Фота: Павел Русак / Tochka.by
Непадалёк ад акуратна адбудаванага стадыёна сярод прыватнага сектара на вуліцы Першамайскай у Маладзечне нібы згубіліся ў часе два невялікія шматкватэрныя дамы.
Побач калонка, пакрывіўся і шмат пабачыў вулічны туалет, маленькія гародзікі. Бабулі па-старому выносяць бруд з кватэр у вядры. А яшчэ трэба нацягаць вады і набраць дроў на падпалку ў дрывотні каля разбітага агарода.
Так жывуць некалькі пенсіянераў — у кватэрах двухпавярховага дома, дзе няма каналізацыі, вады, ацяплення і іншых выгод. Тут усё засталося такім жа, як і 60 гадоў таму. Хіба што цяпер гэтыя дамы як быццам нікому не патрэбныя і вісяць цяжкім грузам на балансе ў мясцовых камунальнікаў.
Жыццё без выгод
Вулічныя каты асцярожна прабіраюцца праз непраходны бруд каля дома — дарогі ў звычайным яе разуменні на вуліцы Першамайскай каля дамоў № 8 і №10 няма.
Такое ж балота жыхарам гэтых шматкватэрных дамоў трэба пераадолець, каб схадзіць у прыбіральню — у доме няма каналізацыі. А самі драўляныя пакрыўленыя прыбіральні на вуліцы — відовішча не для слабанервовых.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
У гэтых дамах засталіся ў асноўным пенсіянеры, шмат кватэр пустуе, а прадаць спадчыннікі іх не могуць і за бесцань — каму такая жылплошча спадабаецца?
Людзі гадамі самі стваралі для сябе выгоды. Пакуль былі маладзейшыя, неяк спраўляліся. А цяпер ужо і па ваду ўсё цяжэй схадзіць, і па патрэбе на вуліцу ў такі мароз не вельмі.
Просяць дапамагчы камунальнікаў у вырашэнні дробных праблем — тыя толькі адмахваюцца. Пра адсяленне і знос гаворкі пакуль не ідзе. А цяпер і новыя праблемы: узаконіць свае вымушаныя перапланіроўкі людзі не могуць.
«А адкуль вы пра маю бяду ведаеце?» — здзіўляецца прыезду журналістаў 66-гадовая Жанна Анатольеўна.
Яна жыве ў гэтым доме з чатырох гадоў. Кажа, што, напэўна, адна тут такая засталася — з першых жыхароў «хто даўно паз'язджаў, а хто ўжо і памёр».
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Жанна Анатольеўна жыве разам з мужам-інвалідам. У пачатку нулявых, тады яшчэ маладыя і дужыя, яны задумалі рамонт — разумелі, што ў старасці будзе няпроста.
«Нам далі дазвол на правядзенне каналізацыі і водаправода — ёсць тэхнічныя ўмовы: водазабеспячэнне падвесці ад найбліжэйшай вадасеткі, каналізацыю — да найбліжэйшага пункта», — пачынае гісторыю пенсіянерка.
Самавольная пабудова — туалет
Дом газіфікавалі ўлады, ваду гаспадыня правяла за свой кошт. А з каналізацыяй пытанне так і засталося вісець у паветры: абяцалі, што два шматкватэрныя дамы падключаць да якой-небудзь з сетак.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Але з розных прычын гэтага так і не адбылося. Жыхарам гэтай і суседніх вуліц у выніку сталі прапаноўваць вырашыць пытанне за свой кошт: стварыць кааператыў, выступіць з такім рашэннем і вырашыць усе тэхнічныя складанасці, заплаціўшы са сваёй кішэні. Сума аказалася непад'ёмнай.
«Мы і суседзі на першых паверхах усталявалі сэптыкі — у кожнага з нас быў свой адвод для каналізацыі. Вось выклікаем кожныя тры тыдні машыну на адпампоўку. А гэта 35 рублёў. Але добра ўжо, не ў гэтым праблема. Захацелі мы дом прадаць. І тут пачалося», — скардзіцца Жанна Анатольеўна.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Рэч у перапланіроўцы, на якую спачатку быццам бы далі дазвол. Маленькая каморка ператварылася ў невялікі санвузел з душавой. А каналізацыю адвялі ў сэптык пад акном — зроблены акуратна, у арганізацыі, якая абслугоўвае дом, пытанняў не ўзнікала.
Цяпер жа ўзаконіць перапланіроўку то дазваляюць, то зноў кажуць прывесці ўсё ў ранейшы выгляд. Рашэнне затрымалася ўжо дзесьці на абласным узроўні.
«Цяпер мне прапануюць усё гэта прыбраць і вярнуць у ранейшы стан. Але мы ж людзі сталага ўзросту. Што я зраблю з пенсіяй у 500 рублёў? А ў прыбіральню, прабачце, я як схаджу? Чаму ўсё прыбраць? Кажуць, што сэптык мы вывелі на тэрыторыю «Камунальніка» (абслуговай арганізацыі. — Tochka.by). Але мы ж зрабілі ўсё па правілах, акуратна, як мае быць. Цяпер вось сядзім без дакументаў на кватэру», — кажа пенсіянерка.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Яна разумее, што калі б задалася гэтым пытаннем раней, калі на руках былі «свежыя» тэхнічныя ўмовы на адвядзенне каналізацыі і падвядзенне вады, то пытанне б вырашылася хутка: перапланіроўку б узаконілі без праблем, як гэта зроблена ў суседзяў.
А цяпер гэты сэптык стаў раптам перашкаджаць.
«А як нам жыць было? Ды і наша абслугоўваючая арганізацыя была не супраць, выдала адпаведную даведку, якую мы прыклалі да агульнага пакета дакументаў», — не разумее жанчына.
Жанна Анатольеўна лічыць, што дзякуючы нешматлікім жыхарам гэты дом усё яшчэ хоць неяк стаіць. Траву касілі самі, нейкае ўпарадкаванне — таксама самі. Камунальныя службы нешта рабілі, але…
Тэрыторыя, мякка кажучы, неўладкаваная: нават тая самая прыбіральня, здаецца, ніколі не прыводзілася ў парадак. Ды і драўляныя «домікі» даўно можна было б замяніць на больш сучасныя кабінкі.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
На гэта жыхары толькі паціскаюць плячыма. І кажуць: у каго няма прыбіральні, гэтым «грамадскім» не карыстаюцца. Па-старому —— у вядро.
Вышэй паверх — больш праблем
На другіх паверхах людзям жывецца складаней. Дзесьці ёсць вада і ацяпленне, але няма каналізацыі. А дзесьці няма наогул нічога.
«Дзядуля вось у суседняй кватэры нядаўна памёр. Так апошнія гады ўжо нікуды не выходзіў. Мы яму хто ваду прынясе, хто вынесці вядро дапаможа. Цяпер накшталт як дзеці спрабавалі прадаць кватэру, але ніхто не бярэ, нават за $12-15 тысяч», — кажуць жыхары.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
У адну з такіх кватэр, дзе час нібы спыніўся ў 60-х, журналісты таксама зазірнулі. Топяцца печкай — адной з дзвюх пакінутых. Другая развалілася амаль, першая яшчэ накшталт як трымаецца, але патрэбны пячнік — у абслуговай арганізацыі кажуць, такога спецыяліста няма. Што рабіць потым і як тапіцца, незразумела.
«У гэты дом я пераехала 20 гадоў таму, мне далі як абменны фонд, калі ў маёй іншай кватэры проста правалілася падлога. А потым так і пакінулі. У той кватэры было, вядома, лепей», — кажа пенсіянерка Вера.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
Яна дадае, што дом афіцыйна не лічыцца аварыйным. Хоць вось у яе кватэры ў сцяну заганялі бэлькі-загваздкі — таму што двухпавярховік, з яе слоў, «даўно коціцца на суседні стадыён».
У кватэры пахне печкай. У калідоры ў пластыкавай ванначцы замочваецца бялізну. Побач — біяпрыбіральня.
Фота: Павел Русак / Tochka.by
«Так і жывем. Сціраюся ў калідоры, мыцца іду ў лазню, а па ваду — у калонку, пару метраў. Дровы вось купіла на зіму — 180 рублёў за тры «кубы». Адной хапае», — кажа жанчына, прабіраючыся да калонкі па ваду.
Афіцыйны каментар — «да пабачэння»
Каб даведацца пра лёс дома і пачуць другі бок, Tochka.by звярнулася да абслуговай арганізацыі — « Камунальнік. ЖРЭА №6». Там папрасілі тэлефанаваць вышэйстаячаму кіраўніцтву.
На пытанне дырэктар прадпрыемства «Камунальнік» Сяргей Казановіч адказаў коратка:
«А якое СМІ — дзяржаўнае ці не? Не? Ну, тады да пабачэння».
Фота: Павел Русак / Tochka.by
