Прэзідэнт Фінляндыі Саўлі Нііністэ падчас прэс-канферэнцыі з прэзідэнтам Джо Байдэнам у прэзідэнцкім палацы ў Хельсінкі, 13 ліпеня 2023 г. Фота: AP Photo / Susan Walsh
Пра гэта ў сваёй кнізе «Сакрэтны шлях Фінляндыі ў НАТА» распавядае фінскі журналіст Лаўры Нурмі (Lauri Nurmi). Інтэрнэт-выданне Forsal.pl знаёміць з некаторымі момантамі.
Аўтар адзначае, што прэзідэнт Фінляндыі Саўлі Нііністэ (Sauli Niinistö) паведаміў, што пытанне магчымай расійскай агрэсіі ўпершыню прагучала ў час яго сустрэчы з Байдэнам на кліматычным саміце ў Глазга ў лістападзе 2021 года. Там жа Нііністэ таксама сустрэўся з тагачасным главой брытанскага Міністэрства абароны Бэнам Уолесам (Ben Wallace), які выказаў заклапочанасць бяспекай Фінляндыі ў сувязі з інфармацыяй брытанскай разведкі аб «поўнамаштабным» уварванні Расіі ва Украіну.
Аўтар адзначае, што, акрамя лістапада 2021 года, прэзідэнт Фінляндыі размаўляў з прэзідэнтам ЗША ў снежні 2021 і студзені 2022 года.
«Кожны раз, калі было вядома, што я буду размаўляць з Пуціным, я таксама звязваўся з Байдэнам», — прызнаўся Нііністэ.
18 студзеня 2022 года Байдэн папрасіў Нііністэ перадаць Пуціну ў час іх наступнай размовы, што Фінляндыя далучыцца да НАТА, калі Расія нападзе на Украіну. Вядома, што Пуцін быў катэгарычна супраць пашырэння Паўночнаатлантычнага альянсу. Праз тры дні прэзідэнт Фінляндыі пазваніў Пуціну, а 24 лютага Расія напала на Украіну.
Гэта агрэсія змяніла пазіцыю Фінляндыі наконт членства ў НАТА. Да гэтага, па словах Нііністэ, падчас перамоў з Байдэнам пытанне аб членстве краіны ў Паўночнаатлантычным альянсе разглядалася, але было «адкладзена ўбок». Важней было атрымаць пацвярджэнне, што «дзверы НАТА застаюцца адкрытымі, што б ні казала Расія».
27 лютага на пасяджэнні Камітэта бяспекі і замежнай палітыкі было вырашана, што пытанне аб вайсковым нейтралітэце Фінляндыі павінна быць перагледжана. Праз некалькі дзён Нііністэ сустрэўся з Байдэнам у Белым доме.
Фармальна аб рашэнні далучыцца да НАТА прэзідэнт і прэм'ер-міністр Фінляндыі абʼявілі 18 мая 2022 года. А менш як праз год (4 красавіка 2023 года) краіна была прынятая ў Паўночнаатлантычны альянс.
Чытайце яшчэ:
Экс-прэм'ер Фінляндыі, якая была адным з самых маладых лідараў Еўропы, адыходзіць з палітыкі
Фінляндыя ў НАТА: вось чаму гэта змяняе баланс сілаў і вакол Беларусі
