Чарга з аўтобусаў у пункце пропуску «Брэст», на мяжы з Польшчай, 30 жніўня 2023 года. Фота: чат «Граніца Польшча»
Алег (імя зменена) ездзіць праз мяжу амаль кожны дзень. Яго аўтобус курсіруе па маршруце «Брэст — Варшава — Брэст».
— Рэйсавыя аўтобусы цяпер перасякаюць мяжу ў сярэднім за 16 гадзін, — апісвае сітуацыю кіроўца. — Гэта поўны шлях ад памежнага шлагбаума на беларускім баку да шлагбаума на польскім. Аднойчы я ўправіўся за 10 гадзін — гэта пакуль рэкорд. Звычайна шлях ад Брэста да Варшавы займае гадзін 20, амаль суткі. Турыстычныя аўтобусы едуць значна даўжэй. Рэйсавыя аўтобусы загадзя зацвярджаюць графік перасячэння мяжы, а турыстычныя — не.
Таму памежнікі прапускаюць праз пераход адразу тры рэйсавыя аўтобусы і адзін турыстычны.
Па словах суразмоўцы, пасля закрыцця літоўскіх пагранпунктаў на польскай мяжы аўтобусаў не дадалося. Асноўную прычыну затрымак Алег бачыць у дзеяннях беларускіх памежнікаў.
— Яны проста не выпускаюць аўтобусы на польскі бок, — кажа мужчына і тлумачыць «тэхналогію пропуску» праз пункт «Брэст — Цярэспаль». — Аўтобус прыбывае на мяжу. Яго запускаюць на пагранпераход. Мытнікі і памежнікі правяраюць пасажыраў і афармляюць дакументы на выезд. Затым ён спыняецца ў зоне чакання каля крамы duty free і чакае дазволу рухацца да нейтральнай паласы на мосце праз Буг. І вось дазволу апошні час можна чакаць дзве-тры гадзіны. Апошні раз я каля гэтай крамы прастаяў чатыры з паловай гадзіны — з усімі аформленымі дакументамі на руках. У палякаў жа афармленне праходзіць досыць хутка — у сярэднім гадзіну на адзін аўтобус.
Са слоў Алега, польскія памежнікі часта нават і не ведаюць, што на беларускім баку сабралася чарга з дзясяткаў аўтобусаў:
— Заязджаеш — паляк пытаецца: што ў вас там дзеецца, чаму не едзе ніхто? Кажаш: на беларускім баку 30 аўтобусаў. Ён робіць квадратныя вочы: чаго ж іх сюды не пускаюць? А на польскім баку ў гэты час усяго адзін аўтобус стаіць.
Тым часам у Дзяржпагранкамітэце ў чэргах на мяжы вінавацяць менавіта польскі бок. Алег з гэтым не згодны:
— Так, палякі ўзмацнілі праверкі пасажыраў апошнім часам. Больш старанна правяраюць рабочыя і студэнцкія візы, часцей задаюць пытанні аб мэтах паездкі. На іх баку мяжы з'явіліся вайскоўцы, нават бронетранспарцёр прыгналі. Але на часе праходжання мяжы гэта адбілася не вельмі. З боку можа падацца, што гэта палякі доўга не пускаюць машыны на сваю частку мяжы. Але гэта не так. Палякі заўсёды адкрываюць дадатковыя каналы і прыцягваюць больш памежнікаў, калі бачаць чаргу з трох-чатырох аўтобусаў.
Затрымліваюць плынь адназначна беларускія памежнікі.
— Чаму яны гэта робяць? — задаецца пытаннем кіроўца. — Гэта ваенная таямніца, ніхто нічога не ведае. Мая версія: так адбываецца з-за бардака ў сістэме.
І гэты бардак навязаны памежнікам «зверху»: каб людзі павольней перасякалі мяжу — і трэба паказаць, што ў гэтым Польшча вінаватая.
Алег таксама адзначыў, што допыты і праверкі тэлефонаў на мяжы адбываюцца цяпер нашмат радзей:
— На выезд з Беларусі праверкі тэлефонаў і допыты людзей амаль спыніліся. Вельмі рэдка могуць дадаткова праверыць чалавека, які прыцягваўся ў 2020 годзе. Але нават размовы з людзьмі ў цывільным цяпер праходзяць значна хутчэй. На ўездзе ў Беларусь па-ранейшаму дапытваюць усіх грамадзян Украіны. І там шанцы пяцьдзесят на пяцьдзесят: ці вернецца пасажыр у аўтобус — ці не.
Асноўная парада кіроўцы беларусам, якія збіраюцца ехаць у Польшчу: закладваць на дарогу ад Брэста да Варшавы 24 гадзіны.
— Ніводны аўтобус цяпер не ідзе па графіку, — заключае ён.
Чытайце таксама:
Як змянілася сітуацыя на мяжы пасля закрыцця Літвой двух пунктаў пропуску
«Палякі не хочуць працаваць». 34 гадзіны ў чарзе на мяжы прастаяў жыхар Баранавічаў
