Саша і Аня выканалі чэлендж «пабываць у 118 раёнах». Фота: архіў герояў
У размове з Сашам і Аняй адсылка да хобіта Більба ўзнікае не адзін раз. Фішка ў тым, што пара аб'ездзіла ўсю краіну на машыне: яны гавораць, што падарожжы добрыя ў камфорце. Гісторыі з намётамі, кемпінгамі, байдаркамі і іншымі прыколамі іх зусім не прывабліваюць. Мінчане ўпэўнены: за адзін дзень можна лёгка зганяць нават у аддалены куток Беларусі, а потым вярнуцца адсыпацца дадому.
«Накруцілі 100 тысяч кіламетраў»
Саша і Аня — муж і жонка, жывуць у Мінску. Абодва працуюць у IT-кампаніі, а яшчэ вядуць блог аб падарожжах. Гучыць занадта проста? Тады яшчэ раз пра галоўную фішку гэтай гісторыі: за тры гады пара пабывала ва ўсіх 118 раёнах Беларусі.
— А да старту челленджа вам падабалася ездзіць па краіне?
— Дакладна падабаецца цяпер, — усміхаецца Саша. — Раней у маёй галаве чамусьці было так: падарожжа роўна выезду за межы Беларусі. Яшчэ гадоў пяць таму я б і не падумаў, што магу праехаць усю краіну. А зараз у нас на рахунку прыкладна 120 паўнавартасных выездаў з Мінска.
Усё пачалося ў 2018 годзе. Саша знайшоў у інтэрнэце фота касцёла Найсвяцейшай Тройцы ў Гервятах і не мог паверыць, што ён знаходзіцца ў Беларусі. Было вырашана паехаць і праверыць, ці сапраўды там настолькі прыгожа.
— У той час па Беларусі мы не падарожнічалі. Памятаю, што сказаў Ані: ды не можа быць, што ў нас ёсць такая прыгажосць. Калі мы нарэшце туды прыехалі, я доўга не мог паверыць сваім вачам. Гэта ж сапраўдны сярэднявечны замак!
Паездка ў Гервяты не расцэньвалася як «першая», але менавіта з яе ўсё і закруцілася. Праз тыдзень пара адправілася за новымі ўражаннямі. А недзе пасля сёмай паездкі купілі скрэтч-карту з раёнамі. Сутнасць простая: пабываў у нейкім месцы — сціраеш плёнку на карце.
— Мы жывем у Мінску, а гэта вельмі ўдалае размяшчэнне для паездак па краіне. Самы доўгі маршрут, які можа быць, — да 1000 кіламетраў. Такую адлегласць можна праехаць за адзін дзень. Падарожнічаем мы толькі на сваёй машыне. За ўвесь час паездак па раёнах накруцілі каля 100 тысяч кіламетраў.
«У апошнія чатыры раёны не маглі даехаць некалькі гадоў»
Перад кожнай паездкай Саша грунтоўна рыхтаваўся да складання маршруту. З пераваг — палацы, сядзібы, касцёлы і цэрквы. Аня смяецца і кажа, што часам магла нават не ведаць пункт прызначэння. Адно вядома дакладна: увечар (ці позна ўначы) яны абавязкова прыедуць начаваць дадому ў мінскую кватэру. У гасцініцах пара спынялася ўсяго некалькі разоў.
— Часцей «абавязкі» ў падарожжах мы падзяляем, але гэта вельмі ўмоўна. На мне — скласці маршрут, на Ані — напісаць пост аб паездцы. Усе фота ў блогу таксама робіць жонка, а я магу скінуць нешта ў старыс. Праўда, раней я шмат здымаў на коптар, з вышыні, але зараз гэта забаронена.
За адну вылазку з Мінска мінчане маглі пракаціцца толькі ў адзін раён, а бывала — зганяць адразу ў некалькі. Што рабіць, калі прыязджаеш і глядзець толкам няма чаго? У такім выпадку Саша і Аня ўспрымалі падарожжа як вылазку на прыроду: гулялі па лясах, балотах, азёрах.
— Бывала так, што ў інтэрнэце ёсць інфармацыя пра нейкае цікавае месца, прыязджаеш, а там ужо нічога няма. Напрыклад, у Лёзна мы хацелі паглядзець паштовую станцыю, але чамусьці ніяк не маглі яе знайсці, хаця адрас быў правільны. Толькі потым даведаліся, што яе больш няма.
З размовы зразумела, што ў дарожную рамантыку пара ўцягнулася хутка. За тры гады яны аб'ездзілі 114 раёнаў. А вось яшчэ чатыры ў Гомельскай вобласці доўга заставаліся нязведанымі. Чаму так? Саша і Аня паціскаюць плячыма: накаталіся, знайшлі шмат месцаў, куды падабалася вяртацца. Чэлендж з картай яны закрылі ў канцы гэтага лістапада.
Захацелі кавы? Пагналі ў Нясвіж!
Паводле беларусаў, за больш як 118 паездак расчараванняў ад убачанага ў іх не было. Але вось любімыя месцы ў кожнага свае.
У Сашы ў ліку фаварытаў — «дом ста вокнаў» у Расонскім раёне, куды яны заўсёды заязджаюць, калі аказваюцца ў Віцебскай вобласці.
— Яшчэ мы вельмі любім палац Пуслоўскіх. Думаю, што хутка ён стане такім жа папулярным, як Нясвіж і Мір, — кажа Саша. - Ужо зараз гэтае месца палюбілі турысты. Я памятаю, як яшчэ да рэканструкцыі мы некалькі разоў былі там адзінымі гасцямі.
Яшчэ адна рэкамендацыя ад падарожнікаў — касцёл у вёсцы Засвір. Саша і Аня кажуць, што заўсёды заходзяць туды, калі праязджаюць недзе побач. А за некалькі гадоў пакатушак па краіне ў іх з'явіліся месцы, куды яны могуць сарвацца нават з Мінска.
Траецкі касцёл у вёсцы Засвір
— Калі мы ў 20-30 кіламетрах ад Нясвіжа, то заўсёды заязджаем туды выпіць кавы ў кавярні «Цяпло». Там і дэсерты выдатныя, і сама кава асабліва смачная. Нам настолькі там падабаецца, што Саша можа ў які-небудзь дзень сказаць «Настрой — выпіць каву ў Нясвіжы», а далей мы селі і паехалі. Мне здаецца, што і персанал нас ужо запомніў, — смяецца Аня.
Падаецца, што ўсё так рамантычна і проста: селі, паехалі, выпілі кавы, а потым накідалі пост у Instagram. Але за больш за сотню паездак з рабятамі здаралася ўсякае. Самую яркую гісторыю з форс-мажорам Аня ўспомніла з паездкі ў Смаляны.
Царква Святога Аляксія ў Смалянах
— Спыняемся, а дарога вясковая, вузкая, усё растае, якраз пачалася адліга. Прапанавала Сашы паставіць машыну прама на дарозе: вакол нікога, а я баялася захраснуць у гурбе. Але Саша быў упэўнены ў праходнасці нашай паўнапрываднай машыны. У выніку адным колам ён зваліўся ў падталы снег на абочыне. У мужа шок: трыма коламі не можам выехаць! Паварочваецца і кажа: «Ідзі штурхай». А я і пайшла! Цяпер дзіўлюся: і на што я разлічвала? — усміхаецца Аня. - Потым пайшоў штурхаць Саша, а я села за руль. Вадзіць я тады не ўмела, так што была ўпэўнена: нават калі мы выберамся, то сапраўды ўрэжамся ў нешта наперадзе. Я нават не ведала, дзе ў машыне тормаз! У выніку выбрацца нам дапамаглі мясцовыя.
Што паглядзець
А вось якія правераныя месцы Саша і Аня раяць паглядзець. Іх папрасілі ўспомніць не самыя папулярныя месцы, дзе сапраўды будзе прыгожа. Калі ўзнікнуць пытанні па маршрутах, героі гатовы адказаць — можна маякнуць ім у Instagram.
«Дагэтуль думаем, што справа ў містыцы»
У вандроўках Саша і Аня часта зазіраюць у старадаўнія сядзібы і палацы. І хаця такіх месцаў у краіне шмат, адна паездка запомнілася асабліва. Магчыма, яна нават каштавала ім парачкі сівых валасоў.
— Неяк мы былі ў вялізнай сядзібе ў Жалудку. Пахмурны дзень, мы толькі ўдваіх, вакол цёмна. Ходзім каля гадзіны. І тут у нейкі момант у абсалютна пустым пакоі на першым паверсе раздаецца гук, падобны на звон вялізных гадзіннікаў. Мы пайшлі ўніз агледзецца, абышлі ўсё — нікога няма. Далі адтуль драпаку, але на ўсялякі выпадак прайшліся вакол сядзібы. Нікога! Да гэтага часу лічым, што гэта было нешта містычнае.
Наогул, калі катаешся па нязведаных месцах, лепш быць гатовым да ўсяго. Напрыклад, Саша і Аня ў адзін голас раяць усім вазіць з сабой па пары гумовых ботаў. Гавораць, што яны не раз ратавалі ў прагулках па лясах. А калі цягне паглядзець што-небудзь з «заброшак», то лепш падумаць аб куплі каскі. Ну, ці ўвесь час мець на ўвазе: у любы момант нешта можа зваліцца табе на галаву.
— Мы паехалі ў Ружанскі палац, які ў той час яшчэ не быў зачынены. Вырашылі зайсці ўнутр. І тут аднекуль зверху падае цэгла! Балазе прызямлілася літаральна перад маім носам.
Дарэчы, раю адразу знізіць чаканні ад закінутых месцаў. Людзі часта спадзяюцца атрымаць ад іх такія ж уражанні, як ад адрэстаўраваных палацаў. А такога ніколі ня будзе.
Ва ўсіх адноўленых славутасцяў ёсць вялікі плюс: патрапіць туды можа любы ахвочы. Але здараецца, што якая-небудзь стогадовая сядзіба стала часткай дзяржустановы — тады могуць быць абмежаванні на ўваход для турыстаў.
Палац Рдултоўскіх у Снове
— Бывае, што не пускаюць нават пры ўсім жаданні. Мы не нахабныя, можам падысці, спытаць дазвол — не значыць не. Напрыклад, у Снове ёсць палац Рдултоўскіх — нас пусцілі пагуляць па тэрыторыі, але папрасілі не заходзіць у сам будынак. Ёсць месцы, куды мы спрабавалі патрапіць па тры-чатыры разы, і пакуль ніяк. Нас такое хвалюе, але не спыняе.
«У блогу хочуць рэкламавацца астролагі»
Усе маршруты і ўражанні Саша і Аня захоўваюць у сваім інстаграм-блогу. Як аўтар большасці пастоў, Аня адразу ж робіць рэмарку: яны не прэтэндуюць на званне гісторыкаў. Мэта ў іншым: дзяліцца ўражаннямі і дапамагаць людзям знаходзіць цікавыя месцы. Ну і ўлюбляць у сваю краіну, вядома.
Расці блог пачаў пасля закрыцця межаў у часы пандэміі. Саша кажа, што тады шмат хто загарэўся паездкамі па краіне і задаўся пытаннем: а што ж паглядзець? Колькасць падпісчыкаў павялічвалася (цяпер больш за 26 тыс. чалавек), але пара да гэтага часу памятае тых, хто з імі са старту. З некаторымі Саша і Аня нават падарожнічалі разам. І так, манетызаваць блог беларусы пакуль не збіраюцца.
— Ніякіх заробкаў на блогу ў нас няма. Рэкламу таксама не бярэм. Хоць кожны дзень нам пішуць з прапановамі: лазневыя халаты, астролагі, таролагі, каршэрынгі, валізкі. А вось аўтаканцэрны пакуль не прыходзяць, — усміхаецца Саша. - Хоць мы б пагадзіліся!
З турыстычнымі бізнэсамі пара пакуль таксама не супрацоўнічала. Сашы і Ані больш падабаецца падарожнічаць «без абавязацельстваў». Калі музей, кавярня ці сядзіба ім падабаюцца, то яны без праблем рэкамендуюць месца падпісантам. Дарэчы, пра грошы. Саша запэўнівае: падарожнічаць па Беларусі можна танна. Асноўная частка бюджэту паездак ідзе на паліва. Нават калі палічыць перакусы і набыццё сувеніраў, сумы атрымліваюцца сціплымі.
— Пытанне менавіта ў тым, колькі жарэ транспарт, — разважае Аня. — Напрыклад, у машыны, на якой мы праехалі амаль усе раёны, расход быў нармальны. Цяпер мы купілі новае аўто, і паездкі сталі таннейшыя. З іншага боку, мы ведаем людзей, якія катаюцца па Беларусі на веласіпедах, цягніках ці маршрутках. Ім так падабаецца нават болей.
«Мы ўжо купілі новую карту»
Падарожжы па краіне натхнілі Сашу і Аню на яшчэ адну традыцыю: кожны год восенню яны з'язджаюць на некалькі дзён пажыць у якой-небудзь сядзібе. Што да паездак, то тут ужо гатовы новы план. І так, тут зноў будзе скрэтч-карта.
— Першая карта была з указаннем усіх адміністрацыйных раёнаў, а гэтая — з усімі славутасцямі. Каб «сцерці» раён, трэба паглядзець усе кропкі, што пазначаны на мапе. Частку мы ўжо паглядзелі, але ж далёка не ўсё. Напрыклад, у Магілёўскай і Гомельскай абласцях шмат мемарыяльных комплексаў — падчас першага падарожжа мы ў такія месцы амаль не зазіралі.
«Залічваюцца» толькі месцы, дзе мінчукі пабывалі разам. Нейкіх канкрэтных тэрмінаў па новым чэленджы Саша і Аня не ставяць. Жартуюць: хочаш рассмяшыць кагосьці зверху — раскажы яму пра свае планы. Паспрабуй адгадаць з тым жа надвор'ем, хаця і яно рэдка спыняе падарожнікаў. Калі краіну заліваюць дажджы, а ў якім-небудзь аддаленым пункце сонечна, туды пара і адправіцца.
— Калі мы купілі першую карту, я быў упэўнены, што мы ўсю яе не праедзем. Усведамляеш маштаб сваёй краіны, думаеш: ну як гэта — пабываць ва ўсіх кутках? Думаў, ну, можа, гадоў за дзесяць справімся. А тут пайшло ўсяго тры гады! Паездзіўшы па розных месцах, я зразумеў, што для мяне вандроўкі па Беларусі — гэта ў першую чаргу старадаўнія замкі, стогадовыя сядзібы і дзівосныя храмы. Ты адчыняеш для сябе сваю ж краіну нанова. І вядома, такія паездкі — гэта сапраўдная дарожная рамантыка.
