі Рышы Сунак таксама адзначылі, што не плануецца ўводзіць войскі НАТА на тэрыторыю Украіны.
Столтэнберг дадаў, што НАТА аказвае Украіне беспрэцэдэнтную падтрымку.
Пры гэтым Сунак адзначыў, што Вялікабрытанія ўжо накіравала невялікую колькасць сваіх вайскоўцаў ва Украіну для падтрымкі УСУ, таксама навучае ўкраінскіх вайскоўцаў на сваёй тэрыторыі і адпраўляе тэхніку ва Украіну.
Прэм’ер-міністр Швецыі Ульф Крыстэрсан заявіў, што гэтае пытанне «неактуальнае», бо такіх запытаў ад самой Украіны няма.
Трывожна ўспрынялі словы Макрона і ў Францыі.
Лідар праварадыкальнай партыі Францыі «Нацыянальны саюз» Марын Ле Пэн заявіла, што Эмануэль Макрон «нядбайна гаворыць пра жыцці нашых дзяцей і на карту пастаўлена пытанне міру ці вайны ў нашай краіне».
«Чырвоныя лініі» і «тактыка салямі»
Павел Аксёнаў, вайсковы карэспандэнт BBC
Заява Эмануэля Макрона аб гіпатэтычнай магчымасці адпраўкі замежнага кантынгенту ва Украіну ў той жа прамове прагучала побач з абяцаннем пастаўкі «ракет і бомбаў сярэдняй і вялікай далёкасці для задач нанясення глыбокіх удараў».
Кожная з гэтых заяваў сама па сабе зʼяўляецца парушэннем умоўных «чырвоных ліній», якія таемна існуюць у адносінах паміж Захадам і Расеяй.
Пра якія ракеты казаў прэзідэнт Францыі, не вельмі зразумела, бо «сярэдняя далёкасць» ракет па розных міжнародных класіфікацыях пачынаецца ад 1000 кіламетраў, што ўжо казаць пра «вялікую».
Але так атрымалася, што на вайне ва Украіне ракеты ATACMS з максімальнай далёкасцю 300 кіламетраў, якія звычайна лічацца «тактычнымі», часта называюць «далёкімі». Украіна даўно хацела атрымаць гэтыя ракеты ад ЗША, але рэгулярных паставак пакуль не было.
Словы Макрона аб магчымасці перакідкі ракет «вялікай далёкасці» наўрад ці варта ўспрымаць літаральна. «Дальнабойнасць» тут паняцце хутчэй умоўна-палітычнае.
Гэта можа азначаць, што еўрапейскія лідары пагадзіліся стварыць кааліцыю, якая забяспечыць Украіну ракетамі і бомбамі, патэнцыйна здольнымі паражаць мэты ўнутры Расеі.
Канцлер Нямеччыны Олаф Шольц, які ўдзельнічаў у канферэнцыі ў Елісейскім палацы, пасля якой выступіў Макрон, раней казаў аб непажаданні такога развіцця канфлікту.
У панядзелак Шольц зноў выказаўся супраць адпраўкі ва Украіну крылатых ракет Taurus. Па словах нямецкага лідара, пастаўка такой зброі Кіеву пагражае эскалацыяй вайны, паколькі ракеты здольныя дасягаць расейскай тэрыторыі.
ЗША да гэтага часу не перадалі Украіне ракеты ATACMS, як мяркуецца, менавіта з-за нежадання перасякаць «чырвоныя лініі» — даць Узброеным сілам Украіны магчымасць абстрэльваць тэрыторыю Расеі.
Яшчэ больш сурʼёзным парушэннем гэтых ліній зʼяўляюцца словы Макрона аб гіпатэтычным удзеле замежнага кантынгенту ў вайне ва Украіне. Пра магчымасць такога развіцця падзей ужо неаднаразова гаварылася на розных узроўнях, але цяпер пра гэта заявіў кіраўнік найбуйнейшай еўрапейскай краіны НАТА.
З пачаткам вайны «чырвоныя лініі», праведзеныя паміж Расеяй і краінамі НАТА ў Еўропе, пачалі раставаць на вачах.
Напрыклад, апошнім часам у Еўропе шмат гавораць аб тым, што Расея цалкам можа пачаць канфлікт з краінамі-членамі НАТА, не баючыся, што ён перарасце ў ядзерны.
Расея, у сваю чаргу, дазволіла сабе адкрыта перамяшчаць тактычную ядзерную зброю, што, з аднаго боку, не забаронена, але з другога боку, ва ўмовах вайны напалохала заходні свет.
Цяпер нервовую рэакцыю ў Расеі выклікалі і словы Макрона аб прывіднай і гіпатэтычнай магчымасці ўдзелу заходняга кантынгенту — а не НАТА.
З іншага боку, асцярогі заходніх краін адносна таго, што пастаўка цяжкіх узбраенняў ва Украіну можа выклікаць жорсткі адказ Расеі, не апраўдаліся.
Ужо некалькі краін НАТА паспяшаліся не пагадзіцца з заявай Макрона. Аднак выглядае, што незаяўленыя абмежаванні, якія абгрунтавана ці неабгрунтавана былі пракладзеныя паміж Расеяй і НАТА, паступова здымаюцца.
Гэта падобна на «тактыку салямі» з сатырычнага сіткома BBC «Так, прэмʼер-міністр».
Такая тактыка заключаецца ў тым, што праціўнікі не груба парушаюць умовы дагавораў, а робяць гэта вельмі дробнымі крокамі, кожны з якіх паасобку не можа справакаваць вайну.
Чытайце таксама:
Лінкявічус: Калі Расія адважыцца кінуць выклік НАТА, Калінінград будзе нейтралізаваны першым
Столтэнберг абвергнуў адпраўку войскаў НАТА ва Украіну
«Возера НАТА». Як Захад перамог Расію ў Балтыйскім моры без адзінага стрэлу
